Yazdır
Yayımlanan son verilere göre 08 Nisan 2022 itibarıyla Türkiye'de dolaşımdaki para, teknik terimiyle emisyon hacmi 260 milyar TL'yi aştı ve 260 milyar 394 milyon 648 bin 787,5 TL ile tüm zamanların rekoru kırıldı.
Peki bu ne anlama geliyor?
Habertürk'ten Alper Öcal'ın haberine göre ekonominin nakit ihtiyacını karşılamak, para basmak ve basılan parayı dolaşıma sürmek Merkez Bankası'nın temel görevleri arasında bulunuyor.
Emisyon hacmini belirleyen temel unsur ise ekonomideki birimlerin nakit paraya olan talebi. Özellikle maaş ödemelerinin yoğun olduğu dönemlerde, tatil ve bayram öncesinde artan nakit talebinin TCMB'nin bastığı para miktarının artmasına yol açtığı biliniyor.
Nitekim önceki rekor 2021 yılının temmuz ayında, Kurban Bayramı arifesinde 254.4 milyar TL ile kırılmış ve ardından kış aylarında 220 milyarın altına düşmüştü.
Artan enflasyon para miktarını artırdı
Henüz nisan ayındayken 260 milyar TL ile rekor kırılması ise Türkiye'de artan enflasyon, alım gücünün düşmesi, iğneden ipliğe gelen art arda zamlar ve asgari ücretin yüzde 50'nin üzerinde artmasının ardından gerçekleşti.
Mart 2021'de yüzde 16.19 olan tüketici enflasyonu, mart 2022'de yüzde 60'ın üzerine çıkarak son 20 yılın zirvesine ulaşırken TCMB'nin tedavüldeki banknot miktarının da 600 milyon adet arttığı görüldü.
Emisyon artışındaki aslan payı ise 100 TL ve 200 TL'lik banknotlarda görüldü. Mart 2021'de 332.3 milyon adet olan tedavüldeki 200 TL sayısı, mart 2022 itibarıyla 537 milyon adede çıktı. 100 TL'lik banknotların sayısı da 912.4 milyon adetten 1 milyar 157 milyon adete çıktı.
Vatandaşın 100 TL altındaki banknotla alabileceği ürün sayısı eskiye oranla düşerken 100 ve 200 TL'lik banknotlarla geçen sene alınabilen bazı ürünlerin alınmadığı görülüyor.
1 Ocak 2009'da piyasaya sürülen bir adet 200 TL ile dahi bazı ürünleri almak mümkün değil. Örneğin Et ve Süt Kurumu'nun fiyat listesine göre 1 kilogram dana bonfile 228 TL'ye satılıyor.
TÜİK sepetine göre geçen sene 151 TL olan erkek pantolonu 225 TL'ye, çocuk kabanı 180 TL'den 272 TL'ye, şehirlerarası otobüs ücreti de 108 TL'den 253 TL'ye gelmiş durumda.
500 TL gelir mi?
Enflasyonu artıran ana faktörler arasında ise kur ve enerji maliyetleri başı çekiyor. Şubat 2009'da 40 doların altına inen brent petrolün varili 100 doların üzerine çıkarken, cari dolar/TL kuru da 1.52 seviyesinden 14.75'e yükseldi. 200 TL ilk çıktığında 131 dolara tekabül ederken günümüzde 15 doların altında.
2009 yılında emisyon hacminin yüzde 60'ından azını oluşturan 100 ve 200 TL'lik banknotların ağırlığı 2022 mart ayı itibarıyla yüzde 90'a dayanmış durumda.
Bazı ekonomistler ve uzmanlar TL'deki değer kaybı ve paranın ağırlık yapmaya başlamasıyla birlikte 500 TL'lik banknot dönemine girilebileceğini belirtiyor.
Enflasyonla boğuşan ülke, piyasaya 100'lük banknot sürüyor
Banknotlardaki imzalar değişti