Yazdır
Savaş nedeniyle ham petrol fiyatlarının 2008 yılından beri ilk kez 115 dolar civarına yükselmesi, nakliye ücretlerinin de artmasına neden oldu. Nakliye ücretlerinin artması, Tunus'taki tahıl fiyatlarına da yansıdı.
Tunus'ta, son 10 yıldaki siyasi istikrarsızlık ekonomiyi darboğaza sürüklüyor. Tunus'ta 2021'debirçok temel gıda maddesinin perakende satışında kilo veya miktar sınırı konulurken, Ukrayna-Rusya arasındaki savaşla birlikte bu "kıtlık hali"nin de artarak devam edeceği düşünülüyor. Tunuslu uzmanlar, savaşın ülke ekonomisine muhtemel etkileri ile ilgili AA'ya konuştu.
Tüm dünyada petrol fiyatları arttı
Ekonomi uzmanı Muhammed es-Sadık Cebnun, petrol fiyatlarındaki artışa dikkati çekti.
Cebnun, "Rusya ile Ukrayna arasındaki mevcut savaş tüm dünyada, petrol fiyatlarının yükselmesine neden oldu. Uluslararası piyasalarda 115 dolara çıkan petrol fiyatları ve buna ek olarak büyük oranda enerji taleplerinin karşılanamaması, ülkeleri yenilenebilir enerjiye yönlendirdi" değerlendirmesini yaptı.
Tunus’un enerjide dışa bağımlı olduğunu hatırlatan Cebnun, "Tunus geleneksel enerji kaynaklarının ithalatçısı ve nihai tüketiciye arz ederken sübvansiyon uygulayan bir ülke. Bu, fiyat artışları kamu maliyesini derinden etkileyecek ve büyük bir yük olarak daha fazla baskı oluşmasına neden olacak" dedi.
Cebnun, sözlerine şu şekilde devam etti:
Varil fiyatındaki her bir dolarlık artış, Tunus bütçesine yaklaşık 140 milyon dinara ( yaklaşık 48 bin dolar) mal olacak. Tunus, 2022 bütçesinde ortalama ham petrolün varil fiyatı yaklaşık 75 dolar olarak baz alındı. Petrolde bu beklenmeyen artışın ardından 2022 bütçesinin büyük bir açık vereceğini söyleyebiliriz. Tüm bu baskılar, Tunus’un Uluslararası Para Fonuna (IMF) sübvansiyonları kademeli olarak kaldırma sözü vermesine neden oldu.
Tunus'ta tahıl ihtiyacının yüzde 60'ı Ukrayna ve Rusya'dan karşılanıyor
Cebnun, ülkesinin tahıl ihtiyacının yüzde 60’ını Ukrayna ve Rusya’dan karşıladığını hatırlattı. Savaşla birlikte, tahıl fiyatlarında yaşanacak artışa değinen Cebnun, "Tunus’un tahıl ihtiyacını karşıladığı ülkelerde savaş çıkmasının ardından ekonomik krizin yansıması olarak tahıl fiyatları doğrudan etkilenecek. Tunus Tarım Bakanlığı, Fransa, Güney Amerika ve ABD ile tahıl ithalatı için anlaşmalar imzaladığını duyursa da nakliye maliyeti yaklaşık yüzde 10 civarında artacak" diye konuştu.
Sigorta maliyetleri de artıyor
Maliyetleri artıran bir diğer faktörün, ithalat sırasında yapılan uluslararası sigorta olduğunu belirten uzman, şunları ifade etti:
Tunus’un, ithalat ve ihracatını değerlendiren uluslararası sigorta şirketi COFAC’e olan 3 milyar dinar (yaklaşık 1,1 milyar dolar) borcundan dolayı ithalat sigorta maliyetleri artmakta. Tedarikçilerin çoğu bu borçtan dolayı Tunus’un sevkiyatlarında hemen ödeme yapılmasını zorunlu tutuyor.
Cezayir doğalgazına talep artacak
Siyaset Bilimi uzmanı Hamza Meddeb ise savaştan dolayı Cezayir’in doğalgazına talebin artacağına değindi. Meddeb, Avrupa’ya giden doğal gaz hattının Tunus’tan geçmesinden dolayı ülkesinin bundan faydalanacağını düşünüyor.
İtalya ile Cezayir arasındaki boru hattının Tunus’tan geçtiğini söyleyen Meddeb, "Avrupa ile Cezayir arasındaki gaz tedarik müzakerelerinin başlaması Tunus’un çıkarına olabilir. Tunus doğal gaz tüketiminin bir kısmını bu boru hattının ülke topraklarından geçmesinden sağlıyor. Ancak Tunus, gaz depolama merkezlerinden yoksun, bu nedenle Cezayir’den gelecek doğal gazdan sınırlı olarak faydalanabiliriz" dedi.
Ülkesinin Avrupa Birliği (AB) ve ABD’den siyasi, ticari ve mali destek aldığını vurgulayan Meddeb, "Özellikle AB’nin Rusya’ya karşı tek vücut olduğu bu dönemde, tarafsız duruş sergilemesi nedeniyle krizden Tunus’un da etkileneceğini düşünüyorum" diye konuştu.
Tunus'ta ekonomik kriz derinleşiyor
Tunus'ta hakimler iş bırakma eyleminde
Dünya Bankası'ndan Tunus'a kredi
Tunus Cumhurbaşkanı Yüksek Yargı Konseyi’ni feshetme kararı aldı