Yazdır
FINANSGUNDEM.COM - DIŞ HABERLER SERVİSİ
Bundan iki yıl önce Bitcoin kripto para piyasasının hakimiydi. Kripto para piyasasının değerinin %70’ini Bitcoin oluşturuyordu. Ancak kripto para piyasası 2 trilyon doların üzerine çıkarken, sektörde ayrışmalar gerçekleşti. Bugün Bitcoin, kripto para piyasasının %40’ından az bir kısmını oluşturuyor ve yeni kripto ağları her geçen gün ortaya çıkıyor. Sektörün ilerlediği yönü anlamak için ise kripto ağlarını inşa eden yazılımcıları izlemek gerekiyor.
Kripto odaklı girişim şirketi Electric Capital Ortağı Avichal Garg Forbes’a yaptığı açıklamada, “geliştiriciler oldukça rasyonel. Gerçek bir kullanım alanı olan bir şey varsa, geliştiriciler bunu buluyor” dedi. Garg kripto ağları üzerinde çalışan geliştiricilerin, “gelecek 10 yılda değerin yaratılacağı alanların göstergesi” olduğunu söyledi. Electric Capital Ortağı Maria Sheen ile bir rapor hazırlayan Garg, 2021 yılında en fazla geliştiriciyi çeken kripto para platformlarını ortaya koydu.
İkili geliştiricilerin kodlarını sakladığı online platform GitHub’dan elde ettiği verilerle hangi platformda kaç mühendisin çalıştığını araştırdı. Veriler toplam geliştirici sayısını düşük gösteriyor zira özel olarak yazılan kodlar ya da Coinbase gibi şirketlerde kaç mühendisin çalıştığı gibi bilgiler GitHub’da yer almıyor. Araştırmaya göre kripto para platformları üzerinde çalışan 18 bin aktif geliştirici var. Bu rakam yaklaşık bir yıl önce 10 bin seviyesindeydi.
Garg bu yükselişi sektörün büyümesinin ve devamlılığının bir göstergesi olarak görüyor. Blockchain Capital Yatırımcısı Kinjal Shah, “insanların zaman ve emek harcaması, uzun vadeli bir şey inşa ettiklerini gösterir” dedi. Electric Capital’ın araştırması yaklaşık 500 bin set kodu ve 160 milyon kod güncellemesini analiz etti. Büyümenin hesaplanması için 2020’nin aralık ayı ile 2021’in aralık ayı arasındaki süreç incelendi. Araştırmaya yalnızca ayda en az 10 yazılım güncellemesi yapan geliştiriciler dahil edildi.
En hızlı büyüme gösteren platformların tamamının ise 2015 yılında kurulan ve 1,300 tam zamanlı geliştiricisi bulunan en büyük ikinci kripto ağı Ethereum’un rakipleri olduğu ortaya çıktı. Ethereum üzerinde uygulamaların geliştirilmesine imkan tanıyan merkeziyetsizleştirilmiş bir platform ve işlemlerin doğrulanmasını sağlayan 5 binin üzerinde bilgisayar tarafından yönetiliyor. Bu kadar kapsamlı bir ağ olmasının olumsuz yanlarından bir tanesi de Ethereum’un saniyede yalnızca 15 işlemi gerçekleştirebiliyor olması ve tek bir işlemin ücretinin zaman zaman 100 doları aşabiliyor olması.
Buna karşın, örneğin Nasdaq borsasında saniyede yaklaşık 20 bin işlem gerçekleşiyor. Hızlı büyüme gösteren tüm kripto ağları merkeziyetsizliğe ve “mutabakat” kavramına Ethereum’dan daha farklı yaklaşıyor. Ağlar işlemleri daha hızlı gerçekleştirebiliyor ve daha düşük işlem ücretlerine sahip. Aynı zamanda birçoğu Ethereum kadar merkeziyetsizleştirilmiş değil. finansgundem.com'un derlediği bilgilere göre Kore merkezli Terra, 30 yaşındaki girişimci Do Kwon tarafından dört yıl önce kuruldu.
Platformun UST isimli ve değeri dolara sabitlenmiş stablecoin’i hıza büyüyerek 10 milyar dolarlık piyasa değerine ulaştı. Bu şekilde de dünyanın en büyük 5 stablecoin’i arasına girdi. San Francisco merkezli Solana ise geçtiğimiz yıl yüzlerce geliştiriciyi bünyesine dahil etmeyi başararak birçok kripto para uzmanını şaşırttı. Aynı zamanda kripto para milyarderi Sam Bankman-Fried’in de desteğini aldı. Solana üzerinde inşa edilen kripto para borsalarından kredi ürünlerine ve müzik uygulamalarına birçok uygulama popülerlik kazandı.
Solana’nın SOL token’ı 2021’in ocak ayında 1,85 dolar seviyesinden, yılın sonunda 170 dolara ulaştı ve piyasa değeri 53 milyar dolara yükseldi. 2017 yılında Bay Area’da kurulan Near isimli protokol ise daha önce oldukça fazla övgü toplayan MemSQL isimli dağıtık veritabanı sistemi üzerinde çalışan Alexander Skidanov ve Illia Polosukhin isimli iki mühendis tarafından geliştirildi. Hem Solana hem de Near, Solidity’den daha fazla kullanılan programlama dili Rust ile oluşturuldu.
Solana ve Near da yazılım geliştiricilere, sistemleri üzerinde gerçekleştirdikleri çalışmalar nedeniyle cömert hibeler verdi. Near ekim ayında 800 milyon dolarlık bir hibe programı açıkladı. Önemli oranda geliştirici kaybeden platform ise EOS oldu. EOS 2020’nin aralık ayında toplamda 125 aktif geliştiriciye sahip olmasına rağmen bir yıl içinde bu rakam 80’e düştü. 2018 yılında EOS 4 milyar dolarlık bir coin arzı için fon toplamış ve daha sonra kayıt dışı işlem yapma gerekçesiyle ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC) tarafından 24 milyon dolar cezaya çarptırılmıştı.
En hızlı büyüyen ağlara ek olarak Electric Capital’ın araştırması, en yüksek sayıda geliştiriciye sahip olan platformları da gösterdi. Ethereum uzun süredir bu listenin başında yer alıyor ve yaklaşık her dört kripto geliştiricisinden biri Ethereum ağı üzerinde çalışmayı tercih ediyor.
Kripto firmaları Wall Street devlerine karşı
Geçen yıl kripto para dolandırıcılığı 14 milyar dolarla rekor kırdı
Singapur’un zenginleri NFT’lere akın ediyor