Yazdır
Jeotermal Enerji Derneği (JED) Başkanı Ali Kındap, son dönemde birincil enerji kaynağı fiyatlarının çok yüksek oranlarda arttığını hatırlattı. Bu gelişmenin elektrik üretim maliyetlerini yukarı taşıdığını kaydeden Kındap, “Elektrik fiyatlarının yükselmesinde etkili bir ikinci sebep de Türkiye özelinde son 2-3 senedir yağışların azalmasının hidro kaynakların katkısını düşürmesi” dedi.
Kındap, Enerji Günlüğü’ne yaptığı değerlendirmede “Bir taraftan da pandemiden sonra enerji talebinde çok hızlı bir artış yaşandı. Elektrik tüketimi geçen seneye göre yüzde 5 civarında artmış durumda” ifadesini kullandı.
'Yenilenebilir kaynaklar olmasaydı fiyatlar çok daha yükselirdi'
Artan yenilenebilir enerji yatırımlarının, elektrik fiyatlarını aşağı çekici etkisinin, mevsimsel etkiler, tüketimin artması ve yenilenebilir kaynakların üretimdeki payının düşmesi gibi nedenlerle yeterince hissedilemediğini vurgulayan Kındap, “Ama şu an her ne kadar fiyatlar yükselmiş olsa da, yenilenebilir kaynaklarımız olmasaydı fiyatlar çok daha yükseklere giderdi. O yüzden enerji fiyatları yükseldi ama yenilenebilir kaynakların katkısı sayesinde bunun düşük seviyede kaldı” diye konuştu.
Daha çok yerli enerji
Türkiye’nin her yıl belli miktarda yenilenebilir enerji santralini sisteme eklemeyi, ayrıca kullanılmayan atıl kömür kapasitelerini sisteme eklemeyi hedefl ediğini kaydedren JED Başkanı Kındap, güneş, rüzgâr ve jeotermaldeki yüksek potansiyelin harekete geçirilmesiyle yerli ve yenilenebilir kaynakların daha çok devreye gireceğini ifade etti. Jeotermal enerjiyi şu anda en düşük maliyetli kaynaklardan biri olarak nitelendiren Kındap “Hatta 30, 40 ve 50 yıllık perspektifl erle bakarsak bugün rüzgâr, güneş ve jeotermalin ülke enerji maliyetine katkı seviyesi hemen hemen aynı” ifadelerini kullandı.
RES ve GES dursa da JES’ler çalışır
Jeotermalin kesintisiz elektrik üretimiyle diğer yenilenebilir kaynaklardan önemli bir farkı bulunduğunu vurgulayan Ali Kındap, “Jeotermal, termik santral gibi şebekeyi düzenli ve sabit enerji ile besleyebiliyor. Yani, rüzgâr ve güneş santralleri durduğu zaman şebekeyi besleyebilen bir kaynak jeotermal. Dolayısıyla biz buna şebeke dostu enerji kaynağı diyoruz” dedi.
10 yılda15 MW’den 1650 MW’ye
Türkiye’nin geçmiş 10 yılda jeotermalde büyük bir ivme kazandığını anlatan Ali Kındap, JES kapasitesinin 15 MW’den 1650 MW’nin üzerine çıkarıldığını söyledi. Ancak Kındap, bugün, destekleme modelinde yapılan köklü değişikliklerin jeotermalde yatırım hızının kesilmesine yol açtığını vurguladı.
Destek azaldı, yatırım kesildi
Jeotermal elektriği için verilen destekleme fiyatlarının yaklaşık yüzde 30 düşürüldüğünü ve döviz yerine TL bazlı uygulamaya geçildiğini anlatan kındap “Destek süresi de beş yıl ile sınırlandırıldı. Bu da jeotermal yatırımların önünü bir bıçak gibi kesti” dedi. Bir JES’i hayata getirmenin en az beş sene gerektirdiğini anlatan Kındap, “Destekleme süresinin kısa olması ve 2025’ten önceki yatırımlarla sınırlı tutulması büyük handikap. Bu sürede bir projenin başlatılması, sürdürülmesi ve tamamlanması mümkün gözükmüyor” dedi.
Devam eden JES yatırımı yok
Şu anda jeotermalde devam eden hiçbir yatırım bulunmadığını anlatan Ali Kındap “Çünkü sektör elindeki tüm projeleri önceki YEKDEM döneminde tamamlamaya odaklanmıştı. Bu konuda gayet de başarılı oldu. Çünkü biz uzun dönemli bir planlama yapıyoruz. Uzun dönemli bir yatırım dönemimiz var. Türkiye’nin şu anda 2000 MW’lik hazır baz yük potansiyeli şu an maalesef beklemede. Ülkenin enerji talebi artar ve enerji fiyatları yükselirken böyle bir potansiyelin kenarda beklemesi Türkiye için kayıp” diye konuştu.
Denenip başarılı olmuş YEKDEM'e dönelim
Ali Kındap, enerji fiyatlarındaki yükselişin jeotermal santral yatırımlarını teşvik edici bir yönü bulunsa da, uzun dönemli finansman sorunu yaşandığını anlattı. Ali Kındap, jeotermal enerji yatırımlarının yeniden geçmiş 10 yıldaki ivmesini kazanması için neler gerektiği sorusuna şu karşılığı verdi:
Denenmiş ve başarılı olmuş önceki mekanizmanın, hayatın yeni gerçekleri ve yeni piyasa şartları düşünülerek yeniden hayata geçirilmesi, yenilenebilir kaynakların aynı hızda enerji sektörüne kazandırılmasının önünü açacaktır.
Dünya Bankası'ndan Türkiye'ye 300 milyon dolar 'jeotermal' kredisi
YEKDEM'den 1036 yenilenebilir enerji santraline destek