Yazdır
İstikrar, enflasyon, yatırım ve adalet
Dışarıda hammadde ve lojistik; içeride kur, faiz ve finansman sorunlarıyla boğuştuğu bir yılı geride bırakan iş dünyasının yeni yılda öncelikli beklentisi istikrar ve güven ortamının oluşturulması...
DÜNYA Haber Merkezi
[email protected]
YAYINLAMA
30 Aralık 2021 07:00
GÜNCELLEME
30 Aralık 2021 07:00
İstikrar, enflasyon, yatırım ve adalet
Merve YİĞİTCAN
Türkiye’nin önde gelen iş dünyası örgütlerinin başkanları zorlu geçen 2021’in ardından 2022 beklentileri Merve Yiğitcan'ın Dünya'daki haberinde yer aldı. Hem küresel hem de iç piyasada yaşanan gelişmelerin damgasını vurduğu 2021 yılına veda etmeye hazırlanan iş dünyasının yeni yıl beklentileri, enflasyonla mücadele, istikrar ortamı ve yatırım hamlesi üzerinde yoğunlaşıyor.
Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED) Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Turan, 2022 yılına ilişkin üç beklentisini aktarırken, öncelikli olarak enflasyonla mücadeleye dikkat çekti. Küresel enflasyonist baskıların giderek arttığı bu dönemde Türk Lirası’nın değerinin korunması için alınan önlemleri gerekli ve değerli bulduklarını söyleyen Turan, “Ancak ‘Kur Korumalı TL Vadeli Mevduatı’ kapsamında Hazine’nin üstlendiği bu yeni yük, ekonomide yeni sorunlar yaratabilir. Bu süreçte yüksek seyreden enflasyonun daha da artması ise gelir dağılımı adaletsizliğini derinleştirir. Dolayısıyla 2022 yılında enflasyonla mücadeleyi odak olarak belirlemeliyiz” dedi. Turan, özellikle hammadde ithalatı ile ihracat yapan tüm sektörlerde firmaların işletme sermayesi ihtiyacının 2021 yılının başına göre tam dört kat artış gösterdiğini, bu çerçevede ucuz maliyetli kredi kanallarının açılmasına yönelik büyük bir beklenti olduğunu söyledi.
“Özel sektörün finansmana erişim kanalları kapandı”
Kamu bankalarının düşük faiz oranları vermelerine rağmen kredi kullandırmada iştahsız davranmaları ve özel bankaların yüzde 35’lere varan faiz oranları vermelerinin iş dünyasının finansmana erişim kanallarını kapattığını kaydeden Turan, finans sektörünün de üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmesinin en önemli beklentiler arasında yer aldığını ifade etti. Yeni yıl için güven ve istikrar beklentisine de işaret eden Turan, “Ekonomik ve toplumsal refahı sağlamanın yolu, her şeyden önce güveni ve istikrarı artırmaktan, ülke risk primini düşürmekten geçiyor. Üretim ekonomisini temel alan, onurlu ve adil yaşam hakkını savunan, yargının tam bağımsızlığını ve hukukun üstünlüğünü tesis eden, kurumların bağımsızlığını esas alan, adil, şeff af, hesap verebilir ve liyakat esaslı bir anlayışı benimseyen bir Türkiye bölgesel güç olabilir” ifadelerini kullandı.
İTO: Yatırım hamlesi gerekli
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, 2022’de Türk iş dünyasının salgın girdabından tamamen çıkacağı bir ekonomik zemine kavuşacağı yönündeki beklentisini dile getirdi. Bir yatırım hamlesine ihtiyaç olduğuna vurgu yapan Avdagiç, “Yıllıklandırılmış ihracat ilk kez 220 milyar dolar sınırını aştı. İhracatımızın hızlı artışında, küresel tedarikte öne çıkan avantajlarımızın önemli payı var. İhracatçılarımız birçok üründe siparişleri karşılamakta zorlanıyor. Bu tablo, Türkiye’nin hızlı bir yatırım hamlesine girmesi gerektiğine işaret ediyor. Satacak malımız olsa, daha fazlasını satabilir durumda olacaktık” diye konuştu. Avdagiç, 2022 beklentileri arasında cari açığın gündemden çıkarılmasıyla Türkiye’nin hem ekonomik hem de siyasi olarak çok daha iyi bir seviyeye taşınacağı inancını dile getirdi. Avdagiç, “Önümüzde daha fazla yatırım ve daha fazla üretim için eşsiz bir yol açıldı. Bunu iyi değerlendirmeliyiz” diye konuştu.
MÜSİAD: Cari fazla veren yapıya kavuşacağız
Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Başkanı Mahmut Asmalı, yeni yıla ilişkin öne çıkan üç beklentisini şu şekilde açıkladı:
2022 yılında yatırım artışlarının eski performansına geri döneceğine ve istihdamda gözlenen bu başarılı performansın da üzerine çıkılacağına inanıyoruz. Halihazırda küresel düzlemde bütün ülkelerin başlıca sorunu olan enflasyon ise 2022’de öncelikli gündem maddemiz olacaktır. Aynı zamanda 2022 yılı ve sonrasında Türkiye ekonomisinde döviz girdi sorununun büyük oranda aşılacağına ve kalıcı bir şekilde cari fazla veren bir yapıya kavuşacağımıza olan inancımız tamdır.
ASO: Umudumuz kurun gerilemesi, enflasyonun düşmesi
Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Nurettin Özdebir, odada gerçekleştirilen yılın son meclis toplantısında 2022 yılına ilişkin öngörü ve beklentilerini dile getirdi. Merkez Bankası’nın yılı 500 baz puanlık indirimle kapadığını hatırlatan Özdebir, Merkez Bankası’nın önümüzdeki dönemde enflasyona odaklanarak faiz kararını buna göre vermesinin daha sağlıklı olacağını dile getirdi. Kur garantili mevduat uygulamasına da değinen Özdebir, yeni aracı etkili bir adım olarak değerlendirirken, sistemin sağlıklı bir şekilde işleyebilmesi için en önemli unsurun güven olduğunu söyledi. Özdemir, şu ifadeleri kullandı:
2022 yılında biz sanayicilerin üretim yapma kabiliyetini azaltacak en önemli iki unsur; yüksek maliyetler ve enflasyon olacaktır. 2022 yılında umudumuz; kur seviyesinin aşağıya gelmesi ile enflasyon seviyesinin düştüğü, üretim gücümüzün önündeki engellerin kalktığı, ülkemizin sanayinin gücüyle büyümeye devam ettiği, dışa bağımlılığın azaldığı, mutlu ve müreff eh bir ülke olmaktır. Bunun için; güçlü sanayi, güçlü Türkiye emeli ile çalışmaya ve üretmeye devam edeceğiz.
EBSO: Enflasyonu düşürecek politikalara odaklanmalıyız
Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar, Türkiye’nin hem pandeminin getirdiği ekonomik yüklerle hem de 2018’den beri gündemde olan kur şoku-yüksek faiz kıskacının getirdiği sıkıntılarla boğuştuğunu söyledi. 2021’de baz etkisiyle ve kurdaki yükselişle, çift haneye varan sanayi üretimi ve GSYH’daki büyüme oranlarını sağlıklı bir kalkınma stratejisi dahilinde sürdürülebilir ve dengeli kılmak gerektiğini vurguladı. Yorgancılar, şöyle dedi:
Yüksek enflasyon ve işsizliği engelleme, 2022’de en önemli mücadele alanımız olacak. Kurlarda yüksek volatilite ve faiz kararlarına ilişkin tartışmalar gelecek yıl da ana gündem maddelerimizi oluşturmaya devam edecek. 2022’de öncelikli olarak enflasyonu düşürmeye yönelik politikalara odaklanmamız gerekiyor. Belirsizliğin kalktığı, istikrarın sağlandığı, bir ortamda üretim yapabilmeliyiz
TMB: İnşaat sektörü olarak finansman desteği bekliyoruz
Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı Erdal Eren, sektörün yeni yılda en önemli beklentisinin finansman desteği olduğuna dikkat çekerek, şunları kaydetti:
Yurtdışı müteahhitlik hizmetleri için proje finansmanı her zamankinden büyük ihtiyaç iken bu kapsamda gelişmiş ülke merkez bankalarının faiz politikalarında sıkılaşma eğilimi tehdit oluşturuyor. Yurtdışı pazar için diğer dileğimiz; finansman kaynaklarımızın artması ve çeşitlenmesidir. Dış pazarlarda başarı siyasi ilişkilerle de yakından ilgili. Bu açıdan diplomaside temkinlilik ve son dönemde Körfez’de öne çıkan ılımlı politikaların genişleyerek devam etmesini ümit ediyoruz. Sektör olarak ayrıca ekonomimizde istikrarın ve öngörülebilirliğin öncelik kazandığı bir yıl yaşanmasını diliyoruz. Kamuya iş yapan müteahhitlerimizin ayakta kalabilmelerini teminen firmalarımıza yaşanan maliyet artışlarını telafi edecek bir ilave fiyat farkı ödemesi yapılması ve şartsız tasfiye/devir hakkı tanınması temel dileğimizdir.
BASİFED: ORTA VADELİ PLAN YAPABİLMEK LAZIM
● İzmir iş dünyası temsilcileri, 2022 yılından daha umutlu olduklarını belirtirken, 2021 yılında ekonomide yaşanan türbülansın geride kalmasını ve sorunların çözüldüğü bir yıl olmasını istiyorlar. İş dünyası temsilcileri, beklentilerini refah düzeyinin yüksek olduğu, sürdürülebilir kalkınmanın tesis edildiği, gelir dağılımında adaletin sağlandığı, evrensel değerlerin ve temel hak ve özgürlüklerin en güçlü şekilde korunduğu, ekonomide güvenin sağlandığı bir ülke olarak sıraladılar. Pandemi, enflasyon, borç, istikrarsızlık ve iklim krizinin tüm dünyanın sorunu olduğunu belirten Batı Anadolu Sanayici ve İş İnsanları Dernekleri Federasyonu (BASİFED) Başkanı Mehmet Ali Kasalı, “Ama gerek jeopolitik gerekse ekonomik anlamda sıkıntıların hüküm sürdüğü ülkemizde sonsuz sayıda fırsat ve imkân mevcut. 2022’de ihtiyatı elden bırakmamak, beklenmedik piyasa hareketlerine hazırlıklı olmak, fırsatları görmek ve tabii ki kısa vadeli planları sık sık gözden geçirirken orta vadeli planlama yapabilmek lazım” dedi.
ESİAD: GELİR DAĞILIMINDA ADALET SAĞLANSIN
● Ege Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (ESİAD) Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Karabağlı ise 2022’de sürdürülebilir kalkınma ve gelir dağılımında adaletin sağlanmasına işaret ederek, “Hepimizin ortak amacı refah düzeyinin yüksek olduğu bir Türkiye’ye beraberce ulaşabilmek. Barış içinde, ortak sorunlarla mücadele edebilmek ise her şeyden önce evrensel değerlerin ve temel hak ve özgürlüklerin en güçlü şekilde korunduğu bir dünya düzeni içinde mümkün” görüşünü dile getirdi.
İZSİAD: BU KÖTÜ GİDİŞ TERSİNE ÇEVRİLEBİLİR
● Doğru hamlelerle 2021’de pek iç açıcı olmayan Türk ekonomisinin ivmesinin yukarıya çevirebileceğini belirten İzmir Sanayici ve İş İnsanları Derneği (İZSİAD) Başkanı Hasan Küçükkurt da, “Türkiye’nin olumlu bir ekonomik iklime dönüşünün yolu etkili bir ekonomi politikası değişikliğinden geçiyor. Bu yapıldığı takdirde demokrasinin güçlendirilmesi, hukukun üstünlüğü ve özellikle Merkez Bankası’nın bağımsızlığı ile bu iklim desteklendiğinde Türkiye ekonomisi hızla kötü gidişi tersine çevirebilecek potansiyele sahip” dedi.
EGİAD: İSTİKRAR İÇİN YOĞUN BİR BİÇİMDE ÇALIŞMALI
● 2022 yılında yurtiçi ekonomik görünümün bugüne kıyasla bozulmasını önlemek için ekonomi yönetimi tarafından piyasadaki ana beklentilerin güçlü iletişim ile ortaya konması gerektiğine dikkat çeken Ege Genç İş İnsanları Derneği (EGİAD) Başkanı Alp Avni Yelkenbiçer ise şunları söyledi:
Güvenin oluşması ve fiyat istikrarının tesis edilmesi için yoğun tempolu bir çalışmanın yürütülmesi lazım. Tüketiciler ve üreticiler açısından bakıldığında 2022 yılının zorlayıcı şekilde geçeceğini bilerek o yönde hazırlıklar yapılmalı. İhracatın büyümeye katkısının sürmesi için de özellikle kur değişimi, enflasyon ve asgari ücret düzenlemesi ile artan işletme sermayesi ihtiyacını karşılama noktasında destek mekanizmaları ivedilikle oluşturulmalı. Krizlere alışık ve kriz karşısında esneklik ve çeviklik kasları güçlü ihracatçılarımız sayesinde 2022’de bu katkının devam edeceğini öngörüyoruz.
EGSD: TEMEL SIKINTI TEDARİK, ENERJİ OLACAK
● Ege Giyim Sanayicileri Derneği (EGSD) Başkanı Hayati Ertuğrul da 2022’de üretimde dijitalleşmenin öncelikli yatırımlar arasında yer alması gerektiğini anlatarak, “Tedarik zinciri kaynaklı sorunların derinleşmesi, enerji fiyatlarındaki artış, yüksek enflasyon 2022’de üreticileri bekleyen sıkıntılar olarak karşımıza çıkıyor. Sanayici inovasyon yapması gerekirken, faiz, kur ve enflasyonu takip etmekten yorgun düşüyor” diye konuştu.
GİFED: ANA KONULAR DEĞİŞMEYECEK
● Ekonomiye doğru müdahaleler yapılması gerektiğini anlatan Girişimci İş Kadınları Federasyonu (GİFED) Başkanı Huriye Serter, demokratik değerleri geliştirmenin yanında ekonominin bilinen, denenmiş ve kabul görmüş araçları ile doğru müdahaleler olmadıkça ülke ekonomisindeki mevcut problemlerin 2022 yılında da Türkiye’nin ana konusu olmayı sürdüreceğini dile getirdi.
İş dünyasının yeni yıldan beklentileri
✔ Öngörülebilirlik
✔ İstikrar ve güven
✔ Enflasyonla mücadele
✔ Cari fazla verilmesi
✔ Yatırım hamlesi gerçekleşmesi
✔ Firmalara finansman desteği
✔ Sağlıklı kalkınma stratejisi
✔ Salgın girdabından çıkılması
✔ Rekabetçi ihracat yapısı
✔ Gelir dağılımında adalet
✔ Evrensel değerlerin, temel hak ve özgürlüklerin en güçlü şekilde korunması