Yazdır
Türkiye faiz konusunda derin bir tartışma içinde. Ekonomi yönetimi faizi yüksek bularak dövizin tırmanmasını da göze alarak Merkez Bankası politika faiz oranlarını yüzde 19'dan yüzde 15'e çekti. Faiz indiriminde amaç bir yandan ticari kredi faizlerini indirip ekonomiyi canlandırmak diğer yandan yüksek faizin gelir dağılımı bozmasını engellemek olarak dile getiriliyor. Diğer yandan kurdaki yükselişe de göz yumularak, rekabetçi kur yoluyla ihracatın desteklenmesinin hedeflendiği de iddia ediliyor.
MEVDUAT FAİZİ DÜŞTÜ AMA
Ancak görünen o ki vatandaşın bankalardan aldığı faiz olan mevduat faizi dışında bu indirimin yansıdığı alanın oldukça sınırlı. Merkez Bankası'nın verilerine göre faiz indirimi kendisini en iyi mevduat faizlerinde gösterdi. Mevduat faizleri hemen yüzde 15 düzeyine geriledi. Ancak başta faiz indiriminin asıl nedeni olan ticari krediler ve kredi kartı faizleri olmak üzere bankaların vatandaştan aldığı faiz ile devletin vatandaştan aldığı temerrüt, gecikme faizi eski haliyle deva ediyor. Devletin borçlanma faizi olan tahvil faizleri yüzde 21'in üstüne çıkarken ticari kredi faizleri de Merkez'e göre ortalama yüzde 18.11 düzeyinde. Ortalamanın yüzde 18 olması yüzde 20'nin üstünde yani Merkez faizinin 5 puan üstünde çok sayıda ticari kredi verildiği anlamını da taşıyor.
KREDİ KARTI GECİKME FAİZİ YÜZDE 25
Vatandaş açısından kredi kartı faizleri de önem arz ediyor. Faizin düşürülmüş olmasını haber alan vatandaş kredi kartı faizine baktığında faizin aylık yüzde 1.80 yıllık yüzde 21.60 olduğunu üzülerek görüyor. Vatandaş bir de kart borcunu geciktirmişse aylık yüzde 2.20 ve yıllık yüzde 25.20'lik bir gecikme faizi onun için faiz indiriminin bir anlam ifade etmediğini ortaya koyuyor. İhtiyaç kredisi oranın yüzde 24, taşıt kredisi oranının yüzde 21.20 olduğunu ekleyelim. Bir tek konut kredisi oranı yüzde 17 ile Merkez'in faizine yaklaşmış durumda. Ancak hepimizin bildiği gibi konut fiyatlarının patladığı bir dönemde bu faizin vatandaşa katkısı tartışılır hale geldi.
DEVLET ALACAĞINDA FAİZDEN VAZGEÇMİYOR
Faiz denilince akla gelen diğer konu devletin alacaklarına işlettiği faiz. Başta vergi ödemelerinde gecike zammı ve devletin diğer tüm alacaklarına yürüttüğü temerrüt faizi sırasıyla yüzde 19.2 ve 18.25 düzeyinde. Merkez'in faizinin yaklaşık 4 puan üstünde. Hele trafik para cezası gibi cezaları ödemezseniz aylık yüzde 5 yıllık yüzde 60 faiz ile karşı karşıya kalıyorsunuz. Vatandaşı en çok olumsuz etkileyen faiz oranı da bu cezalardan alınan faiz oranları.
Nebati: Önceliğimiz yüksek faiz değil, yatırım