Yazdır

Üretimde yılın son çeyreğinde hız kaybı

Tarih: 01 Kasım 2021 - 10:02

İSO Türkiye İmalat PMI Ekim'de 51,2 oldu

Ekonomik büyümenin öncü göstergesi olan imalat sanayi performansında en hızlı ve güvenilir referans kabul edilen İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketinin Ekim 2021 dönemi sonuçları açıklandı.

Eşik değer olan 50,0’nin üzerinde ölçülen tüm rakamların sektörde iyileşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına göre, manşet PMI, Ekim’de 51,2 ile üst üste beşinci ay eşik değer 50,0’nin üzerinde gerçekleşmekle birlikte eylül ayındaki 52,5 seviyesine göre düşüş gösterdi. Sektördeki yavaşlama belirtileri özellikle üretim ve yeni siparişlere ilişkin verilerde ön plana çıktı.

Her iki gösterge de yılın son çeyreğinin başlangıcında hız kaybetti.

Girdi temininde yaşanan zorluklar ve döviz kurlarındaki olumsuz  dalgalanmalar aktiviteyi sınırladı ve üretim hacmi son beş ayda ilk kez azaldı. Söz konusu gelişmeler yeni siparişlerin de ılımlı düzeyde  olmakla birlikte yavaşlamasına yol açtı. Firmalar yeni siparişleri kısıtlayan etmenler arasında özellikle elektronik parça tedarikindeki  yetersizliklere işaret etti. Diğer yandan, toplam yeni siparişlerdeki  görünümün aksine yeni ihracat siparişlerinde artış güçlü şekilde devam etti. Ekim ayında tedarik zincirlerindeki gecikmeler sektör içerisinde  yaygın olarak devam etti ve teslimat süreleri Eylül ayına kıyasla daha  yüksek oranda arttı. Tedarikçilerden gelen bildirimler, malzeme  temininde zorluklar yaşandığı yönündeydi. Bunun yanı sıra nakliye  sıkıntılarının ve mal ithalatında yaşanan sorunların da teslimat  sürelerinin artmasında rol oynadığı ifade edildi. Arz kısıtları talep  ve üretim hacimlerini sınırlamanın yanı sıra fiyat artışlarına da yol  açtı. Girdi maliyetleri keskin bir şekilde arttı ve bu artış son üç  ayın en yüksek oranında kaydedildi. Türk lirasındaki değer kaybı da  girdi fiyatlarındaki yükselişin temel sebeplerinden biri oldu. Bunun  sonucunda firmalar kendi satış fiyatlarını artırdı ve enflasyon oranı Eylül 2018’den beri en yüksek seviyeye ulaştı. Gelecekteki olası fiyat  artışlarına ve ham madde arz kısıtlarına karşı güvenlik sağlama  çabaları, girdi stoklarının aylık bazda üst üste üçüncü kez artmasına  yol açtı. Söz konusu artışın hızı, Eylül’de kaydedilen 45 aylık rekor  düzeyinin hemen altında kaydedildi.

İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI anket verileri hakkında  değerlendirmede bulunan IHS Markit Ekonomi Direktörü Andrew Harker, şunları söyledi:

Son aylarda dikkat çektiğimiz arz kısıtları, Türk imalat sektörünü  gerçekten olumsuz etkilemeye başladı. Elektronik parçalar gibi bazı  önemli ürünler çoğu zaman temin edilemezken bu durum üretim ve yeni  sipariş hacimlerini sınırlıyor. Ürün temin edebildikleri durumlarda  ise firmalar, Türk lirasındaki değer kaybının güçlendirdiği  enflasyonist baskılar sonucu giderek daha yüksek fiyatlar ödemek  zorunda kalıyorlar. Son PMI anketinin yeni ihracat siparişlerinde  devam eden artış gibi olumlu bir gelişme içermesine rağmen, yılın  dördüncü çeyreği firmalar için zor geçecek gibi görünüyor.

Sektörlerin tamamında teslimat süresi uzadı

İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI ekim verilerine göre,  tedarik zincirlerinde yaşanan aksamalar geçen ay öne çıkan  özelliklerden biri oldu. Teslimat sürelerindeki artışlar enflasyonist  baskılara katkı yaptı ve üretim hacmini sınırladı. Yine de çoğu  sektörde yeni ihracat siparişlerinin ve istihdamın artması gibi bazı  olumlu işaretler de dikkat çekti.

Ekimde yine 10 sektörün tamamında teslimat süreleri uzadı ve  gecikmeler çoğu sektörde eylül ayına kıyasla çok daha belirgin oldu.

Tedarikçi performansında en ciddi bozulmalar makine ve metal ürünleri,  kimyasallar, plastik ve kauçuk, kara ve deniz taşıtları, elektrikli ve  elektronik ürünler sektörlerinde gerçekleşti. Arz yetersizlikleri  enflasyonist baskılara katkı yaparken Türk lirasındaki değer kaybı da  bu etkiyi güçlendirdi. En yüksek girdi maliyetleri enflasyonunun  yaşandığı sektör, girdi fiyatlarının yıl başından bu yana en keskin  artışı kaydettiği metalik olmayan mineral ürünler oldu. Satış  fiyatlarında en sert artış ise ana metal sanayi sektöründe görüldü.

Arz tarafındaki sorunlar ekim ayında üretim hacmini olumsuz etkiledi  ve sadece iki sektörde -giyim ve deri ürünleri ile gıda ürünleri-  üretim artışı yaşandı. Üretimdeki en belirgin yavaşlamalar ise ağaç ve  kağıt ürünleri ile elektrikli ve elektronik ürünler sektörlerinde  gerçekleşti. Ekim ayında yeni siparişlerde de genele yayılı bir ivme kaybı gözlendi. Bu dönemde yeni siparişleri artan tek sektör kimyasal,  plastik ve kauçuk ürünler sektörü oldu. Bu durum, yeni ihracat  siparişleri açısından çok daha pozitif bir genel tabloya rağmen  gerçekleşti. Takip edilen 10 sektörün yedisinde yurt dışından alınan  yeni iş hacmi artış kaydetti. Girdi tedarikini güvenceye almaya yönelik çabaların tedarik zinciri sorunları nedeniyle sekteye  uğraması, ekim ayında birçok firmayı satın alma faaliyetlerini  artırmaktan vazgeçirdi. Bunun sonucu olarak, 10 sektörün dokuzunda girdi stokları azaldı. En keskin düşüşler, elektrikli ve elektronik ürünler ile tekstil sektörlerinde gerçekleşti. Sektörlerin büyük bir  bölümü, gözlenen yavaşlama belirtilerine rağmen ekimde istihdamı artırmaya devam etti. En hızlı artış ana metal sanayiinde gerçekleşirken, bu sektörü metalik olmayan mineral ürünler yakından  takip etti. İstihdamdaki artış, firmaların iş yükünü yönetebilmelerine yardımcı oldu. Böylece birikmiş işler sadece iki sektörde artış gösterdi.
Site adresi: https://www.finansingundemi.com/haber/uretimde-yilin-son-ceyreginde-hiz-kaybi/1614388