Yazdır
Sayıştay'ın Karayolları Genel Müdürlüğü 2020 Yılı Denetim Raporu, kesin proje ve mahal listesi olmadan ihaleye çıkılması ve bunlara dayalı olarak işin yaklaşık maliyete esas miktarının gerçekçi hazırlanmaması sonucunda, toplam yaklaşık maliyeti 1.588 TL olarak hesaplanan iş kalemi için yükleniciye toplam 8 milyon 646 bin 91 TL ödeme yapıldığını ortaya koydu.
315 KAT FARK
Rapora göre Karayolları 4'üncü (Ankara) Bölge Müdürlüğü tarafından 15.03.2017 tarihinde 4734 sayılı Kanunun 21/b maddesine göre pazarlık usulüyle ihale edilen “Eskişehir Entegre Sağlık Kampüsü (Eskişehir Şehir Hastanesi) Farklı Seviyeli Kavşak ve Bağlantı Yolu Yapılması İşi”nde kesin proje olmadan ihaleye çıkıldığı; yaklaşık maliyete esas miktarın gerçekçi hazırlanmadığı ve bunların neticesinde “110 mm kablo muhafaza borusu” iş kaleminin Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. resmi birim fiyatlarının yaklaşık 315 katı fiyatına yaptırıldığı tespit edildi.
200 METRE YERİNE 3.862 METRE
Rapora göre işe ait birim fiyat teklif cetvelinde “110 mm kablo muhafaza borusu” iş kalemi miktarı 200 metre olarak belirlendi ancak toplam 3.862 metre (yaklaşık maliyetin 19 katı) imalat gerçekleştirildi.
Raporda ''Eskişehir Entegre Sağlık Kampüsü (Eskişehir Şehir Hastanesi) Farklı Seviyeli Kavşak ve Bağlantı Yolu Yapılması İşi”nde kesin proje olmadan ihaleye çıkıldığı; yaklaşık maliyete esas miktarın gerçekçi hazırlanmadığı ve bunların neticesinde “110 mm kablo muhafaza borusu” iş kaleminin Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. resmi birim fiyatlarının yaklaşık 315 katı fiyatına yaptırıldığı tespit edilmiştir. İşe ait birim fiyat teklif cetvelinde “110 mm kablo muhafaza borusu” iş kalemi miktarı 200 metre olarak belirlenmiştir. Herhangi bir projeye veya çalışmaya dayalı olmadığından 200 metre hesabının yaklaşık maliyette nasıl belirlendiği anlaşılamamıştır.Diğer taraftan, söz konusu iş kaleminin yaklaşık maliyetteki birim fiyatı Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. resmi birim fiyatları esas alınarak 7,94 TL/m olarak hesaplanmıştır. Yüklenici söz konusu iş kalemine 2.500,00 TL/m (yaklaşık maliyetin 315 katı) teklif etmiş ve toplam 3.862 metre (Yaklaşık maliyetin 19 katı) imalat gerçekleştirmiştir. Buna göre, kesin proje ve mahal listesi olmadan ihaleye çıkılması ve bunlara dayalı olarak işin yaklaşık maliyete esas miktarının gerçekçi hazırlanmaması sonucunda, toplam yaklaşık maliyeti 1.588,00 TL olarak hesaplanan iş kalemi için yükleniciye toplam 8.646.091,20 TL ödeme yapılmıştır'' denildi.
'ÜÇÜNCÜ TEKLİF SAHİBİ KAZANABİLİRDİ'
Raporda söz konusu iş kalemine ait miktarın 200 metre yerine gerekli çalışmalar yapılıp gerçekçi hazırlanarak 3.862 metre olarak hesaplanması ve yüklenicinin yine 2.500,00 TL teklif vermesi durumunda yüklenicinin toplam teklif tutarının 83.790.850,00 TL’den 92.945.850,00 TL’ye çıkacağı hesap edildi. ''Bu durumda ise ihaleyi söz konusu yüklenicinin değil diğer tekliflere kıyasla en uygun teklifi veren üçüncü teklif sahibi isteklinin kazanacağı anlaşılmaktadır.Zira, en uygun teklifi veren üçüncü teklif sahibinin söz konusu iş kalemi için 5,4 TL/m teklif verdiği ve işin bu istekli tarafından yapılması durumunda sözleşme bedelinin 89.027.449,80 TL olacağı görülmüştür'' denildi.
Raporda, Kamu İdaresi tarafından işin “pazarlık usulü” ile ihale edildiği, işin Eskişehir Şehir Hastanesinin faaliyete geçmeden önce acilen bitirilmesi gerektiğinden uygulama projeleri hazırlanmadan ihale çıkıldığı ve yapım işinin ivedi nitelikte olduğu gerekçesiyle yaklaşık maliyete esas miktarların proje olmamasından dolayı tahmini belirlendiği ifade edildi.
'PROJE OLMADAN İHALEYE ÇIKILDI'
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 62 nci maddesinin (c) bendinde, hangi hallerde uygulama proje üzerinden ya da kesin proje üzerinden ihale çıkılacağının açık bir biçimde ifade edildiğini hatırlatan Sayıştay '' 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 62 nci maddesinin (c) bendinde, hangi hallerde uygulama proje üzerinden ya da kesin proje üzerinden ihale çıkılacağı açık bir biçimde ifade edilmiştir. Söz konusu maddeye bakıldığında, “yapım işlerinin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olduğu hallerde proje hazırlanmadan ihale çıkılabilir” gibi bir hüküm yer almamaktadır. Ayrıca, uygulama projesi olmadan değil, herhangi bir proje olmadan ihaleye çıkılmıştır. Dolayısıyla, Kanun hükmüne göre, kural olarak uygulama projeleri üzerinden; istisnai hallerde ise ön/kesin proje üzerinden ihaleye çıkılması zorunludur. Bu itibarla, İdare cevabında ileri sürülen gerekçe gerek proje olmadan ihaleye çıkılması durumunu gerekse yaklaşık maliyete esas miktarların tahmini olarak belirlenmesi durumunu karşılamamaktadır.'' dedi.
İdarenin cevabının devamında, ''Yüklenici tarafından bazı iş kalemlerine yüksek fiyat teklif verildiği; bazı iş kalemlerine ise düşük fiyat teklif verildiği, yüklenicinin düşük fiyat teklif ettiği iş kalemlerini de yaptığı, söz konusu iş kalemine ilişkin ara hakediş raporlarının dikkate alındığı, işin kesin hesap çalışmalarının halen devam ettiği, bulguda belirtilen sorunların hızlı ve acil yapılması gereken yol yapım işlerinde tekrar yaşanmasının muhtemel olduğu ve bu tür spekülatif fiyat verilen iş kalemleri için “revize birim fiyat” uygulamasında değişikliğe gidildiğini belirttiği aktarıldı.
'KESİN PROJE OLMADAN İHALEYE ÇIKILMAMALI'
''Yüklenicinin, düşük fiyat teklif vermiş olduğu iş kalemlerini de yapması bulguda ele alınan hususların değişmesine sebebiyet vermemektedir. Burada vurgulanmak istenen husus, proje olmadan ihaleye çıkılması ve yaklaşık maliyete esas miktarların gerçekçi belirlenmemesidir. Söz konusu durum, bulguda örnek olarak verilen iş kalemi gibi yüklenicilerin spekülatif teklif vermiş olduğu iş kalemlerinin miktarının artmasına ve işlerin yüksek maliyetle sonuçlanmasına neden olmaktadır. Nitekim, İdare cevabında bu tarz sakıncaların önüne geçilmesi amacıyla “revize birim fiyat” uygulamasında yapılan değişikliğin uygulanmaya başlandığı ifade edilmiştir.
Bu tür mahsurların çözümü revize birim fiyat düzenlenmesinin değiştirilmesiyle kısmen giderilmektedir. Asıl çözüm, projeler ve mahal listelerinin hazırlanması ve bunlara dayalı olarak gerçekçi metrajlarla ihaleye çıkılmasıdır. Böylelikle, bulguda ele alınan sorunların hızlı ve acil yapılması gereken yol yapım işlerinde tekrar yaşanmasının önüne geçilebilecektir. Sonuç olarak, İdare tarafından kesin proje ve mahal listesi olmadan ihaleye çıkılmaması; yaklaşık maliyet hesap cetvelinin miktar ve fiyat olarak gerçekçi hazırlanması ve ihale öncesi hazırlıkların titizlikle yapılarak bulguda açıklanan sonuçlara sebebiyet verilmemesi gerekmektedir.'' denildi.
Sayıştay’dan Avrasya Tüneli için “döviz kuru hatalı” iddiası