Yazdır
ABD’nin Anglosakson ortakları İngiltere ve Avustralya ile Çin’in yükselen varlığına karşı kurduğu AUKUS ittifakı, Kuzey Atlantik Paktı’nda (NATO) bugüne kadarki en derin çatlağın oluşmasına neden oldu. İtalya Dışişleri Bakanı Luigi Di Maio, ABD’nin Avrupalı müttefiklerine sırtını dönerek Afganistan’dan çekilmesi ve Avrupa Birliği’ni (AB) denklem dışı bırakarak AUKUS ittifakı’nı kurması sonrası AB’nin gerçek bir savunmaya sahip olması gerektiğini belirtti. Tarihinde ilk defa Washington büyükelçisini geri çağıran Fransa, Brexit sonrası İngiltere’yi ABD’nin uşaklığını yapmakla itham etti.
AVRUPA KENDİNİ SAVUNMAK ZORUNDA
La Repubblica gazetesine konuşan İtalyan Bakan, AUKUS krizi sonrası ABD’nin ülke çıkarlarını önceleyerek AB’yi oyunun dışında bırakmasına tepki gösterdi. ABD’nin Afganistan’dan çekilme sürecinde Avrupalı müttefiklerinin çıkarlarını hiçe sayması ve kısa süre önce ABD, İngiltere ve Avustralya’nın “AUKUS” anlaşmasını yapmasına ilişkin İtalya’nın pozisyonu sorulan Di Maio, “Afganistan ve Avustralya konuları, kıta endüstrisinin koordinasyonunu sağlayan bir Avrupa savunmasının ne kadar acil olduğunu gösteriyor” ifadesini kullandı. Hiç kimsenin ABD veya Çin’in karşısında tek bir ülke olarak rekabet etmeyi düşünemeyeceğini ifade eden Bakan, bu güçlere karşı Avrupa’nın kendini savunacak bir yapı oluşturmasının gerekliliğine işaret etti.
ABD’NİN KÖLESİ İNGİLTERE
AUKUS ile savunma sanayisi büyük zarar gören Fransa’nın ittifaka öfkesi dinmek bilmiyor. Tarihinde ilk kez ABD büyükelçisini geri çağıran ve Washington ile hiç olmadığı kadar kutuplaşan Fransa hedef tahtasına, bu sefer bir diğer NATO müttefiki ve AUKUS üyesi İngiltere’yi koydu. Fransa’nın Avrupa Birliği İşlerinden Sorumlu Devlet Bakanı Clement Beaune, İngiltere’yi AB’den ayrılarak kabullenilmiş bir kölelikle ABD’ye dönmekle suçladı. AB’nin stratejik özerklik geliştirmekle savunma alanındaki bağımsızlığını sağlayacağını belirten Beaune de, NATO’dan ve ABD’den bağımsız bir Avrupa gücü projesine atıfta bulundu. ABD’nin tavrını da “Onlar için her zaman Amerika öncelikli olacak” şeklinde yorumlayan Beaune, AB’nin Washington’a olan güvenenin ne kadar azaldığını bir kez daha gözler önüne serdi.
AB’NİN YARISI ORDUYA İSTEKLİ
ABD’nin çıkarcı politikaları ile müttefiklerini zor durumda bırakması, AB’nin “Washington yönetimine bağımlılığı azaltmasını” zorunlu kılıyor. AUKUS krizinden önce Afganistan’dan tahliye sürecinde ABD’nin AB’yi yüzüstü bırakması, NATO içinde ayrılıkçı seslerin yükselmesine neden olmuş, “Avrupa ordusu” fikri AB ülkeleri arasında tartışılmaya başlanmıştı. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Avrupa’nın ABD ve NATO’dan bağımsız bir askeri kapasiteye ihtiyacı olduğunu dile getirmişti. Avrupa Birliği Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ise Afganistan’daki gelişmelerin, Avrupa’nın zayıflığını bir kez daha gösterdiğini belirtmiş ve Avrupa gücünün gerekliliğine vurgu yapmıştı. Almanya Savunma Bakanı Annegret Kramp-Karrenbauer de, Almanya’nın böyle bir gücün varlığına istekli olduğunu vurgulamıştı. Almanya ve 13 AB üyesi ülke, geçen mayıs ayında, ilk başta 5 bin askerden oluşan bir muharip AB askeri birliğinin kurulması konusunda hemfikir olduğunu beyan etti.
(Muhammet Vefa Yürekli /Yeni Şafak)
