Yazdır
FINANSGUNDEM.COM - DIŞ HABERLER SERVİSİ
2020 yılının kasım ayında iş dünyasının gözleri Çin’e çevrildi. Alibaba Group’un yan şirketlerinden Ant Group Hong Kong ve Şangay borsalarında halka arzını gerçekleştirmeye hazırlanıyordu. Çin’in en büyük dijital ödeme platformu Alipay’in ardındaki şirketin halka arzı, dünya tarihinin en büyük halka arzı olacak, şirket yaklaşık 34,4 milyar dolar gelir elde edecekti. Ancak halka arzdan iki gün önce Ant Group Çin’in düzenleyicilerinin süreci askıya aldığını duyurdu.
Aralık ayının sonlarına doğru Çin otoriteleri Alibaba’ya yönelik bir anti-tröst soruşturması başlattı. Bunun sonucunda düzenleyici şirketi 2,8 milyar dolar cezaya çarptırdı. Bu rakam ise şirketin 2019 yılında Çin’de gerçekleştirdiği satışların %4’ü kadardı ve ülkenin kurumsal tarihinin rekor cezası oldu. Bu dönemde düzenleyicilerin hamlesinin Ant Group’a mı, fintek sektörünün geneline mi yönelik bir baskı olduğu tartışılıyordu.
Şimdi ise Ant Group’un karşı karşıya kaldığı baskıların, tüm fintek sektörüne yöneldiği görülebiliyor. Bu alandaki belirsizlik Çin’in merkez bankasının ülkenin yüksek teknoloji şirketleri için kuralları sıkılaştırdığı nisan ayında kalkmaya başladı. CGTN’nin haberine göre 29 Nisan’da düzenleyici 13 şirketin temsilcilerinin katılımıyla bir toplantı gerçekleştirdi. Şirketler arasında Tencent, ByteDance, JD.com, trip.com, Meituan ve DiDi de yer aldı.
Düzenleyiciler şirketlerin riskli bulunan ve antitröst yasalarını ihlal ettiği düşünülen pratiklerini değiştirmelerini istedi. Düzenleyiciler fintek devlerinin müşterilerine kredi sağlamak için büyük veri kullanım kapasitesini sınırlamayı hedefledi. Şirketlerin ödeme hizmetlerinin kullanıcılarına kredilerinin tanıtımını yapması yasaklandı ve şirketlerden bankalarla işbirliği içinde sağladıkları her kredinin en az %30’unun finansmanını kendilerinin sağlaması istendi.
Wall Street Journal Çin’in merkez bankasının kurallarının, geçtiğimiz yıllarda hızla büyüyen ‘platform ekonomisinin’ gücünü kontrol altına alma amacı taşıdığını yazdı. Haziran ayında Çin veri güvenliği kanununu yürürlüğe soktu. Bu kanun şirketlerin verileri nasıl toplayacağına, saklayacağına, işleyeceğine ve transfer edeceğine yönelik kuralları içeriyor. 1 Eylül’den bu yana yürürlükte olan kanuna göre, veri kurallarını ihlal eden şirketlerin lisansları iptal edilebilecek.
Temmuz ayında Çin, yurtdışında faaliyet gösteren şirketlerin halka arzları için kuralları revize etti. Bloomberg otoritelerin Çin şirketlerinin ülke dışında halka arz olması durumunda bunları iptal edeceğini söyledi. Kaynaklara göre bu yolu izleyen şirketlerin Hong Kong ya da ABD borsalarında halka arzını gerçekleştirmek için yetkililerden onay alması gerekecek. Şimdi 1 milyonun üzerinde kullanıcının verilerine sahip olan teknoloji şirketlerinin halka arz kararlarını yetkililere bildirmesi de gerekecek.
Bu önlem ise Çin’de yer alan neredeyse tüm önemli şirketleri etkileyecek. Yılın ilk altı ayında 34 Çin şirketi Refinitiv verilerine göre ABD borsalarında toplamda 12,5 milyar dolar getiri sağladı. Düzenleyicilerin hamleleri nedeniyle Çin’in neredeyse tüm teknoloji şirketleri zarar gördü. Örneğin finansgundem.com'un derlediği bilgilere göre taksi hizmetleri sunan DiDi yakın zamanda halka arzını gerçekleştirdi ve 4,4 milyar dolar getiri sağladı.
Ancak 2 Temmuz’da Çin şirkete yönelik “ulusal güvenlik” kapsamında soruşturma başlattı. Şirketin hisseleri düşüşe geçti ve beraberinde tüm sektörün de çöküşüne neden oldu. Alibaba, Tencent, Baidu, Meituan, Tmall gibi şirketler de etkilendi.
Çin otoritelerinin bu reformları uygulamasının ardında üç neden görülüyor. Bunlardan birincisi teknoloji devleri piyasaları ele geçirirken, sektörde rekabetin devam etmesini sağlamak. İkincisi teknoloji şirketleri agresif bir şekilde veri toplamaya yöneldiği için, büyük veri yönetimine dair riskleri azaltmak. Üçüncüsü ve en önemlisiyse ulusal güvenliğe verilen önem.
Çin otoritelerinin izlediği politika ise kısa vadeli değil, uzun vadeli bir strateji. Bu şekilde ekonominin dönüştürülmesi ve Çin’in karakteristik özelliklerinin korunması hedefleniyor.
ING Alışverişçi ile Hepsiburada alışverişlerinde tek tıkla kredi kolaylığı
Rusya Bitcoin'i tanımaya hazır değil
Erken dönem Ether yatırımcısı blockchain fonu kuruyor