Yazdır
Dijital imza görevi gören ve bu şekilde kime ait olduğu ve orjinal olup olmadığını teyit eden blockchain ile doğrulanan videolar koleksiyonerlerin ilgi odağı haline geldi.
Yeni bir tür dijital varlık oluşturan bu tipte eserler 'Değiştirilemez Nominal' (non-fungible token-NFT) olarak biliniyor. Dünyaca ünlü müzayede salonu Christie's de NFT varlıkları açık arttırmaya çıkarmaya başladı. Beeple'ın videosu da Christie's aracılığı ile satıldı.
NFT nedir?
'Değişebilen' varlıklar olan dolar, hisse senedi, bitcoin veya altın külçelerinin aksine 'değiştirilemez' NFT varlıklar her biri benzersiz ve biricik kalemleri ifade ediyor. Yani sizin elinizdeki bitcoin ile başkasının elindeki bitcoin aynı değerde. Ancak her bir bitcoinin farklı değerde olduğunu düşünün. O zaman bu artık bir birim olmaktan ve transfer aracı olmaktan çıkıyor. İşte NFT varlıkların durumu da bu. Aynı şeyden çok sayıda olabilmesine rağmen aralarından birinin orjinalliği ve sahipliğinin kesin olarak bilinebilmesi.
NFT'ye örnek olarak dijital sanat eserleri, spor kartları, internetteki domain adı ve IP adresi olarak bulunan sanal arazi parçaları veya kriptopara birimi için kullanılan cüzdan adları verilebilir.
Değerleri salgın döneminde yükseldi
Bu türde dijital varlıkların popülaritesi salgın sırasında katlanarak arttı. Bu alanda yatırımcılar sadece sanal dünyada var olan şeylere büyük miktarlarda paralarla yatırım yapma eğilimine girdiler.
Bu noktada blockchain normalde sonsuz sayıda kopyalanabilecek sanal bir ürünün gerçek üreticisinin ve şu an ki sahibinin kim olduğunu tartışmasız şekilde belirleyebilecek bir araç haline geldi. Bu da geleneksel orjinallik ve sahiplik kavramlarını değiştirmeye başladı. Bu şekilde bir şeye sahip olmak daha arzulanır hale geldi.
Amerikalı sanatçı Beeple'ın işlerini bilen ve beğendiği için satın alan ilk kişi olan Rodriguez Fraile bunu neden yaptığına ilişkin sorulan soruya şöyle yanıt veriyor:
"Louvre Müzesi'ne gidip Mona Lisa'nın fotoğrafını çekebilirsiniz ve telefonunuzda buna sahip olabilirsiniz, ama bunun hiçbir değeri yok. Çünkü o dijital versiyonun kaynağı ya da geçmişi yok. Ancak o dijital verinin arkasında kim olduğunu ve kime ait olduğunu kanıtlayabiliyorsanız işte bu onu çok çok değerli hale getiriyor."
Milyonlarca dolar kar etti
Beeple'ın tamamen bilgisayar ile oluşturulmuş 10 saniyelik videosunda üstü sloganlarla kaplı dev bir Donald Trump figürü yere düşerek parçalanıyor. Ekim 2020'de sanat koleksiyoncusu Rodriguez bu 10 saniyelik kısa videoyu 67 bin dolara blockchain kullanarak satın aldı.
Rodriguez istese bu videoyu internette bedavaya istediği kadar seyredebilirdi ancak videoyu bir NFT olarak gören koleksiyoner bir anda videonun gerçek bir varlık olarak algılanmasına yol açtı. Farklı koleksiyonerler ve yatırımcılar videoya talip oldular ve sonuçta Rodriguez aynı videoyu geçtiğimiz hafta blockchain ile 6,6 milyon dolara sattı.
"Ömrünü sanal dünyada geçirenler için mantıklı"
NFT'ler için bir serbest piyasa ortamı olan OpenSea platformunun aylık satışları Şubat ayında 86,3 milyon dolara ulaştı. Bir yıl önce bu rakam 15 milyon dolar civarındaydı.
OpenSea'nın kurucularından Alex Atallah Reuters'a yaptığı açıklamada "Eğer gününüzün 10 saatini bilgisayar başında ve sanal dünyada geçiriyorsanız o zaman sanal sanat ve sanal değerler son derece mantıklı gelmeye başlıyor" diyor.
Uzmanlar ise NFT piyasasının yükseldiği hızlı düşebilecek bir balon olabileceği uyarısı yapıyor.
