Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM) verilerine göre birikimini BES'te değerlendiren vatandaşın zararına olan durum yavaş yavaş değişiyor. EGM’nin 30.06.2020 tarihli verilerine göre en az bir kez fon dağılım değişikliği hakkını kullananların oranı sistemin kuruluşundan itibaren yüzde 2 düzeyinden yüzde 17,5 seviyesine kadar çıktı. Daha da ilginç ve vatandaşların lehine olan bir gerçek de yıllık değişiklik hakları kullanım oranlarında ortaya çıkıyor. 2019 yılının ilk sekiz ayında en az bir kez fon dağılım değişikliği kullanılan sözleşmelerin tüm sözleşmelere oranı yüzde 7,9'a kadar çıkmışken oran bu yıl yani 2020 yılının ilk sekiz ayında yüzde 12’ye kadar tırmandı. Yani neredeyse iki kat arttı.
ALGORİTMİK İŞLEMLER
Hem vatandaşın bilgisinin artması hem de akıllı telefonlardan kolaylıkla bu değişimin yapılabiliyor olması yatırımcıların daha iyi getiri elde etmesini sağlayan ana etmen olurken emeklilik şirketlerinin yapay zeka içeren robotik sistemleri yani algoritmik işlemleri müşterilerine tanıtması ile yatırımcıların robotlara değişim hakkı tanıması da BES'te getiriyi artıran bu değişimlerin gerçekleşmesini sağladı. Emeklilik şirketlerinden aldığımız verilere göre robotlar genellikle trendleri takip ederek baz aldıkları yatırım enstrümanlarından 2-3 puan daha iyi getiri sağlamayı başarabiliyorlar.
Şimdi bakalım rakamlar bu durumu nasıl doğruluyor. Bireysel Emeklilik fonları son 1 yılda ortalama yüzde 28,4 getiri sağladı. Tabii ki tüm fonlardan aynı getiri elde edilemedi. Piyasanın durumuna göre altın gibi bazıları çok daha fazla kazanç sağlarken bazıları geride kaldı. Rakamlar BES yatırımcılarının mobilitesinin giderek yükseldiğini yani kazanan fonlara doğru kayarak kazançlarını artırdığını ortaya koyuyor. Örneğin son 1 yılda getirisi yüzde 70 olan altın fonlarına 10.6, yüzde 39 getiri sağlayan kamu dış borçlanma fonlarına 1.4, yüzde 29 yükselen hisse fonlarına 187 milyon liralık kayma oldu. Getirisi az olan kamu iç borçlanma, standart ve likit fonlardan 4.2 milyar liralık çıkış yaşandı. EGM'nin bu rakamlarından BES yatırımcılarının bir bölümünün geçen yılların aksine fon değiştirerek getirisi yüksek fonlara geçtiğini gösteriyor. Getirisi 1 yıl boyunca ancak yüzde 9.9 olabilen likit fonlardan 1.8 ve yine yüzde 10.4'te kalan iç borçlanma fonlarından da 1.8 milyar lira çıktı. Yüzde 14.2'de kalan standart fonlardan da kaçış yaşandı. Bunların yerine yüksek getirili altın, Eurobond, hisse ve esnek fonlar tercih edildi.
(Rahim Ak /Habertürk)
15 MİLYAR LİRA ÇOK KAZANDIRAN FONLARA GİTTİ
13.11.2020 | Büyüklük (TL) | Pay (%) | Getiri (%) | GİRİŞ/ÇIKIŞ (TL) |
Emeklilik Fonları | 154.683.255.374 | 28,4 | 11.129.921.458,7 | |
Değişken | 31.743.406.166 | 20,5 | 18,5 | 271.207.538 |
Kamu Dış Borçlanma | 20.638.248.724 | 13,3 | 39,7 | 1.349.773.837,9 |
Kamu İç Borçlanma (TL) | 11.951.306.839 | 7,7 | 10,4 | -1.882.380.971,6 |
Katkı | 21.164.770.210 | 13,7 | 13,8 | 2.438.738.364,7 |
Likit | 10.856.886.268 | 7,0 | 9,9 | -1.768.051.069,6 |
Altın | 36.802.628.280 | 23,8 | 70,3 | 10.663.078.491,1 |
Standart | 9.161.765.875 | 5,9 | 14,2 | -626.684.254,6 |
Hisse | 6.428.067.138 | 4,2 | 28,8 | 187.116.415,3 |
Dengeli (Esnek & Karma) | 3.858.065.855 | 2,5 | 45,5 | 3.236.462,6 |
Öst | 1.277.730.593 | 0,8 | 10,3 | 447.914.216,6 |
Endeks | 776.756.574 | 0,5 | 48,2 | 49.055.907,1 |
Fon Sepeti | 23.622.851 | 0,0 | 25,4 | -3.083.478,5 |
BİST 100 endeksi güne pozitif başladı
Asya borsaları karışık seyretti