Yazdır
FINANSGUNDEM.COM - DIŞ HABERLER SERVİSİ
Diğer büyük ABD şirketleri gibi, büyük teknoloji şirketleri de ABD Başkanı Donald Trump döneminde yürürlüğe giren vergi indirimlerinin faydasını gördü. Birçok durumda, daha küçük vergi ödemeleri, şirketlerin karlılığını yükseltti. Ancak Trump’ın politikalarının ve hamlelerinin tamamı teknoloji devlerine avantaj sağlamadı.
Trump Çin’le ticaret savaşı başlatarak, teknoloji şirketlerinin tedarik zincirlerinde belirsizlik yarattı. Teknoloji şirketlerinin kalifiye yabancı çalışan çekebilmek için ihtiyaç duyduğu kilit vize programlarını kısıtladı. Trump’ın başkanlık dönemi boyunca, ABD Adalet Bakanlığı büyük teknoloji şirketlerine anti tröst ihlalleriyle ilgili soruşturmalar yöneltti ve ABD hükümeti son dönemde Google’a rekabet karşıtı davranışları nedeniyle dava açtı. Trump aynı zamanda, sosyal medya platformlarına sansür ve taraflılık suçlamaları yöneltti.
Bu engeller, geçtiğimiz dört yılda, büyük teknoloji şirketlerinin hızlı büyümesini durdurmadı. Apple, Amazon, Microsoft, Google, Facebook, Tesla ve Netflix’in toplam piyasa değeri şimdi neredeyse 8 trilyon dolar. Bu rakam 2016 seçimleri gerçekleştiğinde 2,4 trilyon dolar seviyesindeydi. Yine de teknoloji liderleri değişimden yana.
DA Davidson Analisti Tom Forte, “bence şirketlerin karşılaştığı güçlükleri hisselerin performansından ayrı tutmalıyız” dedi. Trump yönetiminde bir başka değişim de teknoloji şirketlerinin başarısını tehdit edebilir. Stanford Üniversitesi’nden Prof. Mark Lemley, ABD’nin “dünyada değişen konumunun” da etkili olacağını söyledi.
Lemley, “Silikon Vadisi başarılı çünkü herkes buraya gelmek istiyor. Dünyanın en zeki ve en yetenekli insanları buraya okumaya, çalışmaya geliyor” dedi. Açıklamasının devamında, “göç konusundaki zorlukları hariç tutarsak, ABD ve Silikon Vadisi’nin gelecekte bu pozisyonu koruyamayacağına dair endişeler var” ifadesini kullandı.
Bu konuların bir çoğu, Biden’ın seçimleri kazanmasıyla değişebilir. İki parti tarafından da destek gören, 230. madde reformu gibi konularda bile, uzmanlar Biden yönetiminin Trump’tan daha farklı bir yaklaşım izleyeceğini düşünüyor. Sektör üyeleri, aynı zamanda Kamala Harris’in Biden’ın yardımcısı olarak seçilecek olmasını destekliyor. Harris’in teknoloji konusunda uzmanlığı bulunuyor.
Büyük teknoloji şirketlerinin Biden’ı desteklediği görülüyor. CNN’in Eylül ayında yaptığı bir ankete göre, Amazon, Google, Facebook ve Apple çalışanları, Biden’ın kampanyasına, Trump’ınkine kıyasla üç kat daha fazla bağış yaptı. Teknoloji dışında, bir çok şirketin yöneticisi, Trump’tan daha öngörülebilir davranışlar sergileyen Biden’ı desteklediğini söyledi. Bu destek, Biden yönetiminde kurumlar vergilerinde artış ve daha katı yönetmelikler getirilme riskine rağmen gerçekleşti.
Silikon Vadisi için kilit konular ve uzmanlara göre Biden’ın konumu:
Göç
Silikon Vadisi, tüm dünyadan yetenekli çalışanları çekmek için ihtiyaç duyduğu vize programlarına, Trump tarafından kısıtlama getirilmesini kınadı. Biden, göç konusunda daha açık bir tutum izleyeceği sözünü verdi. Biden, bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik alanlarında doktoralarını yeni bitirmiş olan kişilerin, dünya ekonomisine önemli katkılarda bulunacağı için göç yasalarının dışında tutulacaklarını söyledi.
Forte, “tarih boyunca, göçe ılımlı yaklaşan politikalar büyük teknolojiye fayda sağlamıştır. Böylelikle şirketlerin mühendislik alanında yetenek havuzu genişliyor” dedi. Silikon Vadisi’nin, Google, Microsoft ve Tesla gibi büyük şirketlerinin CEO’larının bazıları göçmen.
Çin
Trump yönetimi Çin ve teknoloji konularındaki birçok alanda agresif tutumlar sergiledi. Çin’in telekom devi Huawei’ye, TikTok gibi şirketlerin ABD operasyonları ve ABD yarı iletken üretim ekipmanlarının Çin’e ihracatına karşı sert engeller oluşturdu.
Beyaz Saray aynı zamanda, Çin’de üretilen ABD mallarına da gümrük vergisi uyguladı ve Trump teknoloji şirketlerinin üretimi ABD’ye geri taşımasını istediğini söyledi. Gümrük vergileri şirketleri, Çin’de üretim yapmayı gözden geçirmeye zorladı ve fiyatların yükselme tehdidini ortaya çıkardı. Ancak gümrük vergileri, ABD’de teknoloji alanında istihdamı yükseltmedi.
Birçok Wall Street analisti Biden yönetiminin Çin’le ilişkili teknoloji ve politika konularında daha ılımlı bir tavır izlemesini bekliyor. Bu ABD teknoloji şirketlerinin, kilit Çin pazarındaki müşterilerini kaybetme riskini düşürebilir. Örneğin Apple, satışlarının %15’ini Çin’den sağlıyor. Intel ve AMD gibi yarı iletken şirketleri de uzun süredir Çin’deki satışlarından kar elde ediyor. Biden’ın “Made in America” planı, ABD’de üretim yatırımını, teknoloji araştırma ve geliştirme çalışmalarını kapsıyor.
Yine de her iki parti de, Çin’in devam eden teknolojik ilerlemesinin, ABD’nin ulusal güvenliğiyle ilgili ne anlama geleceği konusunda endişeli. Bir sonraki başkanın bu konuya eğilmesi gerekecek.
230. madde ve tekelleşme
Büyük teknoloji şirketleri için önemli olan iki konu, tekelleşme ve 230. madde daha karmaşık. Bu konular üzerinde hem demokratlar hem de cumhuriyetçiler fikir birliği içinde ve Silikon Vadisi’nin bu konularla ilgili Biden’ın başkanlığından fayda sağlayabileceğine dair bir gösterge yok.
Trump gibi, Biden da 230. maddeyi feshetme çağrısı yaptı. Bu madde teknoloji şirketlerinin içeriklerini uygun gördükleri şekilde düzenlemesine izin veriyor ve örneğin nefret söylemi kullanan kullanıcıların davranışlarından sorumlu tutulmasına engel oluyor.
Ancak demokratlar cumhuriyetçilerin, bu maddeye karşı çıkmasının farklı sebepleri var. Demokratlar, teknoloji şirketlerinin, platformlarındaki nefret söylemi ve dezenformasyonu ortadan kaldırma sorumluluğunu almasını isterken, cumhuriyetçiler herhangi bir içeriğin kaldırılmasının veya değiştirilmesinin, teknoloji şirketlerinin taraf tutma ve sansür eylemi gerçekleştirdiği anlamına geleceğini söylüyor.
Biden yönetiminde, maddenin sağladığı yükümlülük korumasının kaldırılmasındansa, demokratlar tarafından bu maddenin yerini alması için yeni bir yasa hazırlarsa, teknoloji şirketleri, Lemley’e göre, bu durumu olumlu karşılayacak. Cumhuriyetçilerin görüşüyle paralellik taşıyan yükümlülük korumasının kaldırılması, teknoloji şirketlerinin içerikleri nedeniyle ardı ardına hukuki savaşlar vermesine neden olabilir.
Uzmanlar, büyük teknoloji şirketleri üzerinde tekelleşme konusundaki baskıların, Beyaz Saray’ı kim kazanırsa kazansın devam edeceğini söylüyor. Demokratlar son yıllarda büyük teknoloji şirketlerine yönelik kapsamlı tekelleşme karşıtı yaptırımları destekledi.
Biden yönetimi de Silikon Vadisi devlerinin birleşme ve satın alımlarını daha sıkı denetleyebilir. Ancak bu durum teknoloji sektörünün geneli için yararlı olabilir. Lemley, “tekelleşme karşıtı yaptırımlarla, daha fazla rekabet ve daha fazla yenilik ortaya çıkar” dedi.
Yatırımlar ve düzenlemeler
Büyük teknoloji şirketlerinin süregelen büyük problemleri dışında, Biden, sektörle ilgili diğer alanlarda da politika önerilerinde bulundu. Biden yönetiminin ağ tarafsızlığını yeniden tesis etmesi bekleniyor. Uzmanlar bunun teknoloji ekosistemi için faydalı olacağını düşünüyor. Biden’ın eğitime yatırım yapması ve eğitimi daha erişilebilir kılması da yüksek oranda kalifiye çalışana ihtiyaç duyulan teknoloji şirketleri için iyi bir haber.
Biden aynı zamanda henüz internet bağlantısı olmayan topluluklar için altyapı yatırımına 20 milyar dolar ayıracağını açıkladı. Korona virüs pandemisinde daha da belirgin hale gelen dijital ayrım, böylelikle dengelenmiş olabilir.
Dijital platformlar, ABD seçiminde yanlış bilgilendirmeyi sınırladı
FED seçim kaosunu uzaktan izleyecek
Biden'ın kazanması Türkiye-ABD ilişkilerini nasıl etkiler?