FINANSGUNDEM.COM - DIŞ HABERLER SERVİSİ
ABD’de olduğu gibi, Çin’in de teknoloji devleri korona virüs döneminde büyüme gösterdi. Ancak teknoloji sektörü şimdi bir yol ayrımında ve belirsiz bir ekonomik ve jeopolitik ortamla karşı karşıya.
Çin’in kademeli ancak dengesiz ekonomik iyileşmesi, Pekin’in yerli tüketime yönelik odağı ve korona virüsün hızlandırdığı dijital trendler teknoloji sektörüne fayda sağladı. Ancak riskler halen mevcut.
86 Research Analisti Charlie Chai Cnbc’ye yaptığı açıklamada, “Çin’de kullanıcı davranışı tarafında pandemi, birkaç önemli dijitalleşme şirketinin penetrasyonunu hızlandırdı. Bazıları ciddi oranda büyüme sağladı ve kısa sürede ekonomik etkinliğe sahip oldu” dedi.
Chai, “diğer yandan bunu dengeleyen bir güç de ticaret alanında yatırımların durması oldu. BAT (Baidu, Alibaba, Tencent) şirketleri, karmaşık ekonomik ve jeopolitik ortamda marjinlere öncelik verdi” açıklamasında bulundu.
Çin’de olduğu gibi, ABD’de de teknoloji şirketleri, insanlar evde kalırken pandeminin faydalarını gördü. Zoom gibi hizmetler yükselişe geçti ve tüketici alışveriş için Amazon’a, eğlence için Netflix’e yöneldi.
Dünya çapında yatırımcılar bir sonraki perdede neler yaşanacağını merak ediyor. Küreselleşme, dijitalleşme, ekonomik görünüm ve korona virüs temaları gündemde olacak.
Pandemi ve dijitalleşme
Korona virüsün ilk ortaya çıktığı ülke Çin, virüsün yayılımını önlemek amacıyla ülkenin yarısından fazlasını Şubat ayının ilk günlerinde kapattı. Bu hamle, ilk çeyrekte büyümede %6,8 düşüşe neden oldu. Mart ayında virüsün yayılımı azalmaya başladığında, iş yerleri yeniden açıldı ve gayrisafi milli hasıla ikinci çeyrekte %3,2 arttı.
Evde kalan insanlar, e-ticaretten bilgisayar oyunlarına, dijital servislere yönelmeye başladı. Bu trend, görünen o ki kalıcı olacak güce sahip.
Center for Innovating the Future (CIF) Analisti Abishur Prakash, “virüs nedeniyle, Çin teknolojiye her zaman olduğundan daha fazla ihtiyaç duyuyor” dedi. “Sağlıktan ulaşıma ve finansa, Çin’in dijital dönüşümünü tamamlayacak birçok proje yolda. Tüm bunlar teknolojiyi her şeyin merkezine yerleştiriyor” ifadesini kullandı.
Bu Çin’in büyük teknoloji şirketlerinin dayanak noktası oldu. Alibaba’nın hisseleri bu yıl %30 artış gösterdi ve gelirleri Haziran çeyreğinde bir önceki yıla göre %34 yükseldi.
Alibaba’nın CEO’su Daniel Zhang, “pandemi dolayısıyla hızlanan dijital dönüşümden büyüme sağlamak için iyi bir pozisyondaydık” dedi.
Tencent analistlerin ikinci çeyrek için yaptığı tahminlerin hepsinin ötesine geçerek güçlü sonuçlar açıkladı. Bu da oyun sektöründeki hareketlilikten kaynaklandı.
Dijitalleşme ve şirketlerini bulut temelli yapmaya çalışan şirketler şimdi Chai’ye göre, pandemide küçük bir darbe aldıktan sonra “son hızla devam ediyorlar.” Bu esnada, uzaktan çalışma araçları da Çin’de “devasa bir büyümeyle” karşı karşıya. Aynı şekilde ABD ve Avrupa’da da durum böyle.
Teknoloji ve sağlık hizmetleri
Dünya üzerinde 200 kadar aşı adayı var. Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre bunların 40’ı klinik deney aşamasında. Pandeminin sona ermesi için aşıya oldukça umut bağlanmış durumda ancak uzmanlar durumun bu şekilde olmayabileceği konusunda uyarıda bulunuyor.
Çin’in teknoloji şirketleri sağlık hizmetleri alanında da fırsatlar görüyor. Pandemi sürecinde, aşı geliştirmede yardımcı olabileceğini iddia ettikleri bir çevrimiçi algoritmayla, sağlık hizmetlerini dijitalleştirdiler.
Çin’de pandeminin zirvede olduğu dönemde sağlık hizmetlerine yönelik bu ilgi, korona virüs vakalarında azalma görülmeye başlandığında da devam etti.
İnternet devi Baidu, yeni bir biyoteknoloji şirketi kurmak için yatırımcılarla 2 milyar dolar değerinde bir anlaşma imzalamak için çalışıyor. Çevrimiçi sağlık hizmetleri şirketi JD Health International, Hong Kong’da halka arzı için başvuruda bulundu.
Teknoloji ‘ayrılığı’
Son trendler küreselleşme fikrini inceleme altına aldı. ABD Başkanı Donald Trump küreselleşme karşıtı fikirleri destekliyor ve ekonomistler korona virüs pandemisinin de küreselleşmenin karşısında bir tehdit olarak durduğunu söylüyor.
Aynı zamanda, ABD ve Çin arasındaki ticaret savaşları devam ediyor. Teknoloji şirketleriyle iki ateş arasında. ABD Huawei’ye yönelik yeni yaptırımları devreye sokarak, şirketin Amerikan teknolojisine erişiminin önüne geçti ve önemli yarı iletken sağlayıcılarıyla bağlantısını kopardı. Washington, Çin’in en büyük çip üreticisi SMIC’e yönelik yaptırımların yolda olduğunun da sinyallerini verdi. Bu da Çin’in yerli yarı iletken sektörünü canlandırma planlarını tam kalbinden vurdu.
Pekin merkezli ByteDance’in sahip olduğu TikTok, ABD tarafından bir ulusal güvenlik tehdidi olarak tanımlandı. Şirket Amerikalı kullanıcıların verilerini toplamakla ve bunları Çin’e iletmekle suçlandı. TikTok defalarca bu iddiaları reddetti.
TikTok şimdi Trump yönetiminin zorla getirdiği bir anlaşmanın parçası. Bu anlaşma sonucunda ABD merkezli bir TikTok Global şirketi kurulacak. Oracle ve Walmart bu şirketin hisselerinin %20’sine sahip olacak. ByteDance ise geri kalan %80’lik hisseyi elinde tutacak. Oracle, ByteDance’in yeni şirkette herhangi bir hak sahibi olmaması gerektiğini savundu. Tartışmalar sürüyor.
Bu hamleler çoğunlukla ABD ve Çin arasında gerçekleşecek bir teknoloji ‘ayrılığının’ kanıtları olarak sunuldu. Bu fikir Çin’in teknoloji şirketlerinin ve ABD’nin teknoloji şirketlerinin birbirinden ayrı iki farklı ekosistemde faaliyet göstermeleri anlamına geliyor.
Bu fikir Çin’in teknoloji şirketleri uluslararası piyasalarda yer edinmeye çalıştığı sırada ortaya çıktı. Ancak yine de gerçekleşmesi oldukça zor görünüyor.
Prakash, “korona virüs, özellikle de teknolojinin jeopolitik dengelerinde her şeyi hızlandırdı. Önümüzdeki on yılda yavaşça gerçekleşebilecek olan teknoloji ayrılığı şimdi hızla yaklaşıyor” dedi.
Amerikan teknoloji şirketleri, ABD ve Avrupa’dan siyasilerin ve kanun yapıcıların eleştirilerinin hedefinde oldu. Ve bazıları Çin’de yasaklandı. ABD hukukçuları arasında, teknoloji şirketlerinin fazla güçlendiği konusundaki endişeler artıyor.
Tüm bu gelişmeler, Prakash’a göre, “yeni ticaret gerçeklikleri” yaratıyor.
Çin’de bu durum satılan ürünlerin türlerini belirleyecek. Örneğin, Huawei ihtiyacı olan çiplere ulaşamazsa, yeni nesil akıllı telefonlar üretmeye devam edebilir mi? Prakash’a göre yaratıcı beyinlere erişim de zarar görebilir. Ve Çin’in teknoloji şirketlerinin, batıdaki rakipleri gibi uluslararası pazarlarda faaliyet gösterebilme ihtimali, “hızla imkansızlaşıyor.”
Prakash, “farklı kurallarla oynamaları isteniyor. Bunların arasında şirket hisselerini satmaya zorlanmak ya da yasaklanmak var” dedi. “Tüm bunlar Çin’in teknoloji şirketleri teknolojinin jeopolitiğini yönetirken, yeni bir çalışma şekli bulma konusunda öncü olacakları anlamına geliyor. Ve bu da tüm dünyadaki şirketler için yeni bir ticaret projesi olabilir” ifadesini kullandı.
ABD-Çin ticaret savaşında yeni cephe açıldı
Çin ticaret savaşının olumsuz etkilerini hafifletecek önlemler açıklayacak
ABD’nin yaptırımları Çin’in teknolojisine darbe vurdu