Türkiye, bir “finans” yöntemi olarak öne çıkan yap-işlet-devret (YİD) ile “mega” olarak adlandırılan büyük alt yapı projelerini gerçekleştirdi. Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve Kuzey Çevre Otoyolu, Osmangazi Köprüsü ve Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyolu, Avrasya Tüneli, bu yöntemle inşa edildi. Devlet, yapım ve işletmesini özel sektörün üstlendiği bu projelere, araç geçiş garantisi verdi. Araç geçiş bedelleri, döviz olarak belirlendi. Araç geçişleri, garanti sınırının altında kalması durumunda aradaki farkı devlet ödüyor. Buna, “araç geçiş garanti ödemesi” adı veriliyor.
TEMMUZ’DA ÖDENDİ
Devlet, daha önce köprü ve otoyol projelerinde garanti ödemelerini yıllık yapıyordu. 2018 yılının ağustos ayında döviz kurunda yaşanan şok artışın ardından garantide “ikili ödeme” sistemine geçildi.
Yavuz Sultan Selim Köprüsü ile Kuzey Çevre Otoyolu’nu, İÇTAŞ–Astaldi konsorsiyumu işletiyor. Söz konusu ortaklığa, 2020 yılının ilk yarısında araç geçişlerinin garanti sınırının altında kalması nedeniyle Temmuz ayında 1 milyar 750 TL düzeyinde ödeme yapıldı. Yılın ikinci yarısı için 2021 yılı Ocak ayında garanti ödemesi yapılacak.
SALI GÜNÜ ÖDEME YAPILDI
Osmangazi Köprüsü ve Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyolu’nu, Otoyol Yatırım AŞ işletiyor. İşletmeye, 2020 yılının ilk yarısı için 29 Eylül Salı günü 1 milyar 750-800 milyon TL aralığında garanti ödemesi yapıldı. 2020 yılının ikinci yarısına ilişkin garanti ödemesi Mart 2021’de gerçekleştirilecek.
2 MİLYAR TL ÖDEME
Karayolları Genel Müdürlüğü, Eylül ayında diğer karayolları müteahhitlerine de (yol yapım) ödeme yaptı. Müteahhitlere, 11-12 milyar TL dolayında birikmiş borcu bulunuyordu. Bunun, 2 milyar TL’lik bölümünü ödedi.
(Olcay Aydilek /Habertürk)