"Anayasa Mahkemesi'ne Bireysel Başvurunun Vergi Yargısına Etkisi" başlığıyla İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü Doktora Salonu'nda geçtiğimiz yıl, alanında otorite isimlerle, geniş bir davetli grubunun da katılımıyla gerçekleştirilen ve ortaya konan görüşleriyle çok konuşulan etkinlikte, “1. Vergi ve Temel Haklar Sempozyumu”na damgasını vuran sunumlar, “Vergi ve Temel Haklar İncelemeleri – I / Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvurunun Vergi Yargısına Etkisi” başlığı altında özel bir çalışmayla mali ve hukuk dünyasına kazandırıldı.
DKR Denetim Danışmanlık ile İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nin ortak organizasyonu sempozyuma yönelik, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi İnsan Hakları Hukuku ABD Başkanı Prof. Dr. H. Burak Gemalmaz ile İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Genel Kamu Hukuku ABD Öğretim Üyesi Dr. Gülay Arslan Öncü’nün imzasını taşıyan eser, önemli bir projenin ilk dev adımı olarak da tarihe geçti.
EKSİKLİĞİ KAPATAN BİR ESER
Kitabın önsüzünde, “... vergi mahkemeleri, Anayasa Mahkemesi'nin kendi yargı alanlarına müdahale ettiğini düşünebilmektedir; Anayasa Mahkemesi kararlarına karşı tepkisel bir pozisyon alabilmektedir.
Dolayısıyla idari makamlar, vergi yargısı ve Anayasa Mahkemesi arasında, temel hakları ilgilendiren hemen her meselede olduğu gibi bir eş güdüm sağlanması, paydaşların birbirlerini dinlemesi ve doğru anlaması gerekmektedir.
Bu gerekliliği gidermek üzere başlattığımız Vergi ve Temel Haklar İncelemeleri Projesi kapsamında düzenlediğimiz "Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvurunun Vergi Yargısına Etkisi" konulu "I. Vergi ve Temel Haklar Sempozyumu" da bu amaca hizmet etmeye çalışmaktadır. Bu anlamda bu inceleme ile devamında yapılacak incelemelerde, hem vergi yargısının aktörleri, hem bireysel başvuru yolunun aktörleri hem de akademi dünyasından paydaşların katkısıyla vergisel meselelerin temel haklar rejimi vergi yargısına entegrasyonu hedeflenmektedir.
Vergi ve Temel Haklar İncelemeleri serisi olarak düşündüğümüz projenin son yıllarda artan benzer nitelikteki çalışma ve toplantılardan farkının da burada yattığını düşünüyoruz. Çoğu sempozyum ve çalışmada vergi dünyasının aktörleri, kıymetli araştırma, çalışma ve perspektiflerini, genellikle mensubu oldukları gruplara sunmakta; farklı aktörlerin birbirinden haberi olmamaktadır veya geç olmaktadır. Akademisyenler, vergi yargısı ve bireysel başvuru yargısı aktörlerinin bir araya gelmesiyle temel haklar rejiminin vergi hukukundaki dönüştürücü etkisi bütün paydaşlarca benimsenerek, gerilimler ortadan kaldırılarak temel hakların derece aşamasında özümsenmesi, etkili korumanın sağlamanın biricik yoludur.
Bu nedenle Sempozyumda hem vergi yargısından hem anayasa yargısından hakimler ile raportör hakimler görüş ve çalışmalarını bizimle paylaştığı gibi hem de vergi hukuku ile insan hakları hukuku disiplinlerinden akademisyenler çalışmalarını aktarma şansı bulmuştur. Böylelikle, hem akademik açıdan inter-disipliner niteliğin hem de doktrin-uygulama kaynaşmasının sağlandığını umuyoruz. Bu sempozyumla temeli atılmış olan bu eserin, Türk hukuk dünyasında teori ve pratiği bir araya getiren bir çalışmanın eksikliğini yaşayan araştırmacı, ve uygulamacılar için oldukça faydalı olacağına inanıyoruz” deniliyor.
ÖZEL TEŞEKKÜR BÖLÜMÜ
“Teşekkürler” bölümü de önsözün dikkat çekici bir alanını oluşturuyor. “Sıra geldi teşekküre” denilerek açılan geniş paragrafta, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu Üyesi Doç. Dr. Selami Demirkol, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Abuzer Kendigelen, Araş. Gör. Aybike Yılmaz, stajer avukat Mustafa Alperen Gezer ile birlikte sempozyumun maddi-manevi destekçisi DKR YMM ve Danışmanlık Ortağı Ekrem Öncü de yer alıyor.
İÇERİKTE NELER VAR
Titiz bir çalışma sürecinin ardından Beta Yayıncılık tarafından basılan eserin içindekiler bölümü ise şöyle sıralanıyor;
GİRİŞ
* Doç. Dr. Selami Demirkol- "Hukuk devleti" ilkesinden, "hukukun üstünlüğü" ilkesine - idari yargının adapte olma paradoksu - uygulayan değil, yorumlayan yargıç beklentisi.
I. BÖLÜM: KANUNİLİK İLKESİ AÇISINDAN VERGİSEL MÜDAHALELER
* Dr. Abdullah Tekbaş - Vergisel müdahalelere ilişkin bireysel başvuru kararlarında kanunilik ilkesi.(mülkiyet hakkı kapsamında değerlendirme)
* Dr. Öğretim Üyesi Altan Rençber - Vergi kabahatlerinin kanunilik ilkesi açısından değerlendirilmesi.
II. BÖLÜM: ADİL YARGILANMA HAKKI AÇISINDAN • VERGİ YARGISI
* Dr. Öğretim Üyesi Gülay Arslan Öncü - Adil yargılanma hakkı.ve vergi: Aynı konuya iki farklı yaklaşım-AYMv. AİHM.
* Mehmet Sadık Yamlı - Vergi uyuşmazlıklarında mahkemeye erişim hakkı.
* Bülent Dağ - Hak arama hürriyeti çerçevesinde vergi yargılama hukukunda ispat külfeti.
* Atanur Erol - Vergi aslı ve cezalarının dayanağı bilgi ve belgelerin verginin muhatabına tebliği sorunu ve adil yargılanma hakkı.
III. BÖLÜM: MÜLKİYET HAKKI AÇISINDAN VERGİSEL MÜDAHALELER
* Prof. Dr. H. Burak Gemalmaz - Mülkiyet hakkına vergisel müdahalede ölçülülük ve adil denge: anayasa mahkemesi kararlarının eleştirel değerlendirilmesi.
* Özgür Duman - nflasyon canavarı ile mücadele: mülkiyet hakkı bağlamında vergi idaresinden olan para alacaklarının ödenmesinde yaşanan değer kaybı sorunları.
* Dr. Öğretim Üyesi Gamze Gümüşkaya - Ayrımcı vergisel müdahaleler sorunu.
IV. BÖLÜM: VERGİ YARGISI BİREYSEL BAŞVURU İLİŞKİSİNDE SORUNLAR
* Prof Dr. H. Mahmut Kaşıkçı - Vergisel müdahalelerde bireysel başvuru incelemesinde ve kararların infazı sürecinde görülen sorunlar ve çözüm önerileri.
* Dr. Osman Sarıaslan - Bireysel başvuru süreciyle birlikte iptal davalarında ortaya çıkan hukukilikten hak ihlaline yorum riski: Vergi inceleme raporlarının tebliğ edilmemesi örneği.
* Emre Yılmazoğlu - Bireysel başvurunun vergi yargısındaki dönüştürücü etkisi -mülkiyet hakkı bağlamında bir değerlendirme.