Yazdır
FINANSGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ
Çin dijital ödemelere aşina bir ülke. Zira Pekin ve Şangay’da Alipay veya WeChat Pay telefon uygulamaları üzerinden ödeme yapmak cüzdan taşınan banknotlardan çok daha kolay bir yöntem. Şimdiyse Çin Hükümeti resmi para biriminin dijital versiyonu için pilot bir uygulamaya başladı. 2022 Pekin Kış Olimpiyatları ise muhtemelen bu uygulamaların daha geniş kapsamlı test edileceği bir fırsat olacak.
Bloomberg’in haberine göre uzmanlar dijital yuanın Çin’de hükümetin finansal sistemdeki gücüne destek vereceğini ve belki de Çin’in küresel dengelerdeki ekonomik nüfuzunu değiştirebileceğini düşünüyor.
Kullanımı ve denetimi çok daha kolay
Elektronik ortamda takas edilen paranın çoğunluğunu farklı bankalardaki hesapların kredileri ve borçları oluşturuyor. Çin’in dijital parası banknotların ya da madeni paraların elektronik versiyonları olacak biçimde tasarlandı. Tek fark paranın fiziksel bir cüzdanda bulunması yerine cep telefonlarının dijital cüzdanlarında bulunması.
Paranın değeri devlet tarafından desteklenecek. Ancak sanal para kağıt türünden daha hızlı ve kullanımı daha kolay bir yöntem ve Çinli yetkililere fiziksel parada mümkün olamayacak bir kontrol sağlama fırsatı sunuyor.
Program Nisan ayında Pekin’in güneybatısındaki Shenzhen, Suzhou, Chengdu ve Xiong’an şehirlerinde Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’in akıllı şehirler kurma hedefiyle başladı. Yerel medya Suzhou şehrinde taşımacılık sübvansiyonlarının dijital para üzerinden ödendiğini paylaştı.
Yetkililerin dikkatli olması gereken şeyse dijital paranın banka mevduatları gibi paranın diğer formlarının dışlanmaması gerektiği. Bankalar bu mevduatlara müşterileri için kredi olarak genişletmek için ihtiyaç duyuyor.
Dijital yuan önce Alipay ve WeChat'e rakip olacak
Sistem aynı zamanda Çin’in en başarılı teknoloji devlerinden olan Alibaba ve Tencent’in uygulamaları olan Alipay ve WeChat’le rekabet edecek.
Çin’de büyük teknoloji şirketlerinin uygulamaları üzerinden yapılan ödemeler gayrisafi yurtiçi hasılanın %16’sını oluşturuyor. Politika belirleyiciler birkaç şirketin mali sistemin çok büyük bir kısmını elinde tutmasından dolayı endişe duyuyorlar.
Çin Merkez Bankası Başkanı Yi Gang geçen yıl katıldığı bir konferansta “Büyük teknoloji şirketleri bize büyük zorluklar ve mali riskler getiriyor” ifadelerini kullanmıştı. Gang açıklamasında, “Gördüğünüz gibi bu oyunda kazananlar her şeyi alır. Bu yüzden de tekeller büyük bir sorun” dedi.
Kripto paranın oluşturduğu fırsatları erken fark ettiler
Bitcoin ve Etherium gibi bağımsız kripto paraların ortaya çıkması politika yapıcıların denetlemesi dışında büyük bir ekonomik aktivite alanı oluşturma riskini ortaya çıkardı.
Çin geçtiğimiz yıllarda hızlı bir biçimde bu paranın kullanımını durdursa da dijital para fikrinin bir finansal kontrol mekanizmasıyla birlikte çok iyi çalışabileceği fikrini kabul etti. Ülkede kripto para araştırmalarının geçmişi 2014 yılına kadar dayanıyor.
Pekin merkezli ekonomik araştırma firması Trivium China’nın Baş Ekonomi Araştırmacısı ve Kurucusu Andrew Polk Çin’in kripto para çalışmaları için, “Geçmişinde oldukça güçlü bir siyasi irade var” ifadelerini kullandı. Polk Çin’in dijital para stratejilerine ilişkin, “Küresel lider olabilme fırsatı görüyorlar” dedi.
Doların hakimiyeti sona eriyor
Dijital para birimi büyük olasılıkla ulusal üretim gibi görünse de, Çin'in hamleleri ABD'de doların finansal hakimiyetine yönelik yeni bir tehdit oluşturacağına ilişkin endişeleri tetikledi.
Harvard Üniversitesi’nden akademisyenler Aditi Kumar ve Eric Rosenbach Foreign Affairs’ın mayıs ayı sayısında Çin’in kripto para biriminin İran’a uygulanan ticari ambargonun aşılmasına ve ABD’nin yaptırımlarının geçersiz kılınmasına neden olabileceğini belirtiyor. Bunun nedeni dijital para birimlerinin dolar gibi bazı uluslararası ödeme sistemlerinden geçmeden sınır ötesine aktarılmasının mümkün olması.
Çin Merkez Bankası'ndan küçük işletmelere kredi atağı
Kripto değil, dijital para dönemi başlıyor
BIST 100 pozitif havayı koruyor