ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun ABD Kongresi’ne yaptığı bildirimde, Hong Kong'un İngiltere egemenliğinde iken ABD yasaları sahip olduğu imtiyazları sürdüremeyceğini ifade etti. Pompeo'nun bu yönde bildirimde bulunması Çin’in Hong Kong’ta yeni bir ulusal güvenlik yasasını yürürlüğe koymaya çalıştığı sırada geldi.
Hong Kong’a ABD tarafından tanınan ekonomik imtiyazların kaldırılıp kaldırılmayacağı ise Başkan Donald Trump’ın kararına kalıyor.
Pompeo, açıklamasının devamı olarak atılabilecek adımlar konusunda bir tavsiyede bulunmadı ancak Reuters haber ajansına göre konuyla ilgili bilgi sahibi kaynaklar Trump yönetiminin Hong Kong’a uygulanan ayrıcalıklı gümrük vergisi oranlarını durdurmayı değerlendirdiğini söyledi.
Adını açıklamayan bu kaynaklardan birine göre, Trump ayrıca yeni yasayı yürürlüğe sokmada rolü bulunan Çinli yetkililere, devlet kuruluşlarına ve şirketlere yaptırımları değerlendirebilir.
Ticaret savaşı ve Corona salgını nedeniyle Pekin’le ilişkilerindeki gerilimin dozu giderek artan Trump, Salı günü Washington’un hafta sonuna kadar ulusal güvenlik yasasına güçlü bir yanıt vermeye hazırlandığını belirtmişti.
‘‘Hong Kong’un yeterince özerk olduğu söylenemez’’
Pompeo, Çin’in uygulamak istediği güvenlik yasasının Hong Kong’un özerkliğini ve özgürlüğünü baltalamak için attığı çok sayıda adımdan biri olduğunu kaydetti ve ‘‘Bugün sahadaki koşullara bakıldığında mantıklı hiç kimse Hong Kong’un Çin’den yüksek seviyede bir özerkliğe sahip olduğunu söyleyemez’’ dedi.
Pompeo, Hong Kong’un ABD yasaları dahilinde 1997 yılının Temmuz ayına kadar gördüğü ayrıcalıklı muameleyi bundan böyle görmeyeceğini bildirdi. Bu tarihte Hong Kong İngiltere yönetiminden çıkmış ve Çin’e devredilmişti. Pompeo, Çin’in Hong Kong’u kendisine benzetmeye çalıştığına şüphe olmadığını da sözlerine ekledi.
ABD Kongresi tarafından kabul edilen ve Başkan Trump tarafından geçen yıl onaylanan Hong Kong İnsan Hakları ve Demokrasi Yasası Hong Kong’un ABD ile ticaret konusunda ayrıcalıklı konumunu sürdürmesi için yeterli özerkliğe sahip olduğunun Dışişleri Bakanlığı’nca onaylanmasını içeriyor. Bu ayrıcalıklar Hong Kong’un şu an sahip olduğu dünyanın önde gelen finans merkezlerinden biri olma konumunu da destekliyordu.
ABD vize yasağı gibi yaptırımlar uygulayabilir
Bu yasa kapsamında ABD, Hong Kong’daki insan hakları ihlallerinden sorumlu yetkililere aralarında vize yasağı ve mal varlıklarının dondurulmasının da bulunduğu yaptırımlar uygulayabilir.
Çin’in ulusal güvenlik yasası teklifi Hong Kong’da aylar sonra tekrar geniş katılımlı protesto gösterilerine neden olmuştu.
ABD, Avrupa Birliği, İngiltere ve diğer ülkeler Çin’in en özgür şehri için bir dönüm noktası olarak görülen yasa tasarısıyla ilgili kaygılarını dile getirdi.
Bu tasarının somut ayrıntıları henüz açıklanmadı. Ancak tasarının Çin’in istihbarat dairelerinin Hong Kong’da ofis açmasının önünü açacağı sanılıyor. Hong Kong’da geçen yıl düzenlenen ve aylar süren büyük protesto gösterilerinin ardından yasa kapsamında yönetimi devirme faaliyetleri, bölücü eylemler ile terör faaliyetleri hedef alınıyor.
Çinli yetkililer ve Hong Kong’un Pekin destekli yönetimi yasanın şehrin özerkliğini etkilemeyeceğini öne sürüyor. Pekin olası dış müdahalelere karşı gerekli önlemleri de alacağını belirtti.
Çinli yetkili Matthew Cheung, Hong Kong’un uzun dönemli istikrarı için önemli olan yasanın toplantı ve ifade özgürlüklerini etkilemeyeceğini kaydetti.
Polis Çarşamba günü Hong Kong’da biber gazıyla müdahale ettiği gösterilerde 360 kişiyi gözaltına aldı.
Ancak akşam saatlerinde göstericiler hala sokaklarda demokrasi ve Çin’den bağımsızlık sloganları atmaya devam etti.
Polis, Çin ulusal marşına saygısızlığı suç sayan bir yasa tasarısının görüşüldüğü meclisin önünden göstericileri uzaklaştırdı. Bu tasarınınsa gelecek ay kabul edilmesi bekleniyor. (amerikaninsesi.com)