Yazdır
Koronavirüs nedeniyle Dünya Sağlık Örgütü’nün ‘olağanüstü acil hal’ ilan etmesi, ‘Demek ki ortada ciddi bir durum var’ düşüncesinin güçlendirirken, finansal piyasalarda riskten kaçınmayı beraberinde getirdi. Varlık fiyatlarında düşüşler yaşandı, Altın ve ABD Hazine tahvillerine iltifat arttı!
Geçtiğimiz hafta tüm dünyanın en fazla konuştuğu konu Çin’in Wuhan şehrinden yayılan koronavirüs konusu oldu. Çin’de hayatı adeta felce uğratan karantina haberlerinin ardından Dünya Sağlık Örgütü de (World Health Organization-WHO) “olağanüstü acil hal” ilan etti. Seyahat yasağı ve ticaret önünde engel oluşturduğuna dair açıklama yapmamış olsa da aralarında British Airways ve THY’nin olduğu bazı havayolu şirketlerinin uçuşlarını yasaklaması, dev markaların Çin’deki üretimlerini durdurmaları veya dükkânlarını açmamaları endişeleri arttırdı. WHO’nun açıklamaları önce ılımlı algılansa da, ardından “demek ki ortada ciddi bir durum var ki WHO olağanüstü durum ilan etti” düşüncelerinin güçlenmesi finansal piyasalarda riskten kaçınmayı beraberinde getirdi. Varlık fiyatlarında düşüşler yaşandı, Altın ve ABD Hazine tahvillerine iltifat arttı!
Piyasaların tepkisi
Çin’den gelen resmi bilgiler 15 bin kişinin virüsten etkilendiği, 300 kişinin hayatını kaybettiği, yaklaşık bir o kadar kişinin de tedavi edildiği yönündeydi. Hafta sonu gelen haberlerden biri Tayvanlı bilim adamlarının Wuhan koronavirüsünü ayrıştırmayı başardıkları yönündeydi. Eğer bunu başardılarsa, aşı ve tedavi geliştirme şansı da aratacak demektir.
Ancak piyasaların genel endişesi henüz yatışmış değil. Geçtiğimiz Cuma günü hafta sonu riskini almak istemeyen yatırımcıların satışları sertleşti. Amerikan Dow Jones Industrial (Dow Jones-DJI) endeksi günü yüzde 2.09 ile 50 günlük basit hareketli ortalamasının (BHO) altında 28,256 seviyesinden kapattı. Nasdaq ve S&P 500 endeksleri de sırasıyla yüzde 1.59 ve yüzde 1.77 düşüşle Cuma gününü kapatmış olsalar da onlar henüz daha 50 günlük BHO’larının altında kapanış yapmış değiller.
Dow Jones’un yanı sıra Alman DAX, İngiliz FTSE100, Rus RTS, Japon Nikkei, Hindistan SENSEX endeksleri de Cuma gününü 50 günlük BHO’larının altında kapattılar. Emtia cephesinde özellikle Brent petrolü ciddi oranda geriledi (Buralarda kalsa bizim için iyi haber!). 21-22 Ocak tarihlerinde 64 dolarlardaki 50 ve 200 günlük BHO’larının altına inmiş olan Brent petrolü geçtiğimiz Cuma gününü 56.79 dolar seviyelerinden, günlük kapanış bazında yüzde 2.68 ile düşerek tamamladı.
Likidite desteği
Bu yazıyı okuduğunuz sırada Çin borsaları açılmış olacak. Yüzde 5-9 arası bir düşüş ile açılması bekleniyor. Çinli yetkililer spot piyasaların açılmasına müsaade ederken, vadeli piyasaların açılışlarını belirsiz bir tarihe kadar ertelemişler. Diğer yandan Çin Merkez Bankası da piyasaları likidite ile destekleyecek bazı önlemleri açıklamış durumda. Bu önlemlerin düşüşü sınırlaması ihtimali yüksek, ancak piyasalardaki endişeleri yatıştıracak en önemli haber virüsün yayılmasını kontrol altına alacak tıbbi adımların bulunduğunun resmi olarak açıklanması olacaktır. Sonrasında tedavisinin de bulunduğunun açıklanması piyasalardaki toparlanmayı da beraberinde getirecektir. Bu açıklamalara kadar virüsün yayılması karantinalar ile engellenebilmiş olsa dahi finansal piyasalardaki yayılması duracak gibi görünmüyor!
Geçtiğimiz hafta “virüs düzeltmesi” temalı yazımın bu hafta da devamını görebiliriz. Özellikle Cuma günü ABD’de açıklanacak ve 155 bin kişilik artış beklenen Tarım Dışı İstihdam (TDI) verisi beklentilerin altında kalacak olur ise, bu veri koronavirüs ile bir araya getirilecek olur ise düzeltmelerin daha da sertleştiğine tanık olabiliriz. Amerikan S&P500 için ilk aşamada 3,211 (50 günlük BHO) ve ardından da 3,168 seviyeleri (Trend değeri) önemli eşikler olacak. İlk değilse de ikincisinin altına inilecek olur ise küresel düzeltmenin sertleştiğine tanık olabiliriz.
Sürecin uzaması, Çin’deki tatillerin uzatılmasının öncelikle Çin’in ekonomik büyümesini, ardından Uzakdoğu’yu nihayetinde de küresel ekonomiyi olumsuz etkileyeceği hesaplanıyor. Şimdilik tahminler yüzde 0.1 ile 0.4 arasında değişse de sürenin uzaması bu tahminlerin de kötüleşmesini beraberinde getirecektir.
Dolar endeksi geriledi, devam edecek mi?
Koronavirüsü sadece Çin’i değil, ABD’yi ve dolaylı olarak doları da etkilemiş durumda. Geçtiğimiz haftanın son gününde hem 97.49’daki 50 günlük BHO’sını, 97.72’deki 200 günlük BHO’sını da aşağı yönde kırarak 97.47’den kapatan Dolar Endeksinin bu hafta içinde 96.85 seviyesini test etmesi olasılığını arttıracak görünüyor.
Gerileyen dolar endeksine paralel (Neden-sonuç ilişkisi bazen karışıyor!) Euro/dolar paritesi de haftayı 1.1090 seviyesinden kapattı. Brexit’i resmi olarak başlatmış olan pound da 1.3204 ile 1.3072’deki 50 günlük BHO’sının üzerinde haftayı kapatmayı başardı.
Dolar endeksindeki gerileme aralarında TL’nin de olduğu gelişen ülke para birimleri üzerindeki baskıyı hafifletse de Çin’den gelen ‘dip dalga’ ile nasıl mücadele edecekleri henüz netleşmiş değil. Çin’den gelen parasal destekler Yuan’ın değerini düşürürken başta bölge ülkeleri olmak üzere değersizleşen Yuan ile “rekabet” adına mutlaka adımlar atacaklardır.
TL de bu rekabette yerini almalı mı? Bence evet, ancak değerli TL’yi önceleyen bir politika izlenecek olur ise Çin ile en fazla rekabet eden ve edecek olan tekstil sektörümüz adına bazı yapısal problemler ortaya çıkabilecektir.
Altın yeni yüksek görecek mi?
Bulanık suların, puslu havaların güvenli limanlarından Altın (diğeri de ABD Hazine tahvilleri) geçtiğimiz Cuma gününü 6 Eylül 2011’de gördüğü 1,921.15 seviyesinden bu yana en yüksek seviyede “kapattı”! 3 Aralık 2015’deki 1,046.43 dip seviyesinin yüzde 61.8’lik düzeltme seviyesi 1,586.88 idi.
Geçtiğimiz Cuma günü 1,589.42 ile gün içi yüksek gören altın haftayı/günü 1,586.81 ile kritik düzeltme seviyesine son derece yakın bir yerden kapatmış oldu.
Henüz daha gümüş bu yükselişi desteklemiyor. Gümüşün desteklemediği bir yükselişin altın adına sürdürülebilir olması hayli zor. Yine de 1,590 seviyesi iki ardışık gün yukarı yönde kapanacak olursa (Virüs nedeniyle olabilir!) 1,647.50 seviyelerinin test edilmesi olasılığı hızla artacaktır.
Dolar/TL kurunda sınırlı bir hareket olsa da (Kurdaki hareketin dalga boyu büyürse, artış daha da fazla olabilir!) altındaki olası bu hareket, gram Altın fiyatlarını da yukarıya çekebilecektir.
Enflasyonda tahmin ve hedefler
Geçtiğimiz hafta içinde TCMB Başkanı enflasyon raporunu açıkladı. Tahmin ve hedeflerde bir değişikliğe gidilmedi. Bugün açıklanacak veri için BloombergHT’nin tahmin anketi Ocak 2020 için Ocak 2019’da olduğu gibi yüzde 1.06 medyan beklentiyi ortaya koymuş durumda. Bu durumda yıllık tüketici enflasyonu da yüzde 11.84’te kalacak gibi. Benim “Ispanak-Ceviz endeksim” Ocak ayı için bu beklentiyi desteklemekle beraber, Şubat ayı için uyarı veriyor!
Enflasyon raporunda “önden yüklemeli” faiz indirimlerinin sebebi olarak beklentileri ortaya koyan TCMB’yi şimdilik desteklemeyen bir veri gelecek. Bu veriye göre “hayli eksi” seviyedeki reel faizlerin ne kadar daha süreceği, önümüzdeki aylardaki PPK kararlarına ve enflasyon verilerinin de bunlara ne kadar destek vereceğine bağlı. Az yukarıda da dediğim gibi Şubat verileri çok da destekleyici olmayabilir. Hele ki Avrasya Tüneli’ne gelen yüzde 56’lık zamlara yenileri eklenecek olur ise…