Yazdır
ABD’li ekonomist Nouriel Roubini, ABD ve Çin’in duyurdukları yeni ticaret anlaşmasını “geçici bir ateşkes” olarak tanımlayarak, iki ülke arasındaki olumlu ilişkinin sürdürülebilir olmasının Washington politikalarına bağlı olduğunu fakat mevcut yönetimin gerekli “stratejik önseziye” sahip olmadığını savundu ve “Trump Çin’i ‘Yeniden Harika Yapacak’” dedi.
Roubini’nin Project Syndicate’de yayınlanan yazısında, ABD ve Çin arasında varılan yeni ticaret anlaşmasıyla dünyanın en büyük iki ekonomisinin sürdürülebilir bir rekabet dönemine girdiği yorumunu yaptı. Roubini, iki ülke arasında varılan ticaret anlaşmasının yatırımcılar tarafından olumlu karşılanmasına rağmen, bu anlaşmanın oluşturabileceği risklere karşı uyardı.
Çin’in ABD’den tarım ürünleri satın alımını artırma hamlesine karşılık ABD’nin de Çin ürünlerine yönelik 160 milyar dolar değerindeki ek gümrük vergilerini geri çekmesiyle karşılıklı iyi niyet hamlelerinin küresel ekonomik yavaşlama risklerini azaltması kapsamında yatırımcılar için olumlu olarak değerlendiren Roubini, bunun yalnızca “geçici bir ateşkes” olduğu uyarısını yaptı. Roubini, bu anlaşmanın gelecekte ticaret, teknoloji, yatırım, döviz ve jeopolitik sorunları kapsayan daha büyük çaplı stratejik rekabeti ateşleyeceğini belirtti ve yüksek miktardaki tarifelerin devam ettiğini hatırlatarak, tarafların verdikleri sözleri tutmamaları durumunda gerilimlerin yeniden artabileceğine dikkat çekti.
“Bunun sonucunda, daha geniş çaplı bir ABD-Çin ayrışması gözlemlenebilir, bu durum teknoloji sektöründe de belirsizliğini koruyor” diyen Roubini, ABD’nin Çin’in teknolojik gelişimini ulusal ve ekonomik güvenliğe tehdit olarak değerlendirdiğini hatıratarak, Çin merkezli Huawei’ye uygulanan kısıtlamanın ardından Trump yönetiminin Çin’in teknolojik ilerlemesini durdurmaya yönelik başka adımlar da atabileceğini öngördü.
Bunun yanında Çin’in de ABD yönetimindeki uluslararası finansal sistemden ve ABD’nin “doları silah haline getirme” çabalarından kaçınmak için adımlar attığını belirten Roubini, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Çin Batı kontrolündeki sınır ötesi ödeme sistemi Dünya Çapında Bankalararası Finansal Telekomünikasyon Derneği’ne (SWIFT) bir alternatif olarak bir ödeme sistemi veya kendi dijital para birimini oluşturma üzerine çalışmalar yapıyor. Pekin yönetimi, ülke genelinde nakit kullanımının yerini alan ödeme sistemleri AliPay ve WeChat’i uluslararası düzeye taşımayı da değerlendirebilir.
“İki ülke arasındaki rekabetin nasıl evrimleşeceğini göreceğiz. Pervasız bir stratejik yarış soğuk savaştan sıcak savaşa dönüşebilir ve bunun için de dünyanın kalanı için yıkıcı etkileri olabilir.
“Buradaki problem, ABD Başkanı Donald Trump’ın Çin’le ‘stratejik rekabetin’, diğer ülkelerle işbirliği gerektirdiğini anlayamıyor olması. Başarılı olmak için Washington’ın, açık ekonomi modelini 21’nci yüzyıla taşımak için müttefikleri ve ortakları ile birlikte çalışması gerekiyor. Batı Çin’in otoriter devlet kapitalizmini beğenmeyebilir fakat önce kendi çatısı altında düzen sağlaması gerekiyor. Batı ülkelerinin eşitsizliği azaltmak ve finansal krizleri önlemek için ekonomik reformlar oluşturması önem taşıyor.
“Fakat mevcut ABD yönetimi böyle bir stratejik önseziye sahip değil. Korumacı, tek yönlü, liberallikten uzak Trump, ABD müttefikleri ve dostlarına karşı çıkmayı ve Batı’yı parçalanmış olarak, kendi oluşturduğu liberal düzeni savunamayacak bir halde bırakmayı tercih ediyor. Çin, muhtemelen Trump’ın 2020’de yeniden seçilmesini destekliyor. Trump kısa dönemde rahatsızlık veriyor olabilir ama eğer görevde yeterince kalırsa, ABD gücünün temellerini oluşturan stratejik ittifaklarını yok edecek. Gerçek bir “Mançuryalı Aday” gibi, Trump ‘Çin’i Yeniden Harika Yapacak’.”