Kamu bankacılığına aykırı

En son Ziraat Bankası’nın şirketlerinden Ziraat Girişim Sermayesi’nin Simit Sarayı’na ortak olma adımıyla yeniden alevlenen kamu bankalarının “görev zararı”yla ilgili tartışmalar devam ediyor.

Bütçe verilerine bakıldığında, yılın ilk 11 ayında Ziraat Bankası’nın görev zararı 3 milyar lira, Halk Bankası’nın 1.7 milyar lira. 2019 yılı dahil son 10 yıla bakıldığında ise bütçelenen toplam görev zararları, Ziraat Bankası için 15.4 milyar lira, Halk Bankası için 7.5 milyar liraya ulaştı.

GÖREV VERİLDİ Mİ?
Bu tartışmayı değerlendiren ve 2000’de Ziraat Bankası bilançosunun yarısının görev zararı olduğunu hatırlatan Prof. Dr. Ömer Faruk Çolak, bankanın 2001 krizi öncesi SSK maaş ödemesi, çiftçiye destek kredileri, KİT zararları için borçlandığını hatırlattı. Çolak, şöyle devam etti: “Şimdi ise şirket kurtarmak, görev tanımı içinde yer alamayan inşaat gibi sektörlere kaynak aktarmak için borçlanıyor. Unutulmaması gereken bir olgu da artık şeker fabrikaları, tütün işletmeleri gibi KİT’ler yok, yani tarıma teşvik yok, SGK’ye desteği de yok. Ama banka görev zararı veriyor. Bu da bankanın bankacılık, özellikle de kamu bankacılığı ilkeleri ile çalışmadığını gösterir. Bu çalışma biçimi mevcut bankacılık düzenlemelerine de aykırı.” Eski Hazine müsteşarlarından Prof. Dr. Tevfik Altınok da bu görev zararlarının nereden kaynaklandığının ve bu görevlerin ekonomi yönetimi tarafından verilip verilmediğinin açıklanması gerektiğine dikkat çekti.

BATIK KREDİ ARTTI
Kamu bankalarının kaynak kullanımındaki bu tür sorunlar, finansal yapılarıyla ilgili de tartışma yaratıyor. Zira geçen yılın aynı dönemine kıyasla ilk 9 ayda, Ziraat Bankası’nın kârı yüzde 32, Halk Bankası’nın kârı yüzde 58 ve VakıfBank’ın kârı yüzde 51 düştü. Buna karşın, 2018 sonuna göre, takipteki alacakların (batık kredi) toplam kredileri oranı Ziraat Bankası’nda yüzde 2’den yüzde 2.3’e, Halkbank’ta yüzde 3.29’dan yüzde 4.6’ya ve Vakıfbank’ta yüzde 4.65’ten yüzde 5.23’e çıktı. Serhat Aligil / Cumhuriyet