Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turhan, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nin Haliç Yerleşkesi Konferans Salonu'nda düzenlediği "Şehir ve Hukuk Konuşmaları" konferans serisinin ilkine katıldı.
Turhan, burada yaptığı "Ulaşım Politikaları Açısından İstanbul" konulu sunumunda, insanlarda ulaşım ihtiyacının çok eski zamanlara dayandığını dile getirdi.
Son yıllarda özellikle Cumhuriyet tarihinden sonra İstanbul'da hızlı bir nüfus artışı, düzensiz bir şehirleşme ve yapılaşma ortaya çıktığını aktaran Turhan, bununla birlikte alt yapı hizmetlerinin plansız olmasının da insanların günlük yaşantısına sorunlar getirdiğini ifade etti.
"İstanbul'da nüfus 12 katın üstünde arttı"
Günümüzde modern dünyanın en önemli sorunlarının başında ulaşımda yaşanan aksaklıkların geldiğini belirten Turhan, "Dolayısıyla ülkeler bu konulara özel önem veriyorlar. Ulaşım politikalarıyla sorunun üstesinden gelmeye çalışıyorlar. Metropoller ise ulaşım sorunlarının can yakıcı boyutlara ulaştığı yerlerde ön sıralarda geliyor. İstanbul 15 milyonu aşan nüfusuyla dünyanın sayılı metropolleri arasında yer aldığından, öteden beri ulaşım politikalarının öncelikli gündem maddelerinden birini oluşturmuştur." ifadelerini kullandı.
İstanbul ulaşımındaki temel meselenin ülke nüfusunun son 70 yılda 3-4 kat civarında artmasına rağmen şehrin nüfusun 12 katın üstünde artması olduğuna işaret eden Turhan, "Tabii yetersiz alt yapı ve çarpık kentleşme de eklendiğinde sorunun boyutları daha da yükseliyor. Ayrıca bölgede İstanbul odaklı sanayi ve ticaret platformlarının artan hızını da buna eklediğimizde durum daha da vahimleşiyor. Aslında vizyoner bakışla gidişatın vaktinde farkına varılıp gerekli alt yapı hazırlığı yapılsaydı, köprü ulaşım politikaları devreye sokulsaydı bugün sorun bu denli seviyede yaşanmıyor olacaktı." şeklinde konuştu.
"15 Temmuz Şehitler Köprüsü'nden bir günde geçen araç sayısı 156 bin"
Turhan, İstanbul'un trafik sorununun bundan 45 sene önce de haberlere konu olduğunu anımsatarak, şöyle devam etti:
"Şehrin nüfusu 4 milyondu. O zamanki adıyla Boğaziçi Köprüsü'nden 26 bin taşıt geçiriyordu. Ve vatandaşlar bir yerden bir yere giderken de trafikte 1 saati aşkın süre geçirmekten şikayet ediyorlardı. Biliyorsunuz o dönemlerde bu köprünün bile yapılıp yapılmaması gerektiği konusunda farklı görüşlere sahip yetkili, sorumlu insanlarımız vardı. Bunları da şunun için söylüyorum 40-50 yıl önce İstanbul'un trafik sorunu haberlere konu olmakla bir anlamda alarm zilinin çaldığını da gösteriyordu. Ama buna rağmen bu konuda önlemler alınmamıştı. Bugün şehrin nüfusu 16 milyona yakın. Trafiğe kayıtlı araç sayısı 4 milyon 200 bin civarında ve bu hala doyum noktasına ulaşmış değil. Bugünkü adıyla 15 Temmuz Şehitler Köprüsü'nden bir günde geçen araç sayısı 156 bin. Açıldığı zaman 26 bin civarında araç geçiyordu bugün günde 156 bin araç geçiyor. Köprünün gerçek kapasitesini soracak olursanız bunu hizmet sınıfına göre derecelendirdiğimizde aslında A hizmet sınıfında, yani durmadan beklemeden sıradan şehirler arası bir yolculuktaki köprülerden geçer gibi geçseniz 90 bin araç geçmesi lazım. Trafikte akıcı yoğunluk kapasitesi 120 bin. Ama şu anda bu köprüden günde ortalama 156 bin araç geçiyor."
"Son dönemde yaptığımız gibi trafik sorununun önüne geçmek ve etkisini azaltmak mümkün"
Bu durumun da ulaşımı olumsuz etkilediğine dikkati çeken Turhan, şunları kaydetti:
"Diğer köprülerimizden geçen ve son yıllarda İstanbul'da ulaşım sorununa yönelik geçmiş dönemdeki yerel yönetimlerle merkezi yönetimlerin beraber planlayıp devreye soktukları, İstanbul Boğazı üzerindeki her iki yaka arasındaki trafiği rahatlatmak için yapılmış olan alt yapı tesislerini görüyorsunuz. Kara yolu olarak Fatih Sultan Mehmet Köprüsü, Avrasya Tüneli ve Yavuz Sultan Selim Köprüsü'nü hizmete aldık."
Son dönemde İstanbul'da hayata geçirilen mega projelerin önemine vurgu yapan Bakan Turhan, "Bugün için sorunu hepten çözmek belki mümkün değil ama son dönemde yaptığımız gibi sorunun katlanarak artmasının önüne geçmek ve etkisini azaltmak mümkün. Bunun içinde sosyoloji var, ekonomi var, teknoloji, kültürel alt yapı ve hukuki durumlar var. Dolayısıyla böylesine çetrefilli ve çok yönlü sorunlarla karşı karşıyayız. İstanbul ulaşım politikalarını konuşurken tüm bu hususları göz önünde bulundurmalıyız. Özellikle şovdan, popülist yaklaşımlardan uzak durmak lazım. Bu yaklaşımlar ulaştırma politikalarının doğasına da ruhuna da aykırıdır. İş yapacaksınız, proje yapacaksınız, proje yöneteceksiniz, hizmete sunacaksınız." diye konuştu.
Zamanla araç sahiplilik oranının artacağını, yollarda daha fazla araç ve yol ihtiyacı olacağını anlatan Turan, bu sebeple İstanbul'da yeni ulaşım alt yapısı sistemlerinin gerekli olduğunu ve bunların özellikle şehrin mevcut yapısının, dokusunun düşünülerek planlanması gerektiğini dile getirdi.
"Marmaray'dan günde ortalama 365 bin yolcu faydalanıyor"
Bakan Turhan, İstanbul için önemli projelerin devam ettiğini ifade ederek, sözlerini şöyle tamamladı:
"Yapımı tamamlanan, devam eden ve hedeflediğimiz projelerle İstanbul'un ulaşım alt yapısını şanına, büyüklüğüne ve potansiyeline yakışır bir konuma taşımak için azimle, gayretle çalışıyoruz. Ve Cumhuriyetimizin kuruluşunun 90'ıncı yılında hizmete aldığımız Marmaray bunların en önemli halkalarından biriydi. Bu sistemde aradan geçen 5,5 yıl boyunca Marmaray ulaşım sistemi 5 durakla hizmet verirken bugün 43 durakla hizmet vermeye başladı ve günde ortalama 365 bin yolcu bu hizmetten faydalanıyor."