Yazdır
İstanbul’da onlarca kişinin zehirlendiği ‘ıspanak’ vakasının arkasından ‘yabancı zehirli otlar’ çıktı. Tarım ve Orman İl Müdürlüğü yaptığı araştırma ve incelemenin ardından yaptığı açıklamada "Halkımızın tüketecekleri tüm gıdaları olduğu gibi, yeşil sebzeleri de dikkatlice kontrol ederek, yabancı otları ayırt etmeli ve çok iyi şekilde temizledikten sonra tüketmeleri gerekmektedir" denildi. İstanbul’da ıspanakla birlikte yediği ottan zehirlenen Sevim Karacaner, "Bir an gözlerimi kaybettim sandım hala da etkisi sürüyor" dedi. Uzmanlara bu yabancı otları ve bunlardan korunma yollarını sorduk.
Prof. Dr. Ramazan Canhilal - Erciyes Üniversitesi, Ziraat Fakültesi:
‘Bazı otların zehirli olduğunu biliyoruz ama bu zamana kadar böyle bir ottan zehirlenme çok fazla rastlanılan bir olay değil. Hangi ottan nasıl bir zehirlenme olduğu kesin olarak incelenmesi lazım. Zehirlenme sayısı itibariyle bu kadar geniş bir tabana yayılması da biraz şüpheli ve dikkat çekici… . İnsan ve çevre sağlığı için bugün Türkiye’deki en hayati konu bu tarım ilaçlarının (pestisit) kullanımıdır. Özensiz ve dikkatsiz hasat ve hasat sonrası işlemler ile yabancı zehirli otların ürünlere karışması ve bundan kaynaklı zehirlenmeler nadir durumlardır. Çok dikkatli olunması gerekir.’
Prof. Dr. Hüseyin Basım - Akdeniz Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bitki Koruma Uzmanı: ‘Tarım il müdürlüğünün açıklaması, ıspanağın arasına karışmış yabancı otlar ve onların içeriğinde olan alkoloitler (zehirli maddeleri) işaret ediyor. Atropin de bunlardan birisi. Bu bitkinin kendi metabolizmasında var. Mantarlardaki gibi… Açıklamayı esas alırsak, orada bir pestisit şüphesinden bahsedilmiyor. Burada ıspanağa benzer zehirli bir ottan kaynaklanan zehirlenme olduğunu görüyoruz. Burada en temel önlem iyi bir dikkattir. Yani ıspanakla ıspanak olmayan yabancı otu iyi ayırt etmek gerekir. Bunu hem satıcılar hem de tüketiciler dikkate almalı. Daha önce karşılaştığımız bir durum değil. Mantar zehirlenmesi gibi bir durum olduğunu söyleyebiliriz. Peki, bu yabancı otlar ıspanağa nasıl karışır? Çeşitli ihtimaller var. Tohum ile karışmış olabilir, ekildikten sonra dış etki ile gelmiş de olabilir. Her haliyle sağlıksız bir durum…’
İŞTE OLAĞAN ŞÜPHELİ OTLAR!
Doçent Dr. Yasin Emre Kitiş (Yabancı otlar uzmanı):
‘Genelde morfolojik olarak birbirine yakın türler oluyor. Öncesinde bir ot mücadelesi yapılmamışsa hasat esnasında bu otlar da toplanan ürüne karışıyor. Bu sadece ıspanak için geçerli değil. Diğer yaprağı yenen sebzeler için de aynı durum söz konusu. Özellikle roka, maydanoz, tere gibi sebzeler içine karışabiliyor. Bu yabancı otlar ayrıkotu, yılanyastığı, sinirotu, tarla sarmaşığı, bazı üçgül türleri, sirken otu olabilir. İstanbul’daki zehirlenmelerdeki olağan şüpheliler de bunlardan biri olur. Çünkü bunlar kültür bitkileri içinde de olabilir.
Yetiştiricilik sırasında yabancı ot mücadelesinin yapılması çok önemli... Bunun yanı sıra da hasat esnasında yabancı otla bulaşık alanlarda ürün toplanırken dikkat edilmesi gerekiyor. Bu yabancı otlardan bazıları tüketildiği miktara ve tüketen kişinin yaşı ve sağlık durumuna bağlı olarak ölümcül olabilir. Bu tür vakalar genelde doğadan (mantar gibi) toplanan otların yenmesi neticesinde olur. Manav ürünü tüketiminden kaynaklanan zehirlenmeler çok çok nadir durumlardır… Bu tür zehirlenmeler de ilk müdahale direk kusturma olabilir. Bu tür otların spesifik panzehiri olmayabilir. Klinik belirtiler görülür görülmez hastaneye gidilmesi gerekir.
"MUTLAKA AYIKLAYIN, YIKAYIN.."
Bu otların yaprakları birbirine çok benzemekle birlikte aşina bir göz bunu ayırabilir. Bence buradaki sorun bağ haline getirilip demet halinde satıldığı için marketten bunu alan insanlar, bunun ayıklanmış olduğu algısıyla alıyorlar. Bu algıyı terk etmek gerekir. Hangi markette, hangi kurumsal markada satılırsa satılsın bunları özel bir ayıklama yapmak gerekir. Tüketicinin yapması gereken bu ürünleri eve getirdiğinde mutlaka bu gözle bakarak ayıklaması ve yıkaması gerekir.
"BİR AN GÖZLERİMİ KAYBETTİM SANDIM"
İstanbul’da ıspanakla birlikte yediği ottan zehirlenen Sevim Karacaner,“Marketten ıspanak aldım. Onun içerisinde bilmediğim bazı otlar vardı ama ben elimi yaktığı için ısırgan olarak algıladım. Onu da doğradım içine şifa olur niyetine. Bilsem doğramazdım, almazdım. Bir an gözlerimi kaybettim sandım hala da etkisi sürüyor" dedi. (Musa Kesler/Hürriyet)
İl Tarım ve Orman Müdürlüğü'nden ıspanak açıklaması
İstanbul'da ıspanak kâbusu! Sayı artıyor