Yazdır
ABD Başkanı Donald Trump Pazar günü düzenlediği bir basın toplantısıyla, Irak Şam İslam Devleti örgütünün (IŞİD) lideri Ebubekir el Bağdadi'nin ABD özel kuvvetlerinin Suriye'de düzenlediği bir operasyonda kendisini öldürdüğünü tüm dünyaya duyurdu.
BBC Türkçe'deki haberde operasyon hakkında bilinenler delnendi. İşte o haber:
Trump televizyon kanallarından canlı yayınlanan açıklamasında "Dünyanın bir numaralı terörist lideri öldü" dedi.
Trump operasyonu ' Suriye'nin kuzeybatısında gece saatlerinde düzenlenmiş olan tehlikeli ve zorlu bir görev' olarak niteledi.
Başkan Trump, ABD özel kuvvetlerine bağlı timleri taşıyan helikopterlerin Cunartesi gecesi TSİ 23.00 sularında gizli bir noktadan havalandığını belirtti.
Trump operasyonun başlamasıyla birlikte kendisinin yanı sıra ABD yönetiminin istihbarat ve ulusal güvenlik birimlerinin başındaki isimlerin Beyaz Saray'da gelişmeleri canlı olarak takip ettiğini ifade etti.
Trump'ın anlatımına göre operasyon yaklaşık iki saat sürerken, ABD askerlerini taşıyan helikopterlerin çift yönlü uçuşu 1 saaat 10 dakika sürdü.
ABD basınına bilgi veren yetkililer, Pazar gününün ilk saatlerinde ABD özel kuvvetlerinin İdlib Vilayeti'ne bağlı Barişa köyündeki bir binaya yönelik operasyona başladığını aktardı.
Söz konusu köy, Türkiye sınırına yaklaşık 5 kilometre uzakta bulunuyor ve Hatay'a bağlı sınır köyü Kavacık'ın karşısında yer alıyor.
İdlib, Suriye'de Devlet Başkanı Beşar Esad karşıtı silahlı muhaliflerin elinde kalan son yerleşim yeri konumunda ve bölgede çok sayıda cihatçı militan da bulunuyor. Türkiye, Rusya ve İran'ın garantörlüğünde bölgede çatışmasızlık bölgeleri oluşturulmuş durumda.
Her ne kadar bölgedeki örgütlerin IŞİD'e karşı olduğu bilinse de Suriye genelinde kontrol ettiği toprakları yitiren IŞİD'e bağlı birçok militanın da İdlib'e kaçtığı ve burada saklandığı tahmin ediliyor.
İdlib'in batısında, güneyinde ve doğusunda Rusya'nın da askeri destek verdiği Suriye ordusu konuşlanmış durumda.
Bağdadi operasyonu nasıl düzenlendi?
Trump, ABD istihbarat servislerinin Bağdadi'yi son birkaç haftadır takibe almış olduğunu ifade etti ve operasyonun düzenlendiği binanın altında çok sayıda tünel olduğu konusunun istihbarat servislerince bilindiğini söyledi.
Trump söz konusu tünellerin büyük kısmının tamamlanmamış olduğunu ve çıkmaz tüneller olduklarını da belirtti.
Cumartesi günü Trump'ın emriyle çok sayıda özel kuvvetlere bağlı askerin toplam sekiz helikopterle operasyona başladığı ifade edildi.
Operasyona ABD'nin bölgedeki gemilerinin yanı sıra savaş uçaklarının da katıldığı açıklandı.
Yapılan açıklamalardan ABD askerlerini taşıyan helikopterlerin Türkiye hava sahasından geçerek operasyon bölgesine intikal ettiği anlaşılıyor.
Aynı helikopterler, Suriye'de ise Şam yönetimi ve Rusya'nın kontrolündeki hava sahasını kullandılar.
Trump, Rusya'nın işbirliği içerisinde ABD helikopterlerine Suriye hava sahasını açtığını ifade etti ancak Kremlin'in operasyonun detayları ya da hedefi konusunda bilgilendirilmediğini de söyledi.
"Bölgeye uçuş ve geri çıkış operasyonun çok çok tehlikeli bir kısmıydı" diyen Trump, "İnanılmaz bir ateş altında kalma riskimiz vardı. Çok çok alçaktan, çok çok hızlı bir uçuş gerçekleştirdik" ifadelerini kullandı.
Helikopterlerin hedef binaya yaklaşmasıyla birlikte ateş açıldığını söyleyen Trump, bu tehditlerin hızla etkisiz hale getirildiğini belirtti.
Barişa köyünde yaşayan bir kişi BBC'nin sorularını yanıtlarken, önce helikopterlerden ateş açıldığını, bu ateşin yaklaşık 30 dakika kadar sürdüğünü, ardından da kara birliklerinin ilerlemeye başladığını söyledi. Aynı kişi helikopterlerin iki evi hedef alarak füzeler de ateşlediğini, evlerden birisinin tamamen yerle bir olduğunu aktardı.
ABD özel kuvvetlerine bağlı askerler helikopterlerden inip ilerlemeye başladıktan sonra hedef binayı çevreleyen duvarları patlatarak askerlerin geçebileceği delikler oluşturduğu ifade edildi.
Barişa köyünde yaşayan bir kişi, ABD helikopterlerinin iki eve ateş açtığını ve evlerden birisinin tamamen yıkıldığını söylüyor.
Trump, bubi tuzağı olabileceği ihtimali nedeniyle birliklerin ana kapıdan girmediğini söyledi.
Trump Bağdadi'nin çıkmaz bir tünele girdiğini ve burada 'ağlayarak, çığlık atarak köpek gibi öldüğünü' söyledi:
"Bina ve çevresi tamamen temizlenmişti. Bölgedekiler ya teslim olmuş ya da öldürülmüşlerdi. 11 çocuk evden yara almadan çıkarıldı. İçeride kalan tek kişi Bağdadi ve Bağdadi tarafından ölüme sürüklenen üç çocuktu."
Trump Bağdadi'nin son dakikaları olduğunu ifade ettiği anları şöyle anlattı:
"Köpeklerimiz peşindeydi… Tünelin sonuna ulaştı. Üzerindeki yeleği ateşledi kendisini ve yanındaki üç çocuğu öldürdü. Patlamanın etkisiyle vücudu parça parça oldu. Tünel de üzerine çöktü."
Operasyonun düzenlendiği bölgeden videolar ve fotoğraflarda bir bina enkazı ile yanmış ve kurşun yağmuruna tutulmuş bir minibüs görülüyor.
ABD Bağdadi'nin öldüğünden nasıl emin olabiliyor?
Trump, tünelde kendisini havaya uçuran kişi üzerinde yapılan testlerin, o kişinin Bağdadi olduğuna dair 'kesin, anında ve tam tespit' sonucunu verdiğini ifade etti.
ABD Başkanı, test sonuçlarının Bağdadi öldürüldükten 15 dakika sonra elde edildiğini de vurguladı.
Operasyon bölgesinden fotoğraflarda yanmış ve kurşun yağmuruna tutulmuş bir minibüs görülüyor.
Trump, operasyona ABD özel harekât birlikleriyle birlikte katılan teknik ekibin yaptığı DNA testinin, ABD istihbaratının elindeki Bağdadi DNA örnekleriyle bire bir eşleştiğini de söyledi ve teknik ekibin Bağdadi'ye ait vücut ve doku örneklerini de birlikleri tahliye eden helikopterlere taşıdığını belirtti.
Bağdadi'nin öldürüldüğünü ya da öldüğünü teyit eden bağımsız bir kaynak henüz bulunmuyor. IŞİD destekçilerinin mesajlaşmalarında da 'ABD'ye güvenilmemesi gerektiği' çağrıları yapılıyor.
Bağdadi operasyonunda başka hayatını kaybeden oldu mu?
Başkan Trump operasyonda hiçbir ABD askerinin hayatını kaybetmediğini, Bağdadi'yi koruyan çok sayıda savaşçının ise operasyonda öldürüldüğünü söyledi.
Operasyonda ölenlerin arasında Bağdadi'nin eşlerinden ikisinin bulunduğu da açıklandı. Trump her iki kadının da bulunduklarında üzerlerinde patlatılmamış intihar yelekleri olduğunu söyledi.
Trump'ın açıklamalarına göre tünelde yaşanan kovalamaca sırasında ABD özel kuvvetlerinin bir köpeği yaralandı.
Operasyonda yakalanan kişiler arasında yaralılar olup olmadığı ise bilinmiyor.
Trump "Yakalanan IŞİD savaşçıları hapse götürüldü. Çocuklar ise birilerinin himayesinde" dedi ve daha fazla detay vermedi.
Bağdadi neden İdlib'deydi?
Düne kadar Bağdadi'nin Irak - Suriye sınırında, çölde saklandığına inanılıyordu. İdlib ise bu bölgeden kilometrelerce uzakta.
Trump, Bağdadi'nin İdlib'de olduğunu, çünkü burada IŞİD'i yeniden diriltmeye çalıştığını söyledi.
Bu yılın Mart ayında IŞİD'in kontrolündeki son yerleşim yeri olan Bağuz ABD destekli Suriye Demokratik Güçleri (SDG) tarafından ele geçirilmiş ve Trump da IŞİD'e karşı zafer ilan etmişti.
Trump açıklamasında "O yüzden buralara gitti. Eğer bir şeylerleri yeniden inşa etmek istiyorsanız en anlamlı yer burasıydı" diye konuştu.
Trump, operasyon sırasında Bağdadi'nin gelecek planları ile ilgili önemli belgelerin de ele geçirildiğini söylüyor ve "Bağdadi'nin yerine geçebilecek kişileri biliyoruz. Şimdiden görüş alanımızdalar" dedi.