İlk insan-hayvan deneyi yapılacak!

Japonya'da kök hücre araştırmacıları insan hücreleri taşıyan hayvan embriyoları geliştirip onları taşıyıcı hayvanlara aktarma deneyleri yapmak için Japon hükumetinden onay ve destek almayı başardı. Bu türuygulamaların yasağı 2019'un başında kaldırılmıştı ve ilk gelişmeler yaşanmaya başladı.

Tokyo Üniversitesi ve Stanford Üniversitesi'nde (Kaliforniya) gruplara başkanlık eden bilim insanı Hiromitsu Nakauchi, fare ve sıçan embriyolarına insan hücreleri ekmeyi planlıyor, daha sonra bu embriyoları taşıyıcı hayvanlara nakledecek. Peki bu ne işe yarayacak? Nakauchi'nin asıl amacı insanorganları taşıyan hayvanlar elde edip bu organları insanlara nakletmek.

Mart ayına kadar insan hücreleri içeren hayvan embriyolarının 14 günden fazla büyütülmesi ve bir taşıyıcıya aktarılması kesinlikle yasaktı. O ay, Japon eğitim bakanı bu konuda çalışmaları serbest bırakacak yeni kılavuzları yayınladı.

Aslında bu tür çalışmalar ABD'de denendi; ancak bugüne kadar hiç sonuçlandırılamadı. Nakuichi'nin deneyleri ise Japonya'daki ilk onaylanmış deneyler olacak.

Etik Kaygılar

Bazı biyoetikçiler insansı gelişimin organ düzeyinde kalmaması, embriyonun beyin gelişimine etki etmesi ve belki de bilişini etkilemesinden endişeliler. Ancak Nakuichi hiç de endişeli değil; zira deneyini tasarlarken etik kaygıları da göz önüne alarak hareket ettiğini belirtiyor:

Hedefli organ üretimi yapmaya çalışıyoruz, bu yüzden hücreler sadece pankreasa gidiyor.
Bunu da, pankreas gibi belirli bir organı oluşturmak için gerekli genlerden yoksun bir embriyo oluşturup, insan kaynaklı kök hücreleri bu embriyoya enjekte ederek yapmayı planlıyor. Böylece embriyo organ oluştururken insan hücrelerini kullanmak zorunda olacak ve sonuçta bir insan pankreası oluşacaktır.

2017 yılında Nakauchi ve arkadaşları pankreas üretemeyen bir sıçana, ayrı bir tür olan fareden kök hücreler aktarmıştı. Ancak deney başarısız olmuştu ve sıçan, tamamiyle fare hücrelerinden oluşan bir pankreas üretebilmişti. Nakauchi ve arkadaşları, pankreassız fareyi genetik olarak diyabet hastası hale getirip, bu pankreası yeniden fareye aktardıklarında, fare kan şekerini kontrol edebilmeyi başarmıştı ve diyabetten kurtulmuştu. (Evrim Ağacı)