Reuters'in bankacılar, şirket yöneticileri ve danışmanlarla yaptığı görüşmelere dayandırarak verdiği haberinde üç ay önce açıklanan finansal destek programında çok az ilerleme kaydedildiği vurgulandı.
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak nisan ayında enerji ve inşaat sektöründe 20 milyar doları bulan sorunlu kredileri bilançolardan temizlemek için fonlar kurulacağını açıklamıştı.
Hükümet, bankacılar ve şirketler arasında yapılan müzakereler hakkında bilgi sahibi olan fakat isminin açıklanmasını istemeyen bir bankacı herşeyin dondurulduğunu, herkesin yeni bir adım atmadan önce bekle ve gör politikası izlemeye başladığını belirterek "insanlar artık gelecek yıla bakmaya başladı." sözlerini ekledi.
Yüksek borç yükü altındaki şirketler ve bankacıların borçları yeniden yapılandırmak için ağır önlemler almak istememesinin büyük ihtimalle ekonominin hızla toparlanıp işlerin yeniden açılacağı beklentisinden kaynaklandığı düşünülüyor. Ayrıca hükümetin de yol gösterme anlamında adımlarının çok yetersiz olduğu belirtiliyor. Öte yandan bankacılık ve sektör uzmanları Türkiye'nin kurtarma planınını hızlı ve güvenilir bir şekilde hayata geçirmesinin ekonominin tekrar büyüme bandına geçmesini de belirleyeceğini düşünüyor.
Devlet doğrudan fonlama yapmayacak
Hazine'den Reuters'e gönderilen yazılı açıklamada bankaların henüz kurulacak fonun modeli üzerinde anlaşmaya varamadığı fakat yeniden yapılandırma çabalarının sürdüğü belirtildi. Hazine fonlama modeline bankaların karar vereceğini fakat hükümetin 'bankalardaki sorunlu kredileri yatırımcılara transfer eden; finans sistemine likidite girişi sağlayan ve bankaların asıl görevi olan kredi yönetimine odaklanmalarına olanak sağlayan" bir fon yapısını desteklediğini belirtti.
Hazine ayrıca önemli olan şeyin problemin ötelenme yerine kalıcı bir şekilde çözülmesi ve kredi kanallarının tekrar açılması olduğunu ekledi.
Kredilerin yeniden yapılandırılması nakit akışında problem yaşayan şirketlerin bankalara olan borçların geri ödemelerini yeniden müzakere ederek iflas etmesinin önüne geçmeyi hedefliyor. Hükümet batık kredileri kurtarmak için doğrudan bir fonlama yapmayacağını ve yeniden yapılandırma prosedürlerini şekillendirmeye yetkisi olduğunu açıklamıştı.
Reuters'e konuşan isimlere göre bankacılar ve borçlu şirketler de vergi indirimleri yoluyla yeniden yapılandırma maliyetlerinin düşürülmesini ve yabancı yatırımcıların batık kredileri satın almasını kolaylaştırıcı düzenlemeler yapılmasını talep ediyor.
Halihazırda vergi istisnaları sağlanarak batık kredilerin çözümü önündeki engelleri azaltan ve bankacılara hukuki korumaları sağlayan bir kanun tasarısı parlamentoda müzakere ediliyor.
İnşat sektörü kritik durumda
Türk ekonomisinin lokomotifi konumundaki inşaat ve enerji sektörleri uzun yıllar boyunca yurtdışındaki düşük faiz oranları sayesinde döviz cinsi ucuz kredilerde milyarlarca dolarlık yatırımlar yaptı. Fakat şirketler geçen sene döviz kurlarında yaşanan şok ve Türk Lirası'nın hızla değer kaybetmesinin ardından geri ödemelerde sıkıntılar yaşamaya başladı. Kurdaki göreceli gerileme şirketler üzerindeki baskıyı azaltmış olsa da borcun büyüklüğü problem teşkil etmeyi sürdürüyor.
Resmi verilere göre inşaat sektöründe batık krediler mayıs ayı itibariyle 15 milyar lirayı bulmuş durumda ama bazı sektör uzmanlarına göre gerçek rakam 10 milyar dolara yaklaşmış olabilir. Enerji sektöründe de benzer sorunlar olsa da bu şirketlerin satışlardan düzenli gelir elde ediyor olması nedeniyle İnşaat sektöründen daha iyi durumdalar. Zira dev inşaat projelerinde gecikmeler yaşandıkça şirketlerin nakit akışları daha da tıkanarak bir kısır döngüye girilmiş oluyor.
Yeniden yapılandırma konusunda tıkanıklığa neden olan kilit noktalardan biri de bu yarım kalmış binaların, ofislerin ve alışveriş merkezlerinin değerlemesi noktasındaki görüş ayrılıkları.
Enerji sektöründe yeniden yapılandırma adımları
12 milyar dolar civarında batık kredisi olan enerji sektöründe bazı ilerlemeler kaydedilmiş durumda. Garanti Bankası mayıs ayında bankaların borçlu enerji santrallerinin kontrolünü aldıktan sonra karlı hale geldiklerinde satmasını öngören bir planı kamuoyuna açıkladı. Fakat bankacılık kaynakları bu plandaki belirsizlikler nedeniyle bankaların alternatif arayışına girdiğini belirtiyor.
Garanti BBVA Bankası Reuters'e gönderdiği açıklamada enerji fonuyla ilgili çalışmaların sürdüğünü ve ilerleme kaydedildiğinde kamuoyuyla paylaşılacağını belirtti. Bazı kaynaklar enerji şirketlerinin borçlarını satın almak isteyen çok az sayıda yatırımcı olduğunu ve bunların da yer yer yüzde 50'ye varan indirimler talep ettiğini belirtiyor.