Kripto para girişimleri arasına Facebook da Libra'yla katılıyor. Şirket, yeni kripto para birimini 2020'de blok zinciri tabanlı cüzdan Calibra ile birlikte Messenger ve WhatsApp'a getirecek. Libra, çay ısmarlamaktan ulaşım araçlarını kullanmaya kadar her alanda kullanılacak. Facebook finansal hizmetlere erişemeyen kişilere, Calibra adı verilen bir uygulama ile para biriktirebilme imkânı da vermeyi planlıyor.
TEHDİT Mİ YOKSA FIRSAT MI?
Facebook'un kripto parası Libra ve dijital cüzdanı Calibra'ya, Visa, Mastercard, Paypal, PayU, Ebay, Uber, Lyft ve Spotify gibi pek çok şirket destek veriyor. Peki kripto para dolar, euro gibi geleneksel finans devlerinin tekelini sarsabilir mi? Yoksa Bitcoin fikrine taban tabana zıt mı? Sosyal mecra ve akıllı telefonlar ile vakit geçirilirken bile kullanılabilecek olan Libra ne kadar güvenilir? Kurumsal Dijital Çözümler konusunda uzman Knowledge Experts İcra Kurulu Başkanı Umut Aydın ile konuşup, meselenin aslını öğrenmeye çalıştık.
2008'DE ÇIKTILAR
2008 krizi ile birlikte tüm dünyada büyük finans kuruluşları ve yatırım bankalarının yasal dolandırıcılıklarının gündeme geldiğini hatırlatan Aydın, "Fatura yine sıradan vatandaşlara kesildiğinde bir kısım teknoloji temelli insan yeni bir ekonomik düzen felsefesiyle Bitcoin'i ortaya çıkardı. Her ne kadar halen sürdürebilirlik açısından sorgulansa bile savunduğu değerler açısından kendisi ile aynı teknolojiyi kullanan (Blockchain) Libra'dan tümüyle farklı noktada" diyor.
Bitcoin'in devletlerin ve şirketlerin ekonomik düzenine alternatif oluşturmayı hedeflediğini Libra'nın ise Facebook liderliğinde ortaya çıkan bir ödeme alternatifi olduğunu söylüyor. Aydın, regülasyon konusunu MasterCard ve Visa gibi ödeme servisi şirketleriyle çözeceklerini anlatıyor. Peki tanımadığınız biri hesabınızı çalarsa ne olur? Şirket, muhtemel dolandırıcılık faaliyetlerini tespit edici ve engelleyici bir takip sistemi kullanacağını belirtiyor ama uzmanlarda soru işaretleri var.
TEKNOLOJİ İÇİN ÖZGÜRLÜKTEN VAZGEÇİLİR Mİ?
Umut Aydın can alıcı soruyu sohbetimizin ortasına şu sözlerle bırakıyor: "Dünya üzerindeki büyük bir nüfusun tek alternatifi olan WeChat platformunda, 1989 Tiananmen Bulvarı Olayları'nın yıldönümü ile ilgili iki kelam ettiğinizde doğrudan WeChat'ten süreli olarak bloklanıp ve Çin devletinin takip listesine giriyorsunuz. Bu platformların özgürlük ve rahatlık vaadine ne kadar itibar etmeliyiz?"
ÇİN'İN GİRİŞİMİ 50 MİLYAR DOLAR
Umut Aydın başarılı örneklerle ilgili soruya Çin'den örnek veriyor: "Libra'ya bugün en yakın örneklerden biri Çin'in WeChat'i. Ülkenin en büyük sosyal platformu WeChat'in 1.1 milyar civarında kullanıcısı var. Bu araçla insanlar birbirleriyle konuşabiliyor, mesajlaşabiliyor, işlerini takip edebiliyor ve dünyanın en büyük ülkelerinde alışveriş ödemelerini yapabiliyorlar. WeChat kullanıcısı bir Çinli, Londra'nın en büyük mağazalarında bile alışveriş ödemelerini WeChat ile yapabiliyor. Toplamda WeChat'in yaklaşık 50 milyar dolarlık bir ekonomiye sahip olduğu tahmin ediliyor."
PİZZA SİPARİŞİ WHATSAPP'TAN
Libra'nın Bitcoin'in temel felsefesine taban tabana zıt bir yapısı olduğuna vurgu yapan Umut Aydın ile Libra'nın başarı şansı olup olmadığını konuştuk. "Libra'nın öncelikli hedefinin gelişmiş ülkeler olduğunu düşünmüyorum" diyen Umut Aydın, dünyanın teknolojiye henüz aşina olmaya başlayan az gelişmiş veya gelişmekte olan ülkelerinde, paranın günlük hayatta dolaşımının aşılması gereken önemli problemlerden biri olduğuna vurgu yapıyor. Aydın sözlerine şöyle devam ediyor: "Afrika ülkelerinde mobil ödeme uygulamaları senelerdir aktif kullanılsa bile farklı yeni kanallara daima yer var. Facebook zaten bir süredir WhatsApp ile Hindistan'da mikro ödeme servisi sağlıyor. Ayrıca, Instagram, Messenger ve WhatsApp'ı tek bir platformda birleştirme çalışması içinde olduklarını da biliyoruz, ki gelişmiş ekonomilerde de bu birleşme kullanıcı tarafında bir karşılık bulacaktır. WhatsApp'dan pizzacıyla sohbet ederek ne tür bir pizza istediğinizi ilettikten sonra, ödemeyi anında aynı kanaldan yapmak son derece basit ve kullanışlı bir kullanıcı deneyimi olmaz mı?" (Timur Sırt/Sabah)
Yazdır