Yazdır
Merkez Bankası'nın 150 baz puanlık sıkılaştırmasının yanı sıra TL'yi desteklemek için kamu
bankalarının özellikle illikit piyasalarda döviz satışlarının da desteğiyle dolar/TL haftasonunda 5.95'li seviyelere gerilemişti.
Bankacılar piyasanın likidite kazanmasının da etkisiyle kurun yeniden denge noktasına geldiğini belirtirken piyasada Hazine'nin yüklü ihale programı da yakından izleniyor.
Dolar/TL geçen hafta 7 ayın zirvesi olan 6.2460'ı test etmişti. Cuma günü TSİ 1530 civarında 6.13 seviyesinde işlem gören dolar/TL, kamu bankalarının döviz satışlarının da desteğiyle 5.95'e kadar geriledi. Kur bu sabah saat 0850'de 5.97 civarından başladıktan sonra yönünü yukarı çevirdi. Kur saat
1114 itibarıyla 6.0950/6.0990 seviyesinde işlem görüyor.
Aynı saatte sepet bazında TL 6.4645/6.4692, euro/TL 6.8387/6.8427 seviyesinde bulunuyor.
Bir bankanın döviz masası işlemcisi, "İllikit piyasalarda, yani alıcı ve satıcı dengesinin olmadığı bir piyasada geçmesi gerektiğinden daha yüksek miktarda işlem geçtiğini görüyoruz.
Piyasa tekrar likit olduğu anda ise illikit kaynaklı hareketliliğin bir kısmı geri geliyor" dedi ve ekledi:
"Bunun benzerini Asya piyasalarında TL aşırı değer kaybettiğinde yani son bir yılda iki kez görmüştük.
Gece saatlerinde Ağustos'ta 7.24 iken sabah 6.70'ler, Ocak'ta ise gece 6.45 sabah 5.40 seviyeleri görülmüştü. Aynı bu iki örnekte de gördüğümüz gibi işlemler hacim kazandığında kurun illikit
piyasadaki fiyatlamadan normal fiyatlamaya geçtiğini görüyoruz."
TL'nin yılbaşından bu yana yüzde 15'lik değer kaybı sonrası TCMB geçen hafta "örtülü faiz artışı" olarak da anılan 150 baz puanlık bir sıkılaştırmaya gitmiş bunun yanı sıra ise "dolarizasyonu caydırıcı" zorunlu karşılık adımları atmıştı. Bunun ötesinde kamu bankaları geçen hafta TL'yi desteklemek adına 4.5 milyar dolar civarında döviz satışı gerçekleştirdi.
Reuters'a bilgi veren iki kaynak Cuma günü de dahil olmak üzere kamu bankalarının hafta boyunca döviz satışı gerçekleştirdiğini belirttiler.
ABD-Çin ticaret görüşmelerine ilişkin endişeler de küresel piyasaları baskılarken gelişmekte olan ülke para birimleri genelinde de sert satış baskıları görülüyor. Yine de TL gelişmekte olan para birimlerinin ötesinde negatif ayrışıyor.
Yatırım Bankası JPMorgan da bugün ticaret savaşlarının küresel risk iştahı üzerindeki negatif etkisine dikkat çekerek gelişmekte olan piyasalardaki riskini azalttığına yönelik tavsiyede bulundu.
İşlemcilere göre, başta S400-Patriot tercihi olmak üzere ABD-Türkiye ilişkileri, küresel ticaret savaşları, yavaşlayan ekonomiyi desteklemek adına atılan ve atılabilecek bütçe genişletici adımlar, yerel seçimlerin tekrarı kararı, son dönemde yavaşlasa da lokallerin altı aydır aralıksız döviz biriktirme eğilimi, yavaşlayan büyüme, yüksek seyreden işsizlik ve enflasyon piyasalar üzerinde baskı unsuru yaratıyor.
HAZİNE İHALELERİ YAKINDAN TAKİP EDİLECEK
Hazine Mayıs ayı yoğun iç borçlanma programını bugün ve yarın düzenleyeceği dört ihale tamamlayacak. Mayıs ayında toplam 19.2 milyar TL'lik iç borç servisine karşılık 15.9 milyar TL'si
piyasadan toplam 18.8 milyar TL'lik iç borçlanma yapılması programlanıyor.
Hazine'nin bugün 12 aylık kuponsuz tahvili ilk kez, beş yıl vadeli TÜFE'ye endeksli tahvili yeniden ihraç edecek.
Bankacılar yoğun ihale programında yabancı ilgisi olup olmayacağının yakından izleneceğini belirtiyorlar. Gösterge 10 yıllık tahvilde 2018 sonbahar aylarında yüzde 22'yi aşarak tarihi zirve test edildikten sonra getiriler yılın ilk aylarında yüzde 14'ün altına kadar gerilemişti. Ancak daha
sonra tekrar yüzde 21'li seviyeler görüldü.
TCMB verilerine göre Hazine'nin toplam DİBS stokunun yurtdışında elinde tutanlara oranı, yani yabancı yatırımcının DİBS payı geçen haftaya ait güncel veriye göre yüzde 11.55'e gerilemiş durumda. Şubat 2019'da yüzde 15.3 olan bu oran 2013 sonundaki yüzde 26'ı seviyelerde olduğu düşünüldüğünde son 6 yıldır yabancıların sabit getirili menkul kıymet yatırımlarını ciddi şekilde azalttığı görülüyor.
Reuters'ta geçen hafta yer alan bir analize göre yatırımcılar hisse senetlerinden tahvile TL ve TL cinsi yatırım araçlarının son yıllarda üst üste sert değer kaybetmesinin de etkisiyle ciddi fırsat sunduğu konusunda hemfikir ancak artan jeopolitik, makroekonomik hatta demokratik belirsizlikler nedeniyle Türkiye'den uzak durmak konusundaki fikirlerini henüz değiştirmiş değil.
Analistler TL'deki değer kayıplarını Merkez Bankası'nın para politikası kaynaklı görmüyor. Aksine kaybın içerideki siyasi gelişmeler, ABD ile ilişkiler, TCMB rezervlerine yönelik endişeler ve lokallerin döviz birikimlerinin çözülmemesi gibi endişelerden kaynaklandığına dikkat çekiyorlar.
İstanbul seçimlerinin 23 Haziran'da tekrarlanacak olması siyasi belirsizliğin sürmesine ve reformların yine rafa kalkacağı beklentilerini kuvvetlendirirken, ABD ile düzelemeyen ilişkiler ve TCMB rezervlerine yönelik endişeler de TL'de baskının sürebileceğini gösteriyor.
TL'nin geçen yıl 13 Ağustos'ta dolar karşısındaki günlük değer kaybı yüzde 11'i aşmış ve dolar/TL 7.24 ile tarihi zirveyi test etmişti. Bunun üzerine TCMB Eylül ayındaki toplantısında politika faizini 625 baz puan artırmıştı.
Buna karşılık seçim öncesi son işlem gününü 5.5550 seviyesinden kapayan dolar/TL geçen hafta 6.24
seviyesini aştı TL'nin dolar karşısındaki değer kaybı seçimden bu yana yüzde 11'i, yılbaşından bu yana ise yüzde 14'ü aşmış oldu.
Öte yandan daha uzun vadede de negatif ayrışma devam ediyor. Son 1 yıla bakıldığında TL yüzde 32 değer kaybı ile benzer para birimlerinden açık ara negatif ayrışırken son üç yılda ise değer
kaybı yüzde 52 civarında.
Tahvil bono piyasasında 10 yıllık gösterge tahvilin ortalama bileşik faizi Cuma günü spot kapanışta yüzde 21.17 seviyesindeydi. İki yıllık gösterge tahvilin bileşik faizi ise Cuma günü son işlemlerde yüzde 24.36 seviyesinde bulunuyor.