Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde gerçekleştirdikleri baş başa ve heyetler arası görüşmelerin ardından ortak basın toplantısı düzenledi.
Lukaşenko'yu resmi ziyaret vesilesiyle Ankara'da ağırlamaktan duyduğu memnuniyeti ifade eden Erdoğan, kendisinin 2016 yılında Belarus'u ziyaret eden ilk Türkiye Cumhurbaşkanı olduğunu söyledi.
Erdoğan, Lukaşenko'nun da Türkiye'ye başka vesilelerle geldiğini ancak 23 yıl aradan sonra ilk kez, Türkiye'ye Belarus'tan devlet başkanı düzeyinde resmi ziyaret gerçekleştirdiğini anımsattı.
İkili ve heyetler arası görüşmelerde iki ülke arasındaki siyasi, askeri, ekonomik, ticari, kültürel bütün konuları ele alma fırsatı bulduklarını anlatan Erdoğan, aynı şekilde bakanların da muhataplarıyla görüşmeler yaptıklarını ifade etti. Erdoğan, "Böylece geleceğe yönelik ne gibi adımlar atacağız, bunları değerlendirme fırsatını bulmuş olduk." diye konuştu.
Türkiye'nin, Belarus'un bağımsızlığını tanıyan ilk ülke olduğunu söyleyen Erdoğan, "27 yıldır Belarus'la ilişkilerimiz ortak anlayış, karşılıklı saygı ve güven çerçevesinde devam etmektedir. Türkiye ile Belarus arasındaki iş birliğini her düzeyde daha da ileriye taşımanın gayreti içerisinde olacağız. Özellikle ekonomi alanında değerlendirilmeyi bekleyen çok ciddi bir potansiyel söz konusu." dedi.
Geçen hafta Ankara'da Karma Ekonomik Komisyon Toplantısı'nın gerçekleştirildiğini söyleyen Erdoğan, 9. Savunma Sanayi İş Birliği Toplantısı'nın da şubat ayında yine Ankara'da yapıldığını anımsattı.
Gerekli hazırlıkların yapıldığını ve anlaşmaların imzaya hazır hale getirildiğini ifade eden Erdoğan, bugün de iş insanlarının Türkiye-Belarus İş Forumu vesilesiyle bir araya geldiklerini bildirdi.
İki ülke arasındaki ticaret hacminin gelişme eğiliminde olduğunu dile getiren Erdoğan, 6 anlaşmanın imzalandığını söyledi.
Erdoğan, 2016'da 1 milyar dolarlık bir ticaret hacminin hedeflendiğini anımsatarak, "Bu ticaret hedefine henüz ulaşabilmiş değiliz. Görüşmelerimizde bu hedef doğrultusunda daha fazla çalışılmasının gereğini de ortaya koyduk ve şimdi yeni hedefimiz 1,5 milyar dolarlık bir hedeftir. Türkiye ve Belarus, aslında bunu gerçekleştirebilecek bir imkana da sahiptir." dedi.
İş dünyası temsilcilerini karşılıklı yatırımlar konusunda teşvik etmeyi sürdürdüklerini vurgulayan Erdoğan, "Bunun en son örneğini Karma Ekonomik Komisyon Eşbaşkanlarımızın katılımıyla dün Kırıkkale'de Belarus-Azerbaycan ortak yatırımıyla açılan traktör fabrikası teşkil etmiştir. 5 milyon dolarlık bir yatırımla kurulan fabrikanın ilk üretimini bu ay içerisinde gerçekleştirmesi planlanmaktadır." diye konuştu.
Ulaştırma ve savunma sanayi başta olmak üzere iş birliği alanlarının çeşitlendirilmesinin de ele aldıkları konular arasında olduğunu belirten Erdoğan, "Bu alanlarda gerçekleştirilebilecek ortak projeler, atılabilecek müşterek adımlar mevcuttur. Bilim ve teknoloji alanındaki ilişkilerimiz, bu kapsamda müstesna bir niteliğe sahiptir." ifadelerini kullandı.
Türkiye-Belarus Ortak Bilim ve Teknoloji Komitesinin ilk toplantısının kasım ayında Ankara'da yapıldığını dile getiren Erdoğan, "Belarus son yıllarda bilim ve teknoloji alanında özellikle de bilişim sektöründe kayda değer gelişmeler sağlamıştır. Bilhassa yüksek teknolojili ürünlerin üretimi, tarımsal araştırmalar, tıp ve eczacılık, bizler için önemli bir iş birliği zemini teşkil etmektedir. Az önce bilim ve teknoloji alanında imzalanan yol haritası ve Antarktika'da Bilimsel ve Teknik İş Birliği Mutabakat Muhtırası, bu alandaki iş birliğimizin somut göstergesidir." değerlendirmesinde bulundu.
Belarus'ta Türk kültürüne, Türkçe'ye olan ilginin ve Belaruslu turistlerin en çok tercih ettiği ülkelerden birinin Türkiye olmasının memnuniyet verici olduğunu ifade eden Erdoğan, şunları söyledi:
"Vizesiz seyahat imkanının katkısıyla 2016 yılında 113 bin olan Belaruslu misafirlerimizin sayısı 2018 yılında 245 bine ulaşmıştır. Bu ayın sonunda Ankara'da düzenlenecek Türkiye-Belarus Turizm Karma Komisyonu Altıncı Dönem Toplantısı ile atılacak yeni adımlar neticesinde bu sayının daha da artacağına eminim."
"Belarus, FETÖ bağlantılı derneklerin tasfiyesini sağlamıştır"
FETÖ ile mücadelenin de görüşme gündemlerinde yer aldığını belirten Erdoğan, şöyle devam etti:
"Belarus bu mücadelemizde bizi yalnız bırakmamış, gerekli adımları atmaktan kaçınmamış, FETÖ bağlantılı derneklerin tasfiyesini sağlamıştır. Bu vesileyle Sayın Cumhurbaşkanı Lukaşenko ve Belarus makamlarına gösterdikleri hassasiyet ve örnek duruş nedeniyle huzurlarınızda bir kez daha teşekkür etmek istiyorum."
Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Yoğun ve somut gündeme sahip Türkiye-Belarus ilişkileri, sağlam temeller üzerinde gelişme göstermektedir. Az önce imzalanan anlaşmalar da ilişkilerimizin ahdi zeminini pekiştirecektir." dedi.
Lukaşenko ve beraberindeki heyete "Hoş geldiniz" diyen Erdoğan, "Bugünkü görüşmelerimizin ülkelerimiz için hayırlara vesile olmasını temenni ediyorum." diye konuştu.
İki ülke arasında 6 anlaşma imzalandı
Ortak basın toplantısı öncesinde Erdoğan ve Lukaşenko'nun huzurunda iki ülke arasındaki anlaşmaların imza töreni gerçekleştirildi.
Buna göre, Türkiye Cumhuriyeti Savunma Sanayii Başkanlığı ile Belarus Cumhuriyeti Askeri Sanayi Devlet Otoritesi Arasında Savunma Sanayii Alanında İş Birliğine Dair Mutabakat Zaptı'na Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir ile Belarus Devlet Savunma Sanayi Komitesi Bakanı Roman Golovchenko imza attı.
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) ile Belarus Ulusal Bilimler Akademisi (NASB) arasında 19 Temmuz 2002 tarihinde imzalanan Bilim ve Teknoloji Alanında İş Birliği Anlaşmasına Yönelik 2019-2021 Yol Haritası, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank ile Belarus Bilimler Akademisi Başkanı Vladimir Gusakov tarafından imzalandı.
Türkiye Cumhuriyeti Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile Belarus Cumhuriyeti Ulusal Bilimler Akademisi arasında Antarktika'da Bilimsel ve Teknik İş Birliği Üzerine Mutabakat Zaptı'na yine Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank ile Belarus Bilimler Akademisi Başkanı Vladimir Gusakov imza koydu.
İki ülke hükümetleri arasında Eğitim Alanında İş Birliği Anlaşması'nı Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk ve Belarus Eğitim Bakanı Igor Karpenko imzaladı.
Türkiye Cumhuriyeti Adalet Bakanlığı ile Belarus Cumhuriyeti Adalet Bakanlığı arasında İş Birliğine Dair Mutabakat Zaptı'na, Adalet Bakanı Abdulhamit Gül ve Belarus Adalet Bakanı Oleg Slizhevsky tarafından imza atıldı.
Türkiye-Belarus Hükümetlerarası Karma Ekonomik Komisyonu (KEK) Onuncu Dönem Toplantısı Protokolü ise Tarım ve Orman Bakanı ve KEK Eş Başkanı Bekir Pakdemirli ile Belarus Başbakan Yardımcısı ve KEK Eş Başkanı Igor Lyashenko tarafından imza altına alındı.
Belarus Cumhurbaşkanı Lukaşenko
Belarus Cumhurbaşkanı Lukaşenko, Türkiye'ye en son 23 yıl evvel geldiğini belirterek, o dönemde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın bu görevde bulunmadığını ve iki ülkenin de böyle güzel perspektiflere sahip olmadığını söyledi.
Lukaşenko, "Bir cumhurbaşkanı olarak sizi (Erdoğan) tebrik ediyorum. Türk halkını size hem 16 Nisan 2017 Halk Oylamasındaki anayasa kabulü ve cumhurbaşkanlığı seçim döneminde verdiği destek, kuvvet ve ilhamdan dolayı tebrik ediyorum." dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı, sürekli halkını destekleyen ve siyasetteki güçlü duruşundan dolayı tebrik ettiğini dile getiren Lukaşenko, "Yeni anayasanın, Türkiye ile Belarus arasındaki dostane ilişkilere yardımcı olacağını ve hayırlara vesile olacağını düşünüyorum." dedi.
"Erdoğan'ın ziyareti yeni bir sayfa açtı"
Belarus'un Türkiye ile olan ilişkisine her zaman çok önem verdiğinin altını çizen Lukaşenko, 2016'da Erdoğan tarafından cumhurbaşkanlığı düzeyinde ilk kez Belarus'un başkenti Minsk'e yapılan ziyaretin, Türkiye-Belarus ilişkilerinde yeni bir sayfa açtığını anımsattı.
Lukaşenko, konuşmasına şöyle devam etti:
"O zaman iki ülke arasındaki ekonomik, kültürel ve insani iş birliği alanlarında öyle bir patlama olmuş ve o kadar ilişkilerimizin yeni güç ve dinamiğinin başlangıcı olmuştu ki biz 1 milyar dolarlık ticaret hacmi hakkında konuşmuştuk. Buna inanmamıştım ama geldiğimiz noktada Türkiye ile Belarus arasındaki ticaret hacmimin 1,5 milyar dolar seviyesine ulaşmasını hedefliyoruz. Cumhurbaşkanı Erdoğan'a ilişkilerimizde kapalı ve gizli konular olmayacağı sözünü verdik."
Özellikle savunma sanayi ve diğer alanlarda radikal ve ciddi adımlar atılmasından yana olduklarını vurgulayan Lukaşenko, iki ülke arasındaki ticaret hacminin Erdoğan'ın Belarus'a 2016'daki ziyaretinden sonra yüzde 20 arttığını söyledi.
Lukaşenko, iki ülke arasındaki mevcut ticaret hacminin iki ülkenin potansiyelini yansıtmadığını vurgulayarak, "İki ülke de ticaret potansiyelinin arttırılması ve daha fazlasının yapılmasına layıktır. Biz bunu yapacağız. İnanıyorum ki Türkiye'deki bu görüşmemiz buna yardımcı olacaktır. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı çok iyi bilen Belarus halkı da yeni bir adım ve sayfayı bekliyor. Bugünkü görüşmeleriz her alandaki gelişmenin yeni sayfasını açmış oldu. Biz ilgili bakanlarımıza, anlaşmaların yerine getirilmesi konusunda talimatlar verdik." diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Lukaşenko, gündemdeki bütün konuları ele aldıklarını ifade ederek, iki ülkenin bütün konularda anlaştığını ve herhangi bir ihtilaf yaşamadığına dikkati çekti.
"Türkiye'de ilk traktörleri üretmeye başladık"
Türkiye ile Belarus iş birliğinin temelinin ekonomi olduğunun altını çizen Lukaşenko, "Ticaret ve yatırım alanlarında önemli konuları ele aldık. Ortak projeler, ortak yatırımlar, kimya, tekstil ve tarım alanı gibi konuları ele aldık." dedi.
Lukaşenko, şunları kaydetti:
"Sıradan konulardan daha kapsamlı ve daha karmaşık konulara geçişi sağladığımız için mutluyum. Ortak kurduğumuz bu traktör fabrikası bunlardan bir tanesi. Biz de birlikte müşterek başka projelerde de çalışmalarımızı sürdüreceğiz. Türkiye'de ilk traktörleri üretmeye başladık. Belarus-Türkiye İş Forumu'nun yapıldığı yerde iki traktör şu anda sergileniyor. Böyle örnekler çok azdır. Türkiye-Azerbaycan-Belarus ortaklığında üretiminin yapılması nadir bir örnektir."
"Biz size karşı her zaman dostluğumuzu sergiliyoruz"
Türk bankalarının Belarus'a yatırım yapmalarını beklediklerini ifade eden Lukaşenko, lojistik rotalarının ve yüklerin taşımacılığı çalışmaların iyileştirilmesi ile ortak üretimin yerlileştirilmesi konusunda Belarus'ta çalışmalara devam edileceğini bildirdi:
Teknoloji, inovasyon ve eğitim konularında iş birliği yapmaya hazır olduklarını aktaran Lukaşenko, sözlerini şöyle tamamladı:
"Ortak bilimsel çalışmaların sürdürülmesi, akademik konularda öğrenci değişimi istihdamı ve yüksek eğitim kurumları arasında iş birliği yapmaya hazır olduğumuzu beyan etmek istiyorum. Ticaret, ekonomik, teknik ve insani yönlerde de çalışmalarımızı sürdüreceğiz. Sözüme son verirken, Türkiye'nin bizim için kesinlikle öncelikli bir ülke olduğunu ve dostluğumuzu çok yüksek değerle değerlendirdiğimizi ve iş birliğimizi her zaman sürdürmeye hazır olduğumuzu beyan ediyorum. Dostluğumuzu, güvenilirliğimizi ve özellikle Belaruslulara olan güveninizin sarsıldığını düşünmüyorum. Biz Belarus halkı olarak size karşı her zaman dostluğumuzu sergiliyoruz, anlaşmalarımızın da her zaman arkasındayız ve bu sürekli böyle olacaktır."