Yazdır
TCMB'nin Mart ayının ilk üç haftasında 7.7 milyar dolar ile keskin azaldıktan sonra geçen hafta 3.9 milyar dolar artarak dalgalanan rezervleri yatırımcılar tarafından yakından izleniyor.
TCMB verilerine göre enerji ithalatçısı Kamu İktisadi Teşebbüslerine (KİT) döviz satışları 2018 Mart ayında yaklaşık 1 milyar dolar olmuştu. Bu yılın Mart ayında bu rakam 784 milyon dolar oldu. 2019'un ilk çeyreğinde ise toplam satışlar 2.5 milyar dolara ulaştı.
Neredeyse tamamı BOTAŞ'a ait olduğu tahmin edilen enerji ithalatçısı KİT'lere döviz satışları TCMB rezervlerini düşürücü yönde etki yapıyor.
TCMB verilerine göre ihracat reeskont kredileri kaynaklı döviz alımları ise Mart ayında 1.84 milyar dolar oldu. Verilere göre 2018 Mart'ında bu tutar 1.63 milyar dolar olmuştu. Bu yılın ilk üç ayında ise 5.05 milyar dolara ulaştı.
İhracatçılara kullandırılan reeskont kredilerinin geri ödemeleri döviz cinsinden yapılıyor ve vadesi geldiğinde döviz cinsi olarak geri ödenen krediler TCMB rezervlerine pozitif katkı sağlıyor.
TL'de rezerv baskısı
TCMB rezervlerinin Mart ayının ilk iki haftasında 5.5 milyar dolar azalması, piyasalarda rezerv düşüşün sürdürülebilir olmadığı gerekçesiyle endişe oluşturup TL'de de satış baskısı yaratmıştı.
TCMB'den bir yetkili yaptığı açıklamada, "Son dönemde açıklanan rezerv rakamları ile ilgili olağan dışı bir durum yoktur... Bu kapsamda, son dönemde yaklaşık 5.3 milyar dolar tutarında dış borç ödemesi ve enerji ithalatçısı kurumlara döviz satımı yapıldı" demişti.
Rezervlerindeki azalış kaynaklı endişelerin ardından TCMB Başkanı Murat Çetinkaya da rezervlerde dalgalanmalar gözlense de orta vadede istikrarlı bir artış trendi olduğu yönünde açıklama yapmıştı. Çetinkaya, "Merkez Bankası, rezervlerini güçlendirme politikasına kararlılıkla devam etmektedir" demişti.
Destekleyici iki adım
Banka geçen hafta TL'deki sert değer kayıpları ardından bir hafta vadede repo fonlaması gerçekleştirmeyerek 150 baz puanlık bir sıkılaştırmaya giderken banka bünyesindeki swap ve depo işlemlerinde de değişikliklere giderek rezervleri kısa vadede artıracak iki adım atmıştı.
Brüt döviz rezervi bu iki adımın etkisiyle 29 Mart itibarıyla bir önceki haftaya göre 4 milyar dolar artışla 75.41 milyar dolara yükseldi.
TCMB her gün haftalık vadede 500 milyon dolar tutarında TL depo karşılığı döviz depo ihalesi açıyordu. Bu işlemlere ara verilmesi bankacıların hesaplamasına göre bir kereye mahsus 2.5 milyar dolar rezerv katkısı sağladı.
Öte yandan TCMB bünyesindeki döviz karşılığı TL swap piyasasında vadesi gelmemiş toplam swap satışı sınırının kademeli olarak yüzde 10'dan yüzde 40'a çıkarılması da kısa vadede rezervleri destekleyen bir gelişme.
Bankacılar sektörün toplam limitini 50 milyar dolar civarında hesaplayarak bu imkandan en fazla yararlanma hakkının yüzde 10'dan yüzde 40'a çıkarılmasının kullanım limitini 5 milyar dolardan 20 milyar dolara yükselttiğini hesaplıyor.
Döviz karşılığı TL swap piyasasında sınırların artırılması geçen hafta Pazartesi gününden itibaren bankaların kullanımına göre kademeli olarak rezervleri de desteklemeye devam edecek.