Yazdır
Milliyet Ekonomi Yazarı Zeynep Aktaş, piyasaları köşesine taşıdı. İşte o yazı...
Cuma günü borsada yaşanan şok satışlar, kimi brokerlerin ekranı kapatmasına neden olurken kimi de bir an önce günün bitmesi için saatine bakıp durdu. Rakamların saniyelerle döndüğü ekranda otomatik çalışan satış emirleri baş döndürdü. Günlük pozisyon kapatmaya çalışanlar için hiç de keyifli bir gün değildi.
Günün sonuna gelindiğindeyse borsadaki değer kaybı yüzde 3,42 olurken haftalık kayıp yüzde 6,13 oldu. Endeks, 90.542 seviyesine geriledi. Borsadaki dalgalanmada en fazla metal ana, metal eşya ve banka hisseleri etkilendi. Satışlar derinliği ve işlem hacmi yüksek hisselerle geldi. Banka hisselerinde son bir haftadaki değer kaybı yüzde 8,55 olurken dolar bazında yılbaşından bu yana kayıp ise yüzde 58,5’i buldu.
Hâlihazırda dolar kuru 5,5936, gösterge faiz ise 25,17 seviyesinde. Kurda satış eğilimi devam ediyor. Merkez Bankası faizi artırmamasına rağmen dolar/TL kuru düşüşünü sürdürdü.
Şirketler ucuzladı
Borsa İstanbul’da işlem gören 415 şirketin 181 tanesi defter değerinin altında işlem görüyor. Hisselerin yüzde 43’ü öz kaynaklarının altındaki bir değerle borsada alınıp satılıyor. 2001 yılında borsada 310 hisse senedi işlem görüyordu ve 89 hisse senedi defter değerinin altına gerilemişti. Yani oran yüzde 28’di. 2008 krizinde ise 326 şirket borsada işlem görüyordu ve defter değerinin altında olan şirket sayısı 206’ya kadar çıkmıştı. Söz konusu dönemde oran yüzde 63’e kadar çıkmıştı. Enka İnşaat, THY, Anadolu Efes, Şişe Cam, Emlak Konut piyasa değeri en yüksek şirketler içerisinden defter değerinin altında olan sanayi ve hizmet şirketleri arasında yer alıyor.
Fiyat/kazanç oranı dipte
Fiyat/kazanç oranı şirketlerin piyasa değerinin elde ettikleri yıllık kâra oranını gösterirken aynı zamanda elde edilen kârın kaç yılda şirketi amorti ettiği hakkında da bilgi verir. Borsa İstanbul’da şirketlerin ortalama fiyat/kazanç oranı 8,45 seviyesinde ve 9 yılın dibinde bulunuyor. Yani bir şirkete yapılan yatırım ortalama 8,5 yılda kendini amorti ediyor.
2008 krizinde ise 5,57’ye kadar gerilemişti. Fiyat/kazanç oranlarının geçmiş seyrine bakıldığında ise alçalan bir kanal içerisinde dip seviyelerine geldiğini görüyoruz. Kanalın içerisin de kalınması aynı zamanda dipten dönüş sinyali anlamına da gelecek.
Piyasa değeri en düşük seviyelerde
Borsa İstanbul’da işlem gören şirketlerin piyasa değeri yılın ilk ayında 247 milyar dolar seviyesindeydi. Ancak ekim sonuna geldiğimizde 113 milyar dolar eridi. Borsada işlem gören şirketlerin şu anki toplam piyasa değeri 133 milyar dolar.
En fazla değer kaybı bankalarda. Ocak ayında 64 milyar dolar olan bankaların piyasa değeri 28 milyar dolara geriledi. Mali sektörün toplam piyasa değeri de 107 milyar dolardan 51 milyar dolara indi. Sanayi sektörünün piyasa değeri de 79 milyar dolardan 45 milyar dolara geriledi. Piyasa değerinde dolar bazında yaşanan bu büyük düşüş elbette sadece hisse senetlerinin değer kaybından değil, dolar kurunun aşırı fiyatlanmasından da kaynaklanıyor. Peki, bu seyir devam edecek mi? Değerleme oranları dip seviyelere gelindiği yönünde sinyaller üretiyor. Çıkışa geçiş noktası sadece zamanlama meselesi. BIST 100 Endeksinin taban arayışında olduğu gözleniyor. Açıklanan bilançolara bağlı olarak seçici hisse hareketleri güçlenecektir. Gelinen aşamada bilanço okuyabilen borsa yatırımcısı açısından alıma elverişli hisse senedi bulmada en verimli dönemdeyiz. Karamsarlık ve panik söylemleri kriz dönemlerinin ve hisselerin dipte olduğu dönemlerdeki ortak söylemdir. Krizden çıkış yaşandığında ise artık fırsat dönemi geride kalmıştır.
Dolarda güç kaybı sürecek
Dolar kurunda güç kaybı ve aşağı yönlü seyir devam edecek. Dolar/TL kuru eylül ayının ardından ekim ayını da gerileyerek tamamlıyor. Geçmiş dönemdeki fiyat hareketlerine bakıldığında aylık bazda düzeltme süreçlerinin en az 5 ay sürdüğü görülüyor. Kurdaki geri çekilme alçalan bir trendde dalgalı gerçekleşebilir. Dolar/TL’de hedef destek seviyeleri 5,50-5,20-4,80’de. Kademeli olarak dalgalı bir trendde bu desteklere doğru geri çekilmeler süreç içinde gündeme gelebilir.
Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.