Yazdır
İstanbul Tüccarlar Kulübü Derneği ve Galata Susam ve Tahin Fabrikası Yönetim Kurulu Başkanı İlker Önel, susam fiyatlarındaki tırmanışın hammadde fiyatları ve kurlardaki yükselişten kaynaklandığını açıkladı. Arz ve talepteki gelişmeler nedeniyle fiyatı değişkenlik gösteren susamın, iç piyasada stoklarda bekletilmesinin söz konusu olmadığını ifade eden Önel, “Zaten şu an üretim rekoltesi olarak düşük bir sezondayız. Hammadde ve kurlardaki yükselişin yanı sıra Çin’in yoğun talebi de dünya genelinde susam fiyatlarını tırmandırıyor” dedi.
Susamın bir ticari emtia olduğunu belirten İlker Önel, “Susamın da, altın, gümüş bakır, petrol gibi bir borsası olup günlük arz ve talebe göre fiyatları belirleniyor. Dünyada en fazla üretim 650.000 ton ile ilk sırada Çin, Hindistan, Nijerya, Sudan ve Etiyopya geliyor. Çin başta olmak üzere en fazla tüketim Uzak Doğu’da. Çünkü yemeklerde de susam yağını tercih ediyorlar. Çin, ürettiği 650 bin tonun yanı sıra yine 650 bin ton da ithalat yapıyor. Dolayısıyla Çin’in yoğun talebi dünya genelinde susam fiyatlarını da etkiliyor” diye konuştu.
Türkiye’de ise Akdeniz kıyı şeridinde üretilen ve yıllık 15 bin ton civarında olan yerli üretimin, yıllık 120 bin ton civarındaki tüketimi karşılamadığına değinen İlker Önel, şunları söyledi:
Dolar ve petroldeki yükseliş etkili
“Harran Ovası’ndan Manavgat, Fethiye kıyı şeridinde susam üretimi yapılmaktadır. Yıllık tüketimimiz ise 120 bin ton civarındadır. Ekmek ve simit olmak üzere unlu mamul ile tahinde kullanıldığı için 12 ay boyunca talep görüyor. Doğal olarak üretim yetersiz kalınca ithalat yoluna gidiliyor. Son dönemde susam fiyatlarındaki tırmanışta etkili olan en önemli faktör dolar TL kurundaki gelişmeler olmuştur. Yılbaşından bu yana TL dolar karşısında % 25-27 arasında değer kaybettiği için fiyatlara en büyük etkiyi kurlar yapmıştır. Aralık ayında kilosu 9 TL civarında olan simitlik susam şu an 11,50-12 TL civarındadır.
Enflasyon sebebiyle artan enerji fiyatları, finansman giderleri, vergi ve benzeri maliyetler imalatçının % 15 civarında giderlerini yükseltmiştir. Diğer taraftan petrol fiyatlarının 50 dolar civarından 80 dolar civarına gelmesi, uluslararası lojistik maliyetlerini de etkilediği için gemi taşıma maliyetlerini arttırmış. Bu da navlun fiyatlarına yansımıştır.
Ayrıca; iklim koşullarındaki değişiklikler, sel gibi doğal felaketler, ithal edilen ülkelerdeki iç karışıklıklar ve güvenlik endişeleri de susamın maliyetini etkileyen en önemli faktörler arasında yer alıyor.”