Yazdır
2015 yılına kadar düşüşte olan kayıt dışı istihdam 2016'da asgari ücretin 1.300 TL'ye çıkmasıyla birlikte artmaya başladı. BETAM araştırmasına göre kayıt dışı istihdamda yaşanan azalışlara rağmen tüm çalışanların yüzde 33'ü, işverenlerin yüzde 15'i, kendi hesabına çalışanların yüzde 61'i ve ücretsiz aile işçilerinin yüzde 90'ı halen kayıt dışı çalışırken, asgari ücret artışı en çok işveren ve kendi hesabına çalışanları kayıt dışına itti.
EN DÜŞÜK ORAN ABD'DE
BETAM'ın (Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi) hazırladğı araştırmaya göre kendi hesabına çalışanlarda asgari ücret artışından sonra kayıt dışı oranı yüzde 51'den yüzde 53.09'a yükselirken, işverenlerde ise bu oran yüzde 13.11'den yüzde 14.68'e çıktı. Sözcü'den Sayime Başçı'nın haberine göre, veriler Türkiye'yi 34 OECD ülkesi arasında kayıt dışı ekonomi sıralamasında yüzde 28.72 ile birinci sıraya yerleştirdi. Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü'nün (OECD) yaptığı sıralamada en düşük kayıt dışılık oranının yüzde 7.95 ile ABD'de olduğu ortaya çıktı. BETAM tarafından hazırlanan rapor, asgari ücret artışının istihdam piyasası ile kayıt dışı çalışma üzerindeki etkisini de ortaya koydu. Araştırmaya göre, 2005-2015 döneminde kayıt dışılık oranındaki azalış, her yıl ortalama yüzde 1.3 olurken, 2016 yılında bu orandaki azalma yüzde 0.1 puanda kaldı. Raporda kayıt dışı çalışan sayısında yaşanan düşüşlerin hız kestiği belirtilirken, işverenlerin kayıt dışı istihdamında 2015'ten 2016'ya toplamda 3 puanlık büyük bir artış yaşandığına dikkat çekildi. Kendi hesabına çalışanların kayıt dışı istihdam oranı 2015-2016 döneminde yüzde 1.6 artışı gösterdi.
HİZMET SEKTÖRÜ BAŞI ÇEKİYOR
BETAM'ın raporunda toplam 17 tarım dışı sektörün kayıt dışı çalışan porfilleri de mercek altına alındı. Rapora göre, 2015'te bir önceki yıla göre kayıt dışı istihdam oranları neredeyse tüm sektörler için azalırken, 2016'da 2015'e kıyasla birçok sektör için bu oranlarda artış yaşandı. Değişimin en çarpıcı olduğu tarım dışı sektör ise aynı zamanda istihdamın en yoğun olduğu “Diğer Hizmetler” oldu. Bu sektörde 2015'te yüzde 4.7'lik azalma görülürken, 2016'da ise yüzde 0.3'lük kayıt dışı istihdam artışı görüldü. Sektörler arasında hacmi nedeni ile önemli yer tutan imalat sektöründe ise kayıt dışı istihdam 2014-2015 döneminde yüzde 1.3 puan azalırken, 2015-2016 döneminde yüzde 1.1 artış gösterdi.