Dünyanın önde gelen merkez bankaları yavaş ama kendilerinden emin bir şekilde para musluklarını kısıyor. Küresel arenada birçok hisse piyasaları rekor seviyelerinde seyrederken çoğu varlık sınıfında volatilite tarihi düşük seviyelerde ve yatırımcılar olası kriz ya da düşüşler konusunda pek de endişeli görünmüyor. Ancak ABD Merkez Bankası Fed’in bağımsızlığını kaybetmesi, Wall Street’te yüzde 25’lik sert düşüşün olması ve dünyanın en büyük sanal parası Bitcoin fiyatlarının bin dolara inmesi gibi “Siyah Kuğu” risklerini de göz ardı etmemek gerekiyor.
Demokles’in kılıcı, kredi piyasalarının üstünde
Fransız Societe Generale tarafından 2018 yılı için hazırlanan raporda, “Demokles’in kılıcı, kredi piyasalarının başının üstünde asılı duruyor. İki yıldır hareketli bir ralli yaşanılan kredi piyasaları şimdilerde her ölçekte çok daha pahalı bir hale geldi “ifadeleri yer alıyor. Analistler, mevcut derecelendirme ve varsayılan eğilimin oldukça cesaretlendirici görünüyor olmasına rağmen bu trendin 2019’da ABD’de düşük büyümenin resme dahil olmasıyla birlikte değişebileceğini savunuyor.
ABD’li yatırım bankası Morgan Stanley stratejistleri ise gelecek yılın eylül ayı itibariyle ABD 30 yıllık tahvil getirilerinin Fed fon faiz oranı ile yüzde 2.00-2.25 aralığında paralel seyredeceğini öngörüyor. Ancak Stanley uzmanları 1980’den bu yana yaşanan tüm ekonomik durgunlukların habercisi olan ‘ters dönme’ kehanetinde bulunmuyorlar. Bunun yerine, büyümenin yüzde 3’ün üzerinde gerçekleştiği 2005 yılının son aylarındaki döneme dikkat çekiyor. O dönemde tahvil getiri eğrisi tamamen yatayda kalmış, piyasalar ve ekonominin tepetaklak olduğu finansal krizden yaklaşık iki yıl önceydi.
New York merkezli Goldman Sachs ekonomistleri, “etkileyici momentum” yakalayan ABD istihdam piyasasında yavaşlama belirtisi göstermeyeceğinden emin görünüyor. Bankanın uzmanları hâlihazırda yüzde 4,1 olan ABD işsizlik oranının yeni yılda yüzde 3,7’ye inerek 1960’lardan bu yana en düşük düzeyde olacağını belirtiyor. Buna karşın Alman Deutsche Bank’ın analistleri, 2018 için olası 30 piyasa riski belirledi. Deutsche’nin sıralamasında dikkate değer riskler, “Yüksek enflasyon, ABD’deki siyasi belirsizlik ve Brexit” olmak üzere üç ana başlıkta toplanıyor.
İşte yaklaşan 10 'siyah kuğu'
Danimarkalı Saxo Bank’taki stratejistler önümüzdeki yıl için piyasaları tehdit edebilecek 10 maddeden oluşan “siyah kuğu listesi” hazırladı. ‘Siyah kuğu’ kısaca finansal piyasalarda tahmin edilemeyen ve büyük etki yaratan sürpriz hareketler olarak tanımlanıyor. Son derece düşük olasılıklı fakat yüksek riskli olaylar şu şekilde sıralanıyor.
- Fed 2018’de bağımsızlığını kaybedebilir.
- Asya kanadında Japonya Merkez Bankası (BoJ), para politikalarındaki kontrolünü kaybedebilir. Halihazırda 113.00 seviyelerinde seyreden dolar/yen paritesi 150.00’lere tırmanıp 100.00 seviyelerine sert düşebilir.
- Dünyanın en büyük petrol ithalatçısı Çin’den piyasaya yuan cinsinden petrol vadeli kontratları sürme hamlesi gelebilir. Petro- dolara karşı petro-yuanın güçlenmesiyle mevcut 6.61 seviyelerinde seyreden dolar/yuan paritesi 6.0’lı seviyelerin altına gerileyebilir.
- Volatilitenin ani yükselişi Amerika’da değeri en yüksek 500 şirketin hisse senetlerinden oluşan Standard & Poor’s 500’de ‘Flash crash’ denilen ani fiyat hareketlerini tetikleyebilir. Ve sonucunda S&P 500’de yüzde 25’lik sert düşüş yaşanabilir.
- ABD’li seçmenlerin oylarının 2018’in ortasında sola kaymasıyla birlikte tahvil getirileri fırlayabilir. Hâlihazırda getirisi 2.77’lerde olan 30 yıllık hazine tahvilleri getirisi yüzde 5’lere tırmanabilir.
- Avrupa Birliği’nde eski ve yeni üye ülkeler arasındaki ihtilafları kullanan “Avusturya-Macaristan” ittifakı birlikte aşılması güç bir yarık oluşturarak “Almanya Fransa” eksenindeki gücü ele geçirebilir. Bu gelişmelerin etkisiyle 1.18’ler seviyelerinde dengelenmeye çalışan euro-dolar paritesi eşitlenecek.
- Yatırımcılar, hükümetlerin büyük ölçüde düzenlenmemiş kripto para birimlerine karşı düzenleyici önlemleri devreye sokmasıyla birlikte Bitcoin’den kaçış başlayabilir. Şiddetli göç sonucu Bitcoin fiyatları 16.844 dolardan bin dolara kadar düşebilir.
-“Afrika Baharı”ndan sonra Güney Afrika para birimi rand gelişmekte olan para birimleri karşısında yüzde 30 yükselebilir.
-En değerli şirketi yarışında Çinli Tencent rakibi Apple’ı geride bırakabilir.
*Kadınlar, şirket iş gücünde başı çekebilirler. Fortune 500 listesinde yer alan 60’tan fazla şirket yılı kadın üst düzey yöneticiyle (CEO) tamamlayacak. (Dünya / Aydın Şahinalp)