Yazdır
Edirne, Yunan ve Bulgar turistlerin her geçen gün artan ilgisi nedeniyle bölgenin ticaret merkezi konumuna geliyor. 1 Bulgar Levası'nın 2 lira 10 kuruş, 1 Euro'nun ise 4 lira 33 kuruş olması nedeniyle sepetleri genişleyen Yunan ve Bulgar turistlerin gözde alışveriş yerleriyse cuma günü kurulan halk pazarı ve kentin en büyük AVM'leri oldu. Sabah erken saatlerde Edirne'ye otobüslerle gelen Yunan ve Bulgarlar, gün boyu kentte gezip, alışveriş yaptıktan sonra akşam saatlerinde yeniden ülkelerine dönüyor. Özel araçlarıyla gelenler ise özellikle Bostanpazarı Mahallesi'nde kurulu olan ve temizlik ürünleri satan dükkanlardan alışveriş yapıyor. Yabancı gümrükler, her gün gelenler için 20 Euro ile ayda 1 kez gelenler için 260 Euro'nun altındaki alışverişlerde ayrıca vergi almıyor. Bunu avantaja çeviren yabancı turistler, kentte alışveriş yapmaya başladı.
Edirne Ticaret ve Sanayi Odası (ETSO) Başkanı Recep Zıpkınkurt, hafta sonu kentteki otellerin dolduğunu, esnafın Bulgar ve Yunan müşterilerin ilgisinden çok memnun olduğunu söyledi. Zıpkınkurt, "Edirne ekonomisinin iki lokomotifi var. Birincisi yerli turist, diğeri yabancı turist. Özellikle hafta sonları yabancı turistler daha çok geliyor. Otellerimiz dolu, esnafımız mutlu. Ciddi anlamda şehrimize döviz bırakıyorlar bu da Edirne ekonomisini ayakta tutuyor. Euro ve Leva'nın bizim paramıza göre değer kazanması zaten günlük alışverişlerini Edirne'den yapıyorlardı, dövizin artışı alışveriş sepetlerinin büyümesine neden oldu. Eskiden tuvalet kağıdı, çocuk-kadın bezi, deterjan gibi ürünler alıyorlar. Şimdi yiyecek, ayakkabı, giyecek, tekstil gibi her şey var. Ciddi bir müşteri potansiyeli gelişti bizim için. Edirne'ye hafta sonu 70 otobüsle geliyorlar. Binek araçlar hariç. Cumartesi ve pazar günleri kentin en işlek caddesi olan Saraçlar ve alışveriş merkezlerindekilerin yüzde 80'i yabancı oluyor. Esnafımız da buna bağlı olarak Yunanca ve Bulgarca tabelalar çoğalmaya başladı" diye konuştu.
ESNAFA YUNANCA VE BULGARCA KURS
Edirneli esnafın yabancı dil konusunda daha iyi noktaya gelmesi için daha önce ücretsiz Yunanca ve Bulgarca kursları açtıklarını dile getiren Zınkınkurt, "Bu kadar çok turist gelmesinin bir nedeni de yurt dışında yaptığımız tanıtımlardır. Odamız Yunanistan ve Bulgaristan'da ortak çalışmalar yaptık. Bir güvencede verdik, eğer Edirne esnafından sıkıntı yaşarsan, kendi ülkenizdeki odanıza başvurun onların aracılığıyla problemleri çözelim. Son dönemde Yunanistan ekonomisinin iyi düzeye gelmemesinden dolayı Batı Trakya'da yaşayan soydaşlarımız Edirne'den yatırım amaçlı olarak ev alıyorlar. Biz oda olarak dönem dönem Yunanca ve Bulgarca kurslar açıyoruz. Yılbaşından önce de yine esnafımıza yönelik ücretsiz olarak Yunanca ve Bulgarca kurslar açacağız" dedi.
KAHVE İÇMEYE BİLE EDİRNE'YE GELİYORLAR'
Edirne'de yabancı turistlerin en çok ziyaret edip, alışveriş yaptığı tarihi Alipaşa Çarşısı'nın Dernek Başkanı Yılmaz Sanış, sınır komşularının ilgisinden herkesin çok memnun olduğunu söyledi. Sanış, şöyle konuştu:
"Özellikle son dönemde dolar, Euro ve Bulgar Levası'nın artmasından Yunan ve Bulgar müşterileri daha çok görüyoruz. Yunanistan'daki ekonomik kriz 1 sene önce bizi de çok etkilemişti. Tatillerde Türkler nasıl Yunanistan ve Bulgaristan'a tatile gidiyorsa onlar da alışverişlerde Edirne'yi tercih ediyorlar. Edirne ekonomisi için sevindirici olsa da dövizin yükselmesi Türkiye için bizler için üzücü bir durum. Her yükseliş ekonomiye sekteye uğratıyor. Artık sınırlar kalktı, insanların kafasında da sınırlar kalktı. Bir çay kahve ve yemek için bile Edirne'ye geliyorlar. Her sokakta onları görmeniz mümkün. Edirne ekonomi için sevindirici, Türkiye ekonomisi için üzücü. Bulgar parası levanın Türk parasına karşı değer kazanması alışverişi de hızlandırdı. Eskiden Bulgaristan'dan gelenler çok alışveriş yapmazdı. Hafta sonları onların Edirne'de 2 kilisesi olması, onların ibadetleri açısından da önemli. Öğleden sonra da alışveriş yapıyor. Yerliden çok yabancı turist görüyoruz. Artık her türlü ürünü alıyorlar. Gıda, tekstile çok geniş bir yelpazede alışveriş yapıyorlar. Türkiye onlara döviz kurları nedeniyle cazip geliyor. Onların 1 Euro'su burada 4 liraya denk geliyor. Bulgaristan'ın 1 levası, Türkiye'de 2 liranın üzerinde değer yapıyor. Eskiden birebirdi şimdi iki katına çıktı."
'BULGARLAR YÜKSELEN TREND'
Balkan ülkelerinden en çok Bulgar turistlerin alışveriş yapmaya başladığını belirten Sanış, "Şu anda Balkanlar'da alışveriş konusunda yükselen trend Bulgaristan vatandaşları. Ekonomileri de daha iyiye gidiyor. Tarihi kapalı çarşılar, genelde Bulgar ve Yunanlıların her şeyi bulabildiği yerler. Esnaf yıllardır Yunan ve Bulgar geldiği için dil konusunda çok sıkıntı çekmiyor. Biraz önce Yunanistan'dan gelen müşterilere satış yaptığım. Onlara her zaman geldikleri için değişim hakkı da veriyoruz" dedi.
BAKLAVA İLK SIRADA
Yunan ve Bulgar turistler, Türk tatlılarının yanı sıra el açması yufkalara da yoğun ilgi gösteriyor. Balıkpazarı Caddesi'ndeki onlarca dükkanda yufka ve tatlı satanların en büyük müşterileri yabancı. Bu nedenle tabelalarını Yunanca ve Bulgarca harflerle yazan esnaf, en çok kilosu 25 liradan baklava sattıklarını söyledi. Baklava ustası 25 yaşındaki Hakan Çeçe, Bulgaristan'da baklava gibi bir tatlının 50 liradan satıldığını ve Türk tatlıları kadar lezzetli olmadığını dile getirdi. Bu nedenle müşterilerin Edirne'yi tercih ettiğini anlatan Çeçe, "Tatlı ve ünlü mamuller satıyoruz. Bulgaristan ve Yunanistan'da tatlı ürünleri oldukça pahalı hem de Türkiye'deki kadar kaliteli değiller. Bu nedenle genelde müşterimiz Bulgaristan'dan ve Yunanistan'dan gelenler oluyor. Bizde kilosu 25 lira ise onlarda bu rakam Türk lirasıyla söylersem yaklaşık 55 liraya geliyor. Ayrıca çok yufka satıyoruz ama orada makine olduğu için almıyorlar. El emeği olduğundan Edirne'den alıyorlar. Bulgar Levası ve Euro Türk parasından değerli durumda. Onların da işlerine geliyor, daha fazla ürün alıyorlar" diye konuştu.
Artık dükkanlarda Türkçe'nin yanı sıra Bulgar ve Yunan harfleriyle yazılmış fiyat etiketlerini de kullanmaya başladıklarını belirten 21 yaşındaki Muhammet Kaplan ise şunları söyledi:
"Tatlıcıyız, bizim lezzetlerimizi beğeniyorlar. O nedenle Edirne'ye geliyorlar. Çoğu esnaf Yunan ve Bulgaristan'dan gelenlerle ayakta duruyor. Turist gelmediğinde ekonomi çöküyor neredeyse. Yufka almaya çok geliyorlar. Çünkü kendi ülkelerinde el açması yok, makineden adeta karton gibi oluyormuş onun içinde Edirne'den alıyorlar. Çok tercih edildiği için bizde dükkanda ve dışarıdaki tabelalarımızı da ürünleri tanıtmak için Yunanca ve Bulgarca harflerle yazdık. Gören yabancı turistler geliyor. Hepsinin ötesinde Bulgar levasının yüksek olması, Euro'nun yükselmesi onlar için kazanç. Oradan bir kaç şey alacaklarına Edirne'den çok geniş bir yelpazede alım yapıyorlar. Hafta sonları genelde otobüslerle gelen var. Sohbetlerimizde Edirne'deki kadar kaliteli ürün olmadığı için geldiklerini söylüyorlar. Bizim 10 yıllık müşterilerimiz var."
'HER GÜN DETERJAN ALMAYA GELEN VAR'
Yunan ve Bulgar turistler, Bostanpazarı Mahallesi'nde, temizlik ürünleri satan dükkanlarda da yoğun olarak alışveriş yapıyor. Otomobilleriyle kente gelen turistler, şampuandan temizlik ürünlerine ve bebek bezine kadar birçok ihtiyacını bu dükkanlardan karşılıyor. Bölgedeki bir dükkanda 12 senedir temizlik ürünleri satan Bayram Saat, Edirneli esnafı sevindiren kur farkının, Türk ekonomisi için üzücü olduğunu dile getirdi. Saat, "Orada fabrika yok yada üretim yapmıyor diye eleştiriyor ama Yunan ve Bulgar geliş amaçları o değil, orada da üretim var ama paramız onların parasına karşı 2 kat değersiz. Bu nedenle buraya geliyorlar. Akla gelecek her şeyi alıyorlar. En çok şampuan, deterjan ve tuvalet kağıdı satıyoruz. Kendi ülkesinde 1 tane alacağına buradan daha çok alıyor" diye konuştu.
Esnaf Mehmet Zeki Ertaş da gelenlere daha iyi ulaşabilmek için dükkan camlarına ürün tanıtan Yunanca ve Bulgarca yazılar koyduğunu söyledi.
'SOSYETE PAZARI'NA ÖZEL SERVİS
Edirne'de cuma günü kurulan ve 'Sosyete Pazarı' olarak bilinen halk pazarı, özellikle kadınların uğrak noktası. Yiyecek bulunmayan pazara gelmek isteyenler, Yunanistan ve Bulgaristan'dan özel otobüslerle kente ulaşıp, alışveriş yapıyor. İstanbul'dan da esnafın gelip, tezgah açtığı pazarda perde satan Mükremin Levent, yabancı turistlerin simli ve süslü perdeler aldığını söyledi. Kur farkını Bulgaristan'dan gelenlerin daha çok kullandığını anlatan Levent, "Pazara gelenler, her şey alıyor; ama ilginçtir perde de satın alıyorlar. Büyük ölçülerde simli perdeler alıyor. Türkçe bilen az; ama bir şekilde anlaşıyoruz. Hatta sipariş verip, bir sonraki haftaya gelen var. Sabah 08.00 gibi servis otobüslerle gelip pazardan alışveriş yapıyorlar. Gün içinde Edirne'de geziyorlar akşam dönüyorlar. Özellikle bu dönemde Bulgaristan'dan gelenler çoğaldı. Kur farkı nedeniyle ucuz geliyor Edirne" dedi.
3 DİLDE FİYAT ETİKETİ
Sosyete pazarında iç çamaşırı satan Sermet Özden, yabancıların ilgisinden memnun olduğunu söyledi. Gelen müşterilerin Bulgar Levası, Euro ve Türk Lirası fiyatlarını kolay anlaması için dövizler hazırladığını belirten Özden, "İstanbul'dan gelip tezgah açıyoruz. Bir günlük gelişleri pazar ekonomisini arttırdı. Bulgaristan levası bize göre 2 kat değerli parasal anlamda. Buradan her şeyi alıyorlar. Bende sattığım ürünler için Bulgar levası, Euro ve lira olarak karşılıklarını yazdım. Gören okuyan yabancı turistler daha kolay alışveriş yapıyor. Ben hazırladığım pankartlarda 5 parça ürünün kaç leva, Euro ve lira onu yazdım" diye konuştu.
'EDİRNE, BİZİM İÇİN ÇOK İYİ'
Bulgaristan'dan 'Sosyete Pazarı'na alışverişe gelen 52 yaşındaki Daniala Ivanova, Edirne'nin kendi ülkelerine göre ucuz olduğunu belirterek, "Edirne'de her şey, çok ucuz. Özellikle emekliler için ilaç, bizim oraya göre daha ucuz. Her şey paraya göre, pazarda Bulgaristan'a göre ucuz. Genel ihtiyaçlarımızı alıyoruz. Deterjan, ilaç ve günlük kıyafetlerimizi buradan alıyoruz. Servisle geliyoruz, otobüslerimiz var. Gün boyu gezip, alışveriş yapıyoruz. Bizim için Edirne çok iyi" dedi.
Alışverişe Yunanistan'dan gelen Vicy Filo ise Edirne'nin ucuz olduğunu dile getirerek, Yunanistan'daki ekonomik sorunlar nedeniyle ülkesinde fiyatların yüksek olduğunu söyledi.