Geçtiğimiz 15 Eylül Cuma gecesi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “TEOG’un kaldırılması lazım” sözlerinin ardından TEOG kaldırıldı ancak yerine gelecek sistem ile ilgili tartışmalar sürüyor. Aralarında İstanbul (Erkek), Kabataş Erkek, Cağaloğlu Anadolu, Kadıköy Anadolu gibi Anadolu liseleri ile fen ve sosyal bilimler liselerinin de yer alacağı ‘Proje Okullar’ için bir merkezi sınav olacağı gündeme gelmişti. Türk ve yabancı özel okulların da bu merkezi sınavdan öğrencilerini alabileceği ya da kendi sınavlarını düzenleyebilecekleri ifade edilmişti. Bu sınavla yerleşecek öğrencilerin dışında kalanların da ilkokulda olduğu gibi adrese dayalı sisteme göre liselere yerleştirileceği belirtilmişti.
Önceki gün de Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “En iyi okul evine en yakın okuldur” sözlerinin ardından dün MEB Müsteşarı Yusuf Tekin’in “merkezi sınavın olmadığı, sınavsız bir yerleştirme sistemi” üzerinde çalışıldığını söylemesi, bakanlığın TEOG yerine ikamete dayalı bir yerleştirme sistemi üzerinde yoğunlaştığını gösteriyor.
Habertürk’te liselere adrese dayalı yerleştirme sistemi geleceğini yazdığımız günden bu yana çocukları 8’inci sınıfta okuyan okuyuculardan ve meslektaşlarımızdan “Taşınalım mı?” sorusu geliyor. Çünkü ikamete dayalı bir sistem geldiğinde şimdiden önlemlerini almak ve “iyi okulların” olduğu bölgelere taşınmak istiyorlar.
Bu soru o kadar sık yöneltilmeye başlanınca İstanbul Emlak Komisyoncuları Odası Başkanı Nizameddin Aşa ile konuştuk. Aşa, ikamete dayalı bir yerleştirme sisteminin emlak piyasasında hareketlilik yaratacağı yorumunda bulunuyor. Nasıl ilkokulda adrese dayalı kayıt sisteminde aileler çocuklarının gitmesini istedikleri okulların olduğu bölgede ev tutuyorsa aynı yöntemin lisede adrese dayalı sistemde de uygulanmasını beklediklerini söylüyor. Bu durum da belli bölgelerde emlak fiyatlarının ve kiraların artması demek. Özellikle de emlak hareketliliğinin beklendiği yerler İstanbul için Kadıköy, Bakırköy, Beşiktaş, Fatih, Üsküdar ilçeleri diye de sıralanıyor.
Türk Eğitim Vakıfları Dayanışma Konseyi Derneği (TEVDAK) Genel Sekreteri ve eski İstanbul (Erkek) Lisesi Müdürü Sakin Öner de ikamete dayalı yerleştirmenin belli bölgelerde fiyatları yükselteceğini söylüyor: “Şu anda 1 ve 5’inci sınıflar için sanal kayıtlar yapılıyor. Çocuklarını istedikleri yerlerde okula yollamak isteyen çiftlerden birisi tanıdık bir yer bularak ikametini aldırıyor. Lisede de böyle ‘sanal adresler’ olacak.”
Eski Milli Eğitim Bakanı Ömer Dinçer de geçtiğimiz gün Habertürk’teki köşesinde sahte ikamet sorunları yaşanabileceğine dikkat çekerek şöyle demişti:
“İlkokullarda olduğu gibi, herkes adrese dayalı kayıt sistemine göre yerleştirilirse, Anadolu’nun herhangi bir ilçesindeki başarılı bir öğrencinin suçu veya İstanbul Cağaloğlu’nda oturan başarısız bir öğrencinin ayrıcalığı sorgulanır. Hatta eski yıllardan kalan sahte ikametgâh sorunu vs. çıkar.“
Merkezi sınavlarla ilgili “adaletli mi?” tartışmaları yaşanırken, adrese dayalı sistem de en başta emlak piyasasında hareketlilik ve yükselen fiyatlar ile “sanal adresler” olaylarını eğitimin bir sorunu olarak gündeme taşıyacak gibi görünüyor.