Aynı sektörde faaliyet gösteren firmaların iş birliği yaparak katma değerli ürün üretilmesi temeline dayanan ve Türk sanayisinin verimliliği ile rekabet gücünü artırmak amacını taşıyan kümelenme uygulamaları giderek yaygınlaşıyor.
Enerji, medikal, kauçuk, haberleşme, iş makineleri, raylı sistemler, tekstil, gemi inşası gibi pek çok sektörde faaliyet gösteren firmaların birbirleri ile dayanışma içinde olarak sanayide verimliliğin artmasına katkı sağlayan kümelenmeler, son yıllarda organize sanayi bölgeleri başta olmak üzere üniversiteler ve sanayi odalarının bünyelerinde çalışmalarını sürdürüyor.
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından da desteklenen başarılı kümelenmelerin sayısı Ankara, İstanbul, İzmir başta olmak üzere Türkiye'nin çeşitli illerinde artarken, küme üyesi firmaların işbirliklerinden yeni ve katma değeri yüksek ürünler ortaya çıkıyor.
"Uluslararası rekabete katkı sağlıyor"
Bünyesinde 4 kümelenme bulunan İvedik OSB'nin Başkanı Hasan Gültekin, kümelenme konusunda farkındalık oluşması anlamında Türkiye'nin yol aldığını söyledi.
Kümelenmenin uluslararası rekabete verdiği katkının önemine işaret eden Gültekin, "Buna ek olarak kümelenmeye yönelik genel bir strateji kısa, orta ve uzun vadeli olarak belirlenmelidir. Ana ve yan sanayi ilişkileri stratejik bir yaklaşımla yeniden tanımlanmalı, yan sanayinin yeni yetenekler kazanarak ana sanayi üzerindeki aşırı iş yükünü hafifletmesi amaçlanmalıdır." dedi.
İvedik OSB'deki kümelenme çalışmalarının 2010'da başladığını dile getiren Gültekin, bölgede medikal, elektronik, makine ve plastik-kauçuk kümelenmeleri üzerine yoğunlaşıldığını ifade etti.
Kümelenme faaliyetleriyle küresel anlamda rekabet gücünün artırılması ve katma değeri yüksek ürün üretilmesine katkı sağlanmasının hedeflendiğini anlatan Gültekin, "Firmaların ortak sorun ve ihtiyaçlarına yönelik çalışmaların yapılması kümelenmenin sadece amaçlarından biridir." diye konuştu.
Yeni sektörlerin entegrasyon sürecinde kümelenme çalışmalarının önemine dikkati çeken Gültekin, kümelenme modeliyle firmaların birlikte hareket ederek rekabet gücü kapasitelerinin arttırılması ve ortak ürün geliştirilmesini hedeflediklerini söyledi.
"İşletmeler kamuyla daha verimli bir iletişim kurabiliyor"
OSTİM OSB Başkanı Orhan Aydın da kümelenme modelini 7 ayrı sektörde (iş ve inşaat makineleri, savunma ve havacılık, medikal sanayi, yenilenebilir enerji ve çevre teknolojileri, kauçuk teknolojileri, raylı ulaşım sistemleri kümelenmesi ve haberleşme teknolojileri) başarıyla uyguladıklarını ifade etti.
Kümelenme çalışmalarının ulusal ve uluslararası rekabet, Ar-Ge ve inovasyon konularında firmalara ivme kazandırdığını kaydeden Aydın, "Bu sayede yüksek nitelikli KOBİ'ler; üniversiteler, kamu ve sivil toplum kuruluşları gibi değer zinciri oluşturan paydaşlarla ortak bir vizyonda buluşmaktadır." değerlendirmesinde bulundu.
Kümelenmelerin özel sektör ile işbirliği yapmaya çalışan kamu kurumları için de önemli olduğunu belirten Aydın, "Çünkü özel sektör kadar kamu da çoğu zaman sektörlerde muhatap bulamamaktan ya da sürdürülebilir ilişkiler kuramamaktan yakınıyor. Diğer taraftan sorunlarını kamuya anlatamayan işletmeler küme çatısı altında daha verimli bir iletişim kurabiliyor." dedi.
Aydın, kafa karışıklığı ve güven sıkıntısıyla başlayan işbirliklerinin daha cesaretli işbirlikleri ve projelere dönüşmesinin kümelenmelerin sağladığı bir başka kazanım olduğunun altını çizerek, bu anlamda bugün itibarıyla milli rüzgar türbini, metro aracı, motor üretimi gibi projelerin ciddi noktalara geldiğini söyledi.
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının kümelenmelere sağladığı desteklere de değinen Aydın, OSTİM Yenilenebilir Enerji ve Çevre Teknolojileri Kümelenmesinin, Bakanlığın desteğinden yararlanmaya hak kazandığını sözlerine ekledi.