Hükümetin kararıyla önümüzdeki Kurban Bayramı'nda kamu çalışanları 10 gün tatil yapacak ve bayramın dışındaki günlerde de idari izinli sayılacak. Bu durum özel sektör çalışanlarını da heyecanlandırıyor ama konunun onlarla direkt ilgisi yok. Özel sektör çalışanları memurların idari izinli sayıldıkları 28-29 Ağustos'ta tam gün 31 Ağustos'ta ise yarım gün çalışmak durumunda. Peki bunun başka bir yolu yok mu? Elbette var.
PATRON İSTERSE…
İsteyen özel sektör firmaları aynen kamuda olduğu gibi çalışanlarına idari izin vererek 10 gün tatil yaptırabilir. Bu durum tamamen firmanın kararına bağlı. Fakat çalışanlar açısından bir tehlike söz konusu. Bazı firmalar bu idari izin verdikleri 2.5 günü maaştan kesmeye kalkabilir. Buna dikkat etmek gerekiyor.
Öncelikle belirtelim bu izinler çalışanların yıllık izin haklarından düşülemiyor, maaştan da kesilemiyor. Yani 10 gün tatil izni verilen bir özel sektör çalışanı ay sonunda maaşını tam alacak.
MESAİ ÖDENECEK
Bunun yanında bayramda çalışma durumunda olanlar için de mesai ücreti ödeniyor. İş Kanunu'na göre çalışanlar bayramda çalışmak zorunda değil. Rızaları ile mesai yapabilirler. Bu durumda da her gün için maaşlarıyla birlikte çift yevmiye hak ederler.
Bu Kurban Bayramı 30 Ağustos Zafer Bayramı ile birleştiği için de toplamda 5.5 günlük bir tatil söz konusu. Bunun tamamını çalışan bir işçi için bu günlerde 11 günlük yevmiye ödenmek zorunda.
NASIL HESAPLANIR?
Bir işçinin net maaşının 1.500 TL olduğu varsayılırsa, günlük kazancı 50 TL olur. Bu işçi, günlük 7.5 saati doldurduktan sonra bayramda da çalışmışsa günlük mesaisi 50 TL günlük+ 50 TL= 100 TL bayram yevmiyesi olarak hesaplanır. AVM'lerde 12 saat çalışanlar yaptıkları 4 saat mesainin ücretini yüzde 50 fazlasıyla alır. Bu mesai bayramda yapılmışsa, ücret bayram mesaisine eklenir.
YILLIK İZİNDE 10 GÜN ŞARTI KALKTI
Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği'nde, izin sürelerinin, tarafların anlaşması halinde bir bölümü 10 günden aşağı olmamak üzere "en çok üçe bölünebileceği" ibaresi "bölümler halinde kullanılabileceği" şeklinde değiştirildi. Resmi Gazete yayımlanan yeni yönetmelikte aynı maddeye "Alt işveren işçilerinden, alt işvereni değiştiği hâlde aynı işyerinde çalışmaya devam edenlerin yıllık ücretli izin süresi, aynı işyerinde çalıştıkları süreler dikkate alınarak hesaplanır. Asıl işveren, alt işveren tarafından çalıştırılan işçilerin hak kazandıkları yıllık ücretli izin sürelerinin kullanılıp kullanılmadığını kontrol etmek ve ilgili yıl içinde kullanılmasını sağlamakla, alt işveren ise tutmak zorunda olduğu izin kayıt belgesinin bir örneğini asıl işverene vermekle yükümlüdür" fıkrası eklendi.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM?
25.10.1989'da sigortalı oldum. 1965 doğumluyum. Yaşım doldu ama primim eksik. 4.800 günüm var. Ne kadar çalışmam gerekiyor? Semih KARAGÜL
25 yıl, 51 yaş ve 5.450 gün şartlarınız var. Yılınız ve yaşınız tamamlanmış. 650 gün daha prim ödeyip emekli olabilirsiniz.
19.11.1973 doğumluyum. 01.01.1993'te çalışmaya başladım. 7 bin günü geçtim. Nermin ATAK
20 yıl, 49 yaş ve 5.600 gün şartlarınız var. Yılınız ve priminiz tamam. Yaşınızın dolacağı 19.11.2022'de emekli olursunuz.
1971 doğumluyum. 18.05.1990'da sigortalı oldum. Halen çalışıyorum. Emeklilik şartlarım nedir? Ahmet ARSLAN
25 yıl, 52 yaş ve 5.525 gün şartlarınız var. Yılınız ve priminiz tamam. 2023 yılında emekli olursunuz. (Faruk Erdem/Sabah)