ABD Başkanı Donald Trump, çelik ithalatına vergi getirmeyi planlıyor. Trump'ın, konunun incelenmesinde yaşanan gecikmelere ve aşırı kapasitenin azaltılması için çok taraflı görüşmeler yapılmamış olmasına rağmen, ulusal güvenlik gerekçesiyle çelik ithalatına vergi getirmeye hazırlandığı bildiriliyor. Uzmanlara göre bu gelişme Türkiye'yi negatif etkileyecek.
Amerikan çelik stokları Trump'ın "Section 232" adlı yasa uyarınca yapılan sektör incelemesinin raporunu geçen ay açıklamamasının ardından yüzde 10'a yakın düşüş gösterdi. Bu gelişme, çelik sanayini koruyacağı yolunda önceden verdiği sözlerin gerçekleşmeyebileceği kaygısı uyandırıyor.
Ancak çelik sektörü analistleri ve ticaret uzmanları düşüşün abartılmış olabileceğini ve ithalat sıkıntısının yakında giderilebileceğini söylüyorlar.
Trump, nisan ayında çelik ithalatının Amerikan ulusal güvenliğini tehlikeye atıp atmadığı konusunda bir inceleme başlatmıştı.
Sektör incelemesinin yapılmasına izin veren "Section 232" adlı yasaya göre, ulusal güvenliği tehdit etmesi halinde ithalata vergi veya kota getirilebiliyor.
Trump'ın sektör inceleme adımı Amerikan çelik stoklarını artırdı ancak Trump Temmuz ayında, öncelikli başka konular çözümlenene kadar çelik konusunda nihai kararının erteleneceğini söyledi.
Çelik piyasasındaki bazı oyuncuların bir gümrük vergisi beklediklerini gösteren bir işaret, AISI tarafından derlenen ABD Ticaret Bakanlığı verilerine göre, çelik ithalat izin başvurularının haziranla temmuz arasında yüzde 12 düşüş göstermesi oldu.
Kısıtlamalar Çin'e yönelik
Trump'ın düşündüğü çelik ithalat kısıtlamaları genellikle dünyanın çelik üretiminin yarısından fazlasını üreten Çin'e yönelik. Trump Çin'in üretim kapasitesi fazlasını kısmaya ikna etmek istiyor.
Ne var ki, Çin'den ABD'ye direkt çelik ihracatı zaten daha önce getirilen anti-damping ve anti-sübvansiyon vergileri nedeniyle çok büyük ölçüde düşmüştü.
Trump'ın bu girişimini eleştiren çevreler, yeni çelik kısıtlamalarının ABD'den çok, ABD'nin Güney Kore, Japonya, Almanya ve Türkiye gibi müttefiklerine zarar vereceğini söylüyorlar.
ABD'ye misilleme yapılabilir
Bu çevreler, bu ülkelerin çelikle ilgisi olmayan Amerikan ürünleri üzerinden ABD'ye misilleme yapabilecekleri konusunda da uyarıyorlar.
Diplomatlara göre, eğer ulusal güvenlik kaygıları ticareti engellemek için kabul edilir bir mazeret sayılmaya başlanırsa bu, küresel ticaret sistemine zarar verebilir.
Trump seçim kampanyası sırasında, ABD'nin Pennsylvania ve Ohio gibi bölgelerinde zayıflayan sanayiyi geliştirmek için çelik ve kömür sektörlerinde istihdamı desteklemeye söz vermişti.
Çelik analistleri, son dönemde istediği bazı yasaları geçirmede başarısız olan Trump'ın, Kongre'nin onayı gerekmediği için çelik ithalatı kısıtlamasını kolaylıkla uygulayabileceğini söylüyorlar.
ABD'nin ucuz çelik ithalatına bağımlı çelik tüketicileri, ithalat kısıtlamasına karşı çıkıyorlar ve bunun sektörde istihdam kayıplarına yol açacağını söylüyorlar.
Amerikan çelik sektöründe 147 bin işçi çalışırken, imalat ve inşaat sektörleri 12.8 milyon işçi istihdam ediyor.