1 yıldan az çalışan da tatil yapabilir

İşçilerin en çok merak ettiği konlardan biri de yıllık izin. Okan Güray Bülbül Akşam'daki bugünkü köşe yazısında senesini doldurmadan da işçilerin izin yapabileceğini yazdı. İşte Bülbül'ün o yazısı:

Ramazan biterken tatil planları da hızlanmaya başladı. Genelde her yıl nisan – mayıs aylarında işyerlerinde başlayan yıllık izin planlaması bu yıl Ramazan'ın da etkisiyle biraz sarktı. Biz de işçilerin yıllık izin planlamasında nasıl bir yol izlemesi gerektiğini, işverenden iznin nasıl isteneceğini, hangi kriterlere uyulmasının şart olduğunu ve hangi haklara ve sorumluluklara sahip olunduğunu anlatan rehber niteliğinde iki günlük bir yazı dizisi hazırladık. Bu diziyi okuyan işçi yıllık izin konusunda bilgilenerek işvereniyle sorun yaşamadan iznini planlayabilir. İşte 10 soruda izinle ilgili bilmeniz gerekenler...

15 yılda 26 güne çıkıyor

İşyerinde henüz bir yılım dolmadan da işverenden yıllık izin isteme hakkım var mı?

İşyerinde en az bir yıllık çalışması olmayan işçilere işveren yıllık izin vermek zorunda değildir. Ancak işveren eğer isterse avans yıllık izin kullandırabilir. Örneğin 1 Şubat 2017'de işe başlayan bir işçiyi işveren eğer isterse 1 Temmuz 2017'den 10 gün izne gönderip, 1 Şubat 2017 tarihinde hak edeceği 14 günlük izinden düşebilir. Bu şekilde işçi yaz aylarında yıllık izin yapabilmiş olur. Ancak eğer işçi 1 Şubat 2017 gelmeden işten ayrılırsa bu durumda hak etmediği bir izni kullanmış olacaktır. İşverenin bu durumda işçiden bu günlerin ücretini kesmesi ancak işçinin yazılı onayıyla gerçekleşebilecektir.

Kaç gün yıllık iznim var?

İşçilerin yıllık izin süreleri kıdemlerine göre belirlenir. İşyerinde 1 yıldan 5 yıla kadar çalışmış işçi 14 gün, 5 yıldan 15 yıla kadar çalışmış işçi 20 gün, 15 yıl ve daha fazla çalışmış işçi 26 gün yıllık izne hak kazanır. Ancak çoğu kez kıdem süresi hesaplanırken yanlışlık yapılır.

İşyerini kapatabilir

İşverenimiz işyerini kapatıp bütün çalışanları izne göndermek istiyor. Buna mecbur muyuz?

İşveren isterse, nisan başıyla ekim ayı sonu arasındaki süre içerisinde işçilerin tümünü veya bir bölümünü izne gönderip toplu izin uygulayabilir. Kanuna uygundur.

Deneme süresi de dahil

Doğum sonrası 6 ay ücretsiz izin almıştım. Ücretsiz izin süresiyle birlikte 1 yılım doldu. İzne çıkamaz mıyım?

Kadın işçilerin doğum sonrasında aldıkları ücretsiz izinler yıllık izin bakımından çalışılmış gibi sayılan sürelerden değildir. Dolayısıyla ücretsiz izin süresi olan 6 ay sayılmaksızın işyerinde bir yılın dolduğu tarihte yıllık izne hak kazanılır.

Yıllık izin hak edişinde işe başlarkenki deneme süresi de dahil midir?

Deneme süresi yıllık izin için gerekli bir yıllık çalışmaya dahildir. Dolayısıyla işyerinde deneme süresi de dahil olmak üzere en az bir yıl çalışmış işçi yıllık izne hak kazanır. Ancak deneme süresiyle birlikte bir yıl dolmamış ise yıllık izne hak kazanılmaz.

1 YIL ÇALIŞMAK ŞART

Yıllık izin hakkı için gerekli olan şartlar neler?

İşçilerin yıllık izin hak etmeleri için aynı işverene bağlı olarak en az bir yıl çalışmaları gerekir. Dolayısıyla bugün itibarıyla 10 Haziran 2016 tarihinde işe başlayan işçiler yıllık izne hak kazanmışlardır. Bu tarihten sonra işe başlayan işçiler henüz yıllık izne hak kazanmamışlardır. Bir yıllık sürenin dolduğu gün işçi yıllık izne hak kazanır. Bu tarihten sonra yıllık izne çıkabilir.

Geçen yıl doğum yapmıştım, doğum nedeniyle 16 hafta süreyle kullandığım izin süresiyle birlikte 1 yılı tamamladım.

Yıllık izne çıkabilir miyim?

İşçilerin fiilen çalışmadığı bazı süreler yıllık izin bakımından çalışılmış gibi değerlendirilir.

16 haftayla beraber

Kadın işçilerin doğum nedeniyle çalıştırılmadığı doğumdan öncekiW ve sonraki sekiz haftalık süreler de bu nitelikte değerlendirilir. Dolayısıyla 16 haftalık süreyle birlikte işyerindeki çalışma süresi bir yılı bulmuşsa yıllık izne hak kazanılmış demektir.

Çalışanlar kendi aralarında anlaşmalı

Yıllık iznimi işveren istediğim zaman kullandırmıyor, ne yapabilirim?

Özellikle kalabalık işyerlerinde yıllık izin planlaması konusu çok önemlidir. İşlerin aksamaması için işveren yıllık izin planlaması yapmak durumundadır. İşçiler kendi aralarında anlaşarak, yıllık izin tarihlerini planlayabilirler. İşveren bazı çalışanların aynı anda izne çıkmamasını isteyebilmektedir.

Part-tıme için de aynı

Part – time çalışıyorum, yıllık iznim kaç gündür?

Kısmi süreli çalışan işçiler için de yıllık izin hakkı için çalışılması gereken süre bir yıldır. Haftanın üç günü çalışmaya başlayan bir işçinin pazartesi, çarşamba ve cuma günleri çalıştığını varsayarsak işçi 14 günlük izin süresince bu döneme denk gelen pazartesi, çarşamba ve cumaları çalışmayacaktır.

10 günden az olmamalı

Yıllık iznimin tamamını tek seferde kullanma gibi bir hakkım bulunuyor mu?

İşçinin çalıştığı işyerinde geçirdiği süreyle bağlahtılı olan kıdemine göre belirlenen yıllık izin süresi, parçalı bir şekilde kullanılabilir. Geçen yıl konuyla ilgili yapılan bir düzenlemeyle yıllık iznin en fazla üçe bölünmesi kuralı değişti. Fakat bölünen sürelerden bir bölümünün 10 günden az olmaması gerekiyor. Yani aynı işyerinde 3 yıldır çalışan bir işçinin 14 günlük yıllık izni, bir bölümü 10 günden az olmamak üzere fasılalar halinde kullanabilir. İşçi 10 günlük izin sonrası kalan 4 günlük iznini birer gün olarak kullanma hakkına sahiptir.

İşverenin insiyatifi

Öte yandan işveren isterse işçisine 14 günlük yıllık izni tek seferde kullandırabilir. Ancak bu noktada inisiyatif yine işverendedir.