Yazdır
FINANSGUNDEM.COM
İnşaat, Türk ekonomisinin 'çekici‘ sektörlerinden biri, belki de en önemlisi. Ferit Meriçten’in bakışıyla, istihdamın dörtte biri. Zorlukların geride kaldığını söyleyen FERKO Yönetim Kurulu Başkanı Meriçten, 2017 için iyimser, "Türkiye’yi iyi bir yıl bekliyor“ dedi. 15 Temmuz hain darbe girişimini hatırlatan Meriçten, Türk insanının sağduyusu ve kötülüklerle savaşmayı bilmesinin her şeyi çabuk iyileştirmeye başladığını ifade etti, ekledi: “Böyle olunca da inanılmaz bir şekilde bilhassa son çeyreğinde konut sektöründe satışlar daha yükselmeye başladı.”
Bloomberg HT’de Arzu Maliki'nin sunduğu "Üst Düzey" programına konuk olan Ferko Yönetim Kurulu Başkanı Ferit Meriçten, sektördeki maliyetlere yönelik bir soru üzerine, “Bizim en büyük ham maddemiz arsa. Tekstilcinin pamuksa, bizimki de arsa. Arsayı ne kadar ucuz fiyatlara mal edebilirsek, fiyatlarda bu kadar düşecektir” diye konuştu.
“Biz ülkemize inanıyoruz”diyen ve yatırımlarını Türkiye’nin her yanına götürme kararı aldıklarını belirten Ferko Yönetim Kurulu Başkanı Meriçten, inşaattan turizme çarpıcı açıklamalar yaptı. İşte Ferit Meriçten’in, Arzu Maliki’nin sorularına verdiği yanıtlar...
İSTİHDAMIN DÖRTTE BİRİ İNŞAATTAN
-2016'yı Ferko nasıl kapattı? Kısa bir değerlendirme yapalım hem de biraz da sektör nasıl kapattı onu konuşalım sonrada 2017'ye geçelim…
Ferit Meriçten: 2016 ülkemiz için heyecanlı bir yıldı, büyük zorluklardan geçtik. 15 Temmuz’da ülkemizi Allah korudu. Ama Türk insanının sağduyusu, kötülüklerle savaşmayı bilmesi, her şeyi çabuk iyileştirmeye başladı. Böyle olunca da inanılmaz bir şekilde bilhassa son çeyreğinde konut sektöründe satışlar daha yükselmeye başladı. Bilhassa Aralık ayı 150 bine yakın konut satıldı. Toplam 2016 son çeyrekte 450 bin konut satışı var. Bu hükümetimizin de güç birliği sağlaması, Emlak Konut’un ve TOKİ'nin kampanyaları, 20 yıl vade olayları insanları konut almaya yönlendirdi. Hükümetimizde bunu inşaat sektörünü korumak ve geliştirmek için yaptı. Çünkü inşaat sektörü öyle bir sektör ki, istihdamın %25'e yakını. Yan sanayileri de sayarsanız, onlarla birlikte, çok ciddi bir sektör. Onun için 2016 kötü geçti diyemeyiz.
-Bir önceki yıla göre ne kadar satış gerçekleşti 2016'nın sonunda, grup olarak?
Ferit Meriçten: Aşağı yukarı %35 daha fazla satış yaptık 2016'da. 2015 resesyon yılıydı. Yurt dışında da bir takım duruşlar yaşanmıştı, döviz yukarı gitmeye başlamıştı. Herkeste bir bekleme vardı. 2016 az önce anlattığım gibi, hükümetinde önlemleriyle birlikte, insanlar cesaretlendi. Yastık altı çıktı biraz ve de iyi bir yıl geçti bizim için, satışlarımızı %35 gibi arttırmışız. Mutluyuz.
-Evet 2017'ye geçelim. Yıla nasıl bir başlangıç yaptınız? Gerçi şimdi Nisan, Mayıs ayları gayrimenkul sektörü için daha hareketli geçer diyorlar ama ilk yarıyı nasıl değerlendirirsiniz?
Ferit Meriçten: Tabi bir Referandum süreci vardı ülkede, onun da etkisi oldu kimse bunu yadsıyamaz. O etki birazcık frene bastırdı. Ama Referandum sonucu yaklaşık 1 aydır bir hızlanma var, sizin dediğiniz gibi Mayıs ayı da, tatile gidene kadar okullar kapanana kadar, canlı bir süreçtir. O canlı süreçte de çok satış yapıyoruz. 2017'de iyi geçeceğe benziyor.
ARSA MALİYETİ FİYATLARI ETKİLİYOR
-Kurdaki oynaklıklar sektörde maliyetlere nasıl yansıdı? Bu fiyatlar müşteriye nasıl yansıdı? Şimdilik dolar kısmen düşük seyrediyor, sonrasında ne olacağı belli olmaz ama siz bir B planı yapıyor musunuz grup olarak?
Ferit Meriçten: B planı yapıyoruz tabi. B planımızda en önemli şey, arsayı ucuza mal etmek. Bizim en büyük ham maddemiz arsa. Tekstilcinin pamuksa, bizimki de arsa. Arsayı ne kadar ucuz fiyatlara mal edebilirsek, fiyatlarda bu kadar düşecektir. Çünkü inşaat maliyeti de, genel maliyette %50. İyi yerlerde minimum %50'dir. Böyle olunca daha ucuza konut mal edebilmek, montanlı işler yapabilmek için, yanlara da biraz alt yapının ulaştığı yerlere de el atmak gerekiyor. O tip projelere de doğru gidiyoruz, birinci lokasyonları biraz bırakacağız her halde. Biz İstanbul'dayız ama, artık bizlerde başka şehirlere yayılmayı düşünüyoruz. İzmir, Ankara, Adana, Türkiye'nin çoğu yerinde konut stoku eskidi. Altyapı da zor, bunları yenilememiz lazım.
DÜNYANIN SAYILI MİMARINDAN İSTANBUL’DA PROJE
-Ferko'ya geri dönelim. 2017'de hangi projeler var? Hem İstanbul'da belli başlı projeler, hem Anadolu sonra da yurt dışını konuşabiliriz.
Ferit Meriçten: İstanbul'da şu anda bitirmeye bir ay kalan 2,5 senedir devam eden projemiz var. Levent'te bizim için de, ülke için de prestijli bir proje. Ferko Signature Office binası var, Büyükdere Caddesi üzerinde ve Türkiye'de ilk defa, dünyanın sayılı mimarlarından biri, Lord Norman Foster'ın projesi. O projeyi bitirmek üzereyiz, Haziran sonu teslimlere başlayacağız. Onun için gururluyuz, güzel bir eser kazandırıyoruz İstanbul'a. Çok yüksek de değil ama şekliyle anıtsal "Landmark" bir bina oldu.
Onun dışında Kağıthane'de bir projeye başladık Cendere Caddesi üzerinde, dört bloktan oluşan, içinde bir blok Sheraton Otel'i. Biz orayı içi boş bir şekilde, kendileri içini yapacaklar, yatırımcı bir firmaya sattık. Diğer 3 blok ofis, altları ticari alanlar. Büyük bir arazide, 54 dönüm üzerinde. Belediye terklerinden sonra bize kalan 20 küsur dönümde çok hoş bir proje ortaya çıkıyor, ana cadde, 300 metre cephesi olan. Biz projeye çok dikkat etmeye çalışıyoruz, bir takım inovatif şeyler kovalamaya çalışıyoruz. Çünkü Türk insanı şu anda o kadar geziyor ki, dünyada ki her tarafı görüyor. Hele ticari yerlerde hep üst düzey yöneticiler, belirli kültür düzeyinde insanlar dünyanın her tarafını görüyorlar. Siz onun altında yaparsanız eleştiriliyorsunuz.
-Orada da fırsatlar var, Katar Emlak Fuarı oldu geçtiğimiz haftalarda, bayağı verimli geçmiş...
Ferit Meriçten: Orada iş yapmak zor artık her millet orada, Amerikalısı, İngiliz'i. Herkes yer kapma peşinde, dünya o kadar küçüldü ki herkes her şeyden haberdar. Eskiden öyle değildi, 30-40 sene önce bir katalog yaptırırdık, bu biziz derdik, giderdik, işi alırdık.
TURİZMDE İYİMSER BEKLENTİ
-Turizm de sıkıntılı dönemden geçiyor. Özellikle geçen sene sıkıntılıydı. 2017 biraz daha iyimser konuşuluyor. Sizin turizm yatırımlarınız da var. Neler bunlar? Turizm sektöründeki o sıkıntı özellikle üretimde inşaatlara nasıl yansıdı?
Ferit Meriçten: Ben turizm sektöründe yatırımcı olarak eskiyim. 1985’te ilk Antalya yatırımlarıyla ortaklıklarla başladım. Ondan sonra ben çıktım 1995'lerde Körfez Krizi, doların 15 liradan 42 liraya çıktığı zamanlarda falan turizm yatırım hisselerimizi tasfiye ettik. Ama yine son 10 yılda şehir otelciliği iyi gidiyordu. Dudullu'da yine bir Sheraton Oteli yaptık ve işletmeciye kiraya verdik. Fena çalışmıyordu ama tabi şu olaylardan dolayı zorlanıyor hepsi de işletmeci de zorlanıyor kira ödemekte de zorlanıyorlar.
BİZ ÜLKEMİZE İNANIYORUZ
-Şu bir iki senedir nasıl? Siz ertelediniz mi hiç? Ilgaz da bir yatırımınız var…
Ferit Meriçten: Yok. Kiraları tabi ki erteliyoruz. Ilgaz'da yatırım yaptık geçen sene bitirdik. Ilgaz'da çok ortaklı bir yapıydı “Ilgaz Mountain Resort” diye Kastamonu Holding'in. Ben de kurucularından ve ortaklarındandım. 20 yıl önce bu yatırım yapılmıştı, çevreye ve Kastamonu'ya bir faydası olsun diye. Dernek gibi bir şeydi. Bir iki arkadaşımın üstünde kaldı onlarda artık bıktılar bu işten sonunda kurban ben oldum ve ben aldım diğer hisseleri de. Geçen sene Nisan ayında, bir yılda bitirdik. Yanına çok güzel bir tesis ekledik 150 oda 1000 kişilik konferans salonları olan, SPA'ları olan. Çünkü orası milli park ve inanılmaz güzel bir doğa. Memnunuz, hele kış sezonu çok iyi geçti Aralık Ocak ve Şubat iç turizme hitap ediyor. Ama şimdi Arap ülkelerinden de talep olacak gibi görünüyor. O taraftan memnunuz Ilgaz’dan. Ayrıca bir sevgimiz de var; Kastamonu, Ilgaz benim ikinci vatanım gibi. “Resort” olarak Antalya, Bodrum'a yatırım yapmak istiyoruz. Bir takım güzellikler olacaktır bilhassa Bodrum'da çok istiyoruz böyle birşey. Arsa da bakıyoruz, biz ülkemize inanıyoruz.
MİMARLIK BİR SANATTIR
-Ferit Bey şirket mottonuz yapı sanatı? Neden yapı sanatını seçtiniz? Ne hedefleniyor?
Ferit Meriçten: Ben sanata düşkün bir insanım. Aşağı yukarı da 30 yılı aşkındır kolleksyonerim , çağdaş sanat kolleksiyoneriyim. Elimden geldiğince Türk çağdaş sanatına her türlü sponsorluklarla, sanatçılarla olan ilişkilerimle yardımcı olmaya çalışıyorum. Bir eğitim, bir sanat, bir ülkenin bir milletin en önemli damarlarındandır. Bizde de yeni jenerasyon çok başarılılar. Geçen hafta Venedik bienalindeydim bizim Türkiye standı inanılmaz güzeldi ve ses getirdi. Bizim her türlü konuda olduğu gibi sanatta da çok yetkin ve etkin bir ülke olduğumuzu bir kere daha gördük orada, gururlanıyoruz bunlardan. Onun için yapılar da bir sanattır. Bir insan bir binaya girerken hoşlanıyorsa, mermeri, duvardaki yerdeki rengi uyuyorsa, boyasında bir ahenk varsa, ışıklandırmaları hoşsa o da bir mimarlık sanatıdır. İnşaat ile mimarlığı iyi match eden şirketlerde başarılı ve estetik yapılar yapabiliyorlar. Biz de onun için yapıda sanat diyoruz. Yaptığımız binalarda ve otellerde de gayet hoş sanat eserlerini sergiliyoruz. Ilgaz mesela bir sanat otelidir. Her duvarında çok güzel eserler vardır. Mesela Levent'te yaptığımızda da sanat eserleri bol olacaktır. Onun için yapıda sanat mottosunu kendimize uygun bulduk ve seviyoruz.