Yazdır
Günümüzün mega trendi olan dijitalleşme, her alanda hayatımıza girdiği gibi artık gelir idarelerinde de etkisini gösteriyor. Vergi ile ilgili birçok uygulamanın dijitalleşme trendine uyum sağlamasıyla birlikte ülkemizde elektronik dönüşüm süreci hızla devam ediyor. Beyanname ve bildirimlerin elektronik ortamda verilmesiyle başlayan süreci, e-fatura, e-defter, e-arşiv, e-bilet ve diğerleri izledi. Hedefler kapsamında e-serbest meslek makbuzu, e-müstahsil makbuzu ve e-döviz alım/satım belgesi gibi yeni uygulamaların da 2018 yılı sonuna kadar sırayla başlaması bekleniyor.
Türkiye’de e-beyanname kullanımı 2016 yılı itibariyle %99,8’e ulaştı; 2016 yılsonu itibari ile e-defter ve e-fatura uygulamalarını kullanan 60 bin mükellef bulunuyor. Bazıları bu elektronik dönüşüm sürecine gönüllü girerek öncülük ederken, bazıları ise mevzuata uyum zorunluluğundan dolayı değişime ayak uyduruyor.
Vergi idaresi her geçen gün daha gelişmiş teknolojik sistemler kullanmak suretiyle çok çeşitli kaynaklardan topladığı veriyi daha iyi kullanma ve değerlendirme imkânına sahip oluyor. Bu durum ise bir taraftan riskli hususların tespitini kolaylaştırırken diğer taraftan ise vergi denetimlerinin daha kısa sürede tamamlanmasına ve hatta eş zamanlı denetim yapılabilmesine imkan veriyor. Hal böyle olunca da mükelleflerin tüm kayıtlarını eskisine kıyasla daha ayrıntılı ve yüksek kalitede tutması gerekliliği doğuyor. Daha detaylı defter tutmak, mükelleflerin günlük iş akışında önem vermesi gereken bir konu haline geliyor.
Bilindiği gibi normal hesap dönemini kullanan tüzel kişi e-defter mükellefleri için 2016 Aralık ayı ve 2017 Ocak ayı e-defter beratlarının alınması için son tarihi 30 Nisan 2017. Tüzel kişiler için kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği ayın son gününe kadar onaylanması gereken e-defterler; bu ay iki tane olacağı için bu yoğun kurumlar vergisi döneminde mükelleflerin ekstra dikkatli olması gerekiyor. E-defter kılavuzlarında belirtilen yeni alanların uygun olarak doldurabilmek için eldeki mevcut verilerin muhasebe kayıtlarının dikkatli yapılması son derece önem taşıyor.
Yapılan muhasebe kayıtlarının elektronik deftere dönüştürülmesi aşamasında, e-defter standardına uygun olmayan durumlara rastlıyoruz. Örneğin; GİB tarafından belirlenen standart belge tipleri haricindeki belgeler için “Diğer” belge tipi kullanıldığında; belge açıklaması alanına yazılanlardan, bu alanın kullanımının birçok mükellef tarafından doğru anlaşılmadığını görüyoruz. E-defterle ilgili karşılaştığımız diğer bir kritik konu ise mükelleflerin doğru e-defter dosyalarını arşivlememesi ve bunun farkında olmaması.
İleride daha sıkıntılı durumlarla karşılaşmamak adına e-defterlerin içeriğinin uygunluğunun periyodik olarak kontrol ettirilmesinin mükelleflerin yararına olacağına inanıyoruz.
EY Türkiye Vergi Performans Danışmanlığı Kıdemli Müdürü Cem Onat