Yazdır
Kurumlar Vergisi beyanname dönemi başlarken yeni bir vergi avantajı imkanı sağlayan “girişim sermayesi yatırım fonları” hakkında birkaç konuya değinmek istiyorum.
1. Girişim Sermayesi Yatırım Fonları
Girişim Sermayesi, büyüme potansiyeli barındıran veya büyüme evresindeki orta büyüklükteki şirketlere ortak olmak suretiyle finansman sağlayan teşebbüsü ifade
eder. Sürdürülebilir ve yüksek büyüme potansiyeli olan sektörlerde, rekabet avantajına sahip şirketlerin Türkiye ekonomisine katkı sağlayacak projelerini gerçekleştirmeleri için sermaye katkısı ve yönetim bilgisi sağlamayı amaçlar.
Yüksek büyüme potansiyeline sahip KOBİ'leri, sermaye ihtiyaçlarını karşılayarak gelişimleri süresince desteklemek, bu çerçevedeki girişimcilere büyüme finansmanı sağlamak ve bu piyasa değerlerini artırmak esas amaç olmaktadır.
Böylece ülkemizde de, GSYF’ler sermaye piyasasında yeni bir yatırım alternatifi olarak ortaya çıkacaktır.
2. GSYF’ler en çok kimleri ilgilendiriyor?
Literatürde açık uçlu yatırım enstrümanı olarak anılan GSYF’lerin, piyasa oyuncularınca bir an önce hayata geçirilerek ekonomiye katkı yapmaları beklenmektedir.
GSYF’ler en çok aşağıdaki kurum ve kişiler açısından ilgi çekicidir.
1. Elindeki atıl fonları değerlendirmek isteyen kişi ve kurumlar,
2. Kurumlar Vergisi’ne tabi şirketler (Vergi Avantajı var),
3. Vakıflar, dernekler, sendikalar,
4. Sigorta şirketleri,
5. Nakitlerini uzun vadede değerlendirmek isteyen emeklilik fonları (BES şirketleri),
6. Yabancı ülke fonları ve benzeri yabancı yatırımcılar,
7. Hisse senetlerine yatırım yapmak isteyen gerçek kişiler
8. Müşterilerine girişim sermayesi beklentilerinden gelirler alternatifi sunmak isteyen Portföy Yönetim Şirketleri.
3. Sermaye Piyasası Kurulu gerekli düzenlemeleri yapmıştır
Girişim Sermayesi Yatırım Fonlarına(GSYF) ilişkin uygulama esasları, Sermaye Piyasası Kurulu’nun 2 Ocak 2014 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan tebliği ile ayrıntılı olarak düzenlenmiştir. (SPK, III-52.4 sayılı Tebliğ).
SPK Tebliğine göre GSYF’ler; nitelikli yatırımcılardan katılma payı karşılığında toplanan para ya da iştirak paylarıyla, pay sahipleri hesabına, inançlı mülkiyet esaslarına göre, mevzuatta belirtilen varlık ve işlemlerden oluşan portföyü işletmek amacıyla “portföy yönetim şirketleri” ve “girişim sermayesi portföy yönetim şirketleri” tarafından kurulan ve tüzel kişiliği bulunmayan mal varlığıdır.
GSYF’ler, SPK’dan yetki belgesine sahip “portföy yönetim şirketleri ile girişim sermayesi portföy yönetim şirketleri” tarafından kurulabilecek olup (“Kurucu”) , GSYF katılma payları nitelikli yatırımcılara satılacaktır.
4. GSYF’in vergi durumu
GSYF’lerin kazançları, Kurumlar vergisine tabi değildir.
GSYF’lerin kazançları üzerinden 2009/14594 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı gereğince stopaj oranı %0 olduğundan kesinti yoluyla vergi ödemezler.
GSYF’nın kazançları üzerinden kurum bünyesinde teorik olarak kesinti yapıldığı için, GSYF’ler tarafından katılma payı sahiplerine dağıtılan kar payı (temettü) vergi kesintisine tabi değildir.
5. Kurumlar vergisi ödeyen şirketlere vergi avantajı: GİRİŞİM SERMAYESİ FONU
Girişimciliğin teşvik edilmesi amacıyla; 6322 sayılı Kanun ile gelişme potansiyeli taşıyan ve kaynak ihtiyacı içerisinde olan girişimci şirketlere kaynak tahsisinde yeni bir vergi avantajı getirilmiştir.
Girişim Sermayesi için yatırım yapan şirketler yıllık vergi matrahının %10’unu “Girişim Sermayesi Fonu” olarak ayırabilecek ve bu tutarı bilançonun pasifinde geçici bir hesapta tutabileceklerdir.
Dönem karından fona ayrılan tutar Kurumlar Vergisi matrahından düşülebilecektir.
Buna göre örneğin; ( X ) A.Ş.’nin yıllık karı ( yıllık kurumlar vergisi matrahı ) 500 milyon TL ise normalde %20 oranına göre 100 milyon TL kurumlar vergisi ödemesi gerekir. Ancak bu şirket 50 milyon TL’yı mevcut veya yeni kurulan bir “Girişim Sermayesi Yatırım Fon veya Ortaklığı”na sermaye olarak verir veya bu şirketin hisse senetlerini satın alır ise yatırılan bu tutar kurumlar vergisi matrahından indirilebilecektir. Böylece bu ( X ) A.Ş., 50 milyon TL* %20= 10 milyon TL daha az kurumlar vergisi ödeyecektir. Sonuçta ödeyeceği toplam vergi 90 milyon TL olacaktır.
Aynı imkândan şahsi gelirleri sebebiyle yıllık beyanname veren gerçek kişi Gelir Vergisi Mükellefleri de istifade edebileceklerdir. Beyan edilen şahsi Gelir Vergisi matrahının %10’una kadar Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklıkları ve Fonlarına yapılan yatırım tutarı vergi matrahından indirilebilecektir.
6. Kurumlar vergisi mükellefleri açısından vergi durumu
Türkiye’de Kurumlar vergisi mükellefi olan kurumların (Anonim ve limited şirketler) GSYF’lerden elde ettikleri kar payları “iştirak kazancı istisnası” kapsamındadır. Kar payı alan şirket bu gelir üzerinden kurumlar vergisi ödemez. (K.V.K. Md: 5/(1)-a-3)
Türkiye’deki kurumların elde edeceği diğer gelir türü olan yatırım fonu katılma belgeleri satış kazançları kurum kazancı içinde %20 kurumlar vergisine tabi olacaktır.
Şirket tarafından katılma belgeleri satışı söz konusu olmadığında, şirket muhasebesindeki değer artış veya azalışları kurumlar vergisi matrahının tespitinde ilave veya indirim kalemi olarak dikkate alınacaktır. Başka deyişle vergiye tabi olmayacaktır. (Vergi Usul Kanunu, Md: 279)
Dar mükellef kurumlar (Yabancı ülkedeki şirketler) açısından ise Türkiye’de yıllık kurumlar vergisi beyan mecburiyeti bulunmamaktadır.
7. Gerçek kişi yatırımcılar açısından vergi durumu
Gerçek kişi hissedarlarca alınacak kar payı (temettü) yıllık esasta gelir vergisine tabidir. Ancak, elde edilen kar paylarının yarısı gelir vergisinden istisnadır. Başka deyişle alınan kar payının sadece yarısı için vergi söz konusudur.
Gerçek kişilerce GSYF’nun katılma belgelerinin fona iade edilmesinden veya diğer şekillerde elden çıkarılmasından elde edilen kazançlarda ise vergi oranı %10’dur.
Yıllık gelir vergisi beyannamesi verilmesi söz konusu değildir.
8. Bireysel Emeklilik Fonları açısından vergi durumu
Bireysel Emeklilik Fonları’nın GSYF’lerden elde edecekleri kazançlar vergiye tabi değildir.
BES Fonları, yukarıda bahsedilen %10’luk vergi stopajına da tabi olmamaktadır.
GSYF’ler BES Fonları için çok avantajlıdır.
Dolayısıyla gerçek kişilerin Bireysel Emeklilik sistemi aracılığıyla düzenli gelir getiren GSYF’lerden yararlanmaları mümkündür.
9. Dernek, vakıf, sendika gibi kurumların vergi durumu
GSYF’ler, Bakanlar Kurulu Kararı ile vergiden muaf vakıflar ile Kamu Menfaatine Yararlı faaliyet gösteren dernekler ve benzeri kurumlar açısından da fayda sağlamaktadır.
Türkiye’de vergiden muaf olan dernek, vakıf, sendika, vakıf üniversiteleri gibi kurumların GSYF’larından elde edeceği gelirler sadece %10 vergi stopajına tabi olup, bunun dışında herhangi bir vergiye tabi değildir.
CİHAT KUMUŞOĞLU