Savunma ihracatı için yeni kredi mekanizması

Türkiye’nin savunma sanayi projeleri hızla tamamlanıyor. Aralarında cirit füzesinin de bulunduğu bazı ürünlerin ihracatı da başladı. Ancak platform ve sistemlerin birlikte olduğu daha pahalı ürünlerin ihracat potansiyeli bulunan ülkelerden kredili olarak alınması talep ediliyor. Üstelik rakip ülkeler bu tür kredi teklifleriyle Türkiye’ye karşı rekabet avantajı elde ediyor. Türkiye bu konuda Eximbank ile bir program geliştirdi ancak bu yeterli görülmedi.

Savunma Sanayi Müsteşarlığı (SSM) ile Eximbank arasında 2013’te, ülke alıcı kredisi açılması yönünde bir protokol imzalanmıştı. Kapsamı ve limitleri nedeniyle çok yoğun kullanılamayan bu modelin geliştirilmesine yönelik şimdi yeni bir çalışma başlatıldı. Yeni modelin Eximbank ile mi yoksa başka bir kurumsal yapıyla mı gerçekleştirileceğine yönelik bilgi verilmezken, Eximbank dışında bir kurumsal yapının da önü açık bırakıldı.

Somut kriterler dikkate alınacak

SSM ihracat planına göre, Türkiye’nin olası satış yapabileceği ülkelerde sıklıkla alıcı kredisi kullanma talebi geliyor. Başta ABD olmak üzere, güçlü ihracatçı ülkeler, kendi ürünlerinin tercih edilmesi halinde karşı tarafa kredi açma yoluna gidebiliyor. Bu krediler genellikle uzun vade ve belirli bir süre ödemesiz olabiliyor. Bu yolla ürünler rekabetçi hale gelirken, ihracatçı firma ise bedelini kendi ülkesinin kurumsal yapısı içinde daha hızlı tahsil edebiliyor.

Stratejik planda, bu türden bir mekanizmanın geliştirilmesi için yeni bir model oluşturulması kararlaştırıldı. Buna göre bu türden bir kredi mekanizmasının oluşturulması için Türkiye ve dünya örnekleri incelenecek. İlgili bütün kurum ve kuruluşların katılımıyla da yeni bir model tasarlanacak.

Yeni model çalışmasını SSM koordine edecek. Hangi tür ürünlere bu türden alıcı kredisi uygulanacağına ise ürünlerin net ihracat oluşturması, yetenek kazanımı, istihdam vb. somut kriterlerle karar verilecek. Bu kriterlerin değerlendirilmesi için model de hazırlanacak. Ayrıca kredi talep eden ülkelerin değerlendirilmesi için kriterler oluşturulacak. (Dünya / Mehmet Kaya)