Yazdır
Leasing sektörü, 2016'yı net kira alacaklarında TL bazında yüzde 19,9 büyümeyle kapattı. Ziraat Leasing Genel Müdürü Sinan Çevik, bu oranın 2017'de yüzde 20 olacağını düşünüyor. "Bu yılbaşından itibaren bizim şirket verilerimize göre piyasada hareketlilik var" diyen yönetici, geçen yılın üçüncü çeyreğinde sakin olan piyasada, son iki ayda hareket gördüklerini söylüyor ve ekliyor: "Şu anki izlenimlerden yılın iyi geçeceğini düşünüyorum."
Leasing sektörü, bu yıl 20l6'da olduğu gibi net kira alacakları kaleminde yüzde 20'lik bir büyüme hedefliyor. Sektörün önemli oyuncularından Ziraat Leasing'in genel müdürü Sinan Çevik'e göre yılın ilk aylarında canlılık yaşanıyor. Şu anki izlenimlerine göre yılın iyi geçeceğini düşünen Çevik, "Bu yılın başından itibaren bizim şirket verilerimize göre piyasada bir hareketlilik var. Geçen yılın üçüncü çeyreğinde sakin olan piyasada, son iki ay daha hareketli bir döneme girdik" diyor.
Çevik, bu yıl hedef sektörler olarak büyük projelerin etkisiyle iş ve inşaat makinelerinin leasinginde ve yenilebilir enerjide iş artışı olacağım öngörüyor. Ağustos ayı itibarıyla taşınabilir mallarda da sat-geri kirala yapılabilmesiyle makine ve ekipman alanında bu yıl canlanma olacağını düşünüyor.
"Yeni leasing işlemlerinde TL'ye dönüş görüyoruz" diyen Sinan Çevik, Müşterileri TL'ye yönlendirdiklerine dikkat çekiyor. Yeni işlemlerin yüzde 50'sinde TL ve diğer yarısında döviz plasmanı yaptıklarını söyleyen yönetici, eskiden döviz plasmanlarının yüzde 70'lerde olduğunu ve bu yıl genelinde TL trendinin sürmesini beklediklerini açıklıyor.
Ziraat Leasing Genel Müdürü Sinan Çevik ile sektördeki yeni trendleri ve 2017'de büyüme fırsatlarını konuştuk:
-Bu yılın ilk ayları nasıl geçiyor? Leasing sektörü için nasıl bir yıl olacağını bekliyorsunuz?
-2016 yılında leasing sektörü, son çeyrekteki ivmeyle yılı net kira alacaklarında yüzde 19,9 büyümeyle kapadı. Sektörde geçtiğimiz yıl net kira alacakları toplamı 36,7 milyar TL'den 44 milyar TL'ye çıktı. Aktif büyüklük tarafında da yüzde 19,3 büyüme ile 48,5 milyar TL rakamına ulaşıldı. Sektörün büyümesinin bankacılıktaki gibi aktif büyüklük ve net kira alacağı üzerinden konuşulmasını daha doğru buluyorum. Ancak önemli bir veri olan işlem hacminde de sektör yılı 6,1 milyar dolarla tamamladı. Böylece 2015 sonuna göre dolar bazında büyüme olmadı. 2017 yılında da net kira alacaklarında yüzde 20 büyüme bekliyorum. Yani sektörün piyasaya verdiği kredi miktarında bu yıl yüzde 20 artış olacak. Bu yılbaşından itibaren bizim şirket verilerimize göre piyasada bir hareketlilik var. Geçen yılın üçüncü çeyreğinde sakin olan piyasada son iki ay daha hareketli bir döneme girdik. Şu anki izlenimlerden yılın iyi geçeceğini düşünüyorum.
-Hangi iş alanları daha hareketli?
-Büyük projeler, 3. havalimanı, Çanakkale Köprüsü gibi büyük kamu yatırımlarının etkisiyle iş ve inşaat makinelerinde daha çok hareket görüyoruz. İş ve inşaat makinelerinin leasingin de talep daha çok artıyor. Biz de bu alanda üzerimize düşen payı alıyoruz. Bunun yanında bu yıl makine ekipman tarafında yatırımlar var. Örneğin tekstil sektöründe birtakım yenileme yatırımları söz konusu. Yine gayrimenkul tarafında sat-geri kirala ürününde canlılık var. Bu alanının 2017'de de hareketli olacağını düşünüyoruz.
2016 sonunda iş ve inşaat makinelerinin toplam hacimdeki payı yüzde 25. En büyük payı ise yüzde 43 ile makine ve ekipman leasingi alıyor. Sat-geri kirala ürününü de kapsayan gayrimenkul leasingi de toplamdan yüzde 24 pay alıyor. 2017 sonunda bu dağılımın iş ve inşaat makineleri lehine 1-2 puan daha artacağını öngörüyorum.
-Sat-geri kirala tarafındaki hareketlilik ne getirecek?
-Ağustos 2016'da yürürlüğe konulan 6728 sayılı yasa ile sat-geri kirala ürününde ilave avantajlar getirildi. Sat-geri kiralada kurumlar vergisi ve KDV konusundaki avantajlar netleştirildi. Ayrıca taşınır mallarda yani makine ekipmanda da sat-geri kiralama yapılabileceği açıklandı. Zaten 20l6'nın son çeyreğinde ivmenin birden artmasında taşınabilirlerin sat-geri kiralama işleminin yapılabilir olmasının önemli bir etkisi var. Son çeyrekte bu etkiyi gördük. Bu nedenle sat-geri kiralada oluşan hareketin, talebin devam edeceğini düşünüyorum. Gelecek 3 yıl içinde taşınmazların sat-geri kirala ürününü de kapsayan gayrimenkul alanının işlem hacminden yüzde 30 pay alabileceğini düşünüyorum. Taşınır sat-geri kirala yapılmasıyla makine ve ekipman tarafının da payının artacağını öngörüyorum.
-Yatırım programına leasingin girmesiyle başta ihaleler olmak üzere kamunun yapacağı tüm yatırımlarda finansal kiralamanın kullanılmasının da önü açıldı. Bu sektöre nasıl bir açılım getirecek?
-Zaten kamu kurumlarının leasing yapmasının önünde mevzuat açısından bir engel yoktu. Yatırım programına girmesi, bu tip alımların leasingle yapılmasını teşvik anlamına geliyor, sektörün adını daha çok duyurma adına yapılıyor. Bu alanda net bir öngörüm yok.
-Bu yıl leasing şirketleri hangi sektörlerde fırsat görüyor?
-Burada leasing şirketlerinin hedeflerini daha çok KDV avantajı olan ürün yelpazesi şekillendiriyor. Bu yıl yenilebilir enerji tarafı sektör için önemli. Yenilebilir enerjide GES ve RES projelerinden ciddi talep geliyor. Bu alanda biz de doğru firmalarla iş yapmak istiyoruz. Aynı şekilde büyük projeler nedeniyle sektördeki her oyuncu iş ve inşaat makineleri leasinginde etkin olmak istiyor.
-Sektörde bu yıl hangi trendler öne çıkıyor?
-Müşteri taleplerinde, yeni yaptığımız leasing işlemlerinde TL'ye doğru bir dönüş görüyoruz. Biz de müşterileri TL'ye yönlendiriyoruz. Yeni işlemlerin yüzde 50'sinde TL ve diğer yarısında döviz plasmanı yapıyoruz. Eskiden döviz plasmanları yüzde 70'lerdeydi. Tabii dövizle gelir kazanan şirketler işlemlerini hala dolarla yapıyor. Bu yıl genelinde TL trendinin sürmesini bekliyoruz. Bir de geçmişte aldıkları ödeme planlarında TL'ye dönmek isteyenler oluyor ama bu mümkün değil. Sektörde ödeme planlarını yeniden yapılandırmak isteyen şirketler de biliyoruz. Ödeme süreçlerini uzatma talepleri geliyor. Biz de sektörde bu yeniden yapılandırmaları yapıyoruz, vadeleri uzatıyoruz yeter ki firma üretim ve istihdam yaratmaya devam etsin.
-Haziran ayı sonunda sektörde sorunlu alacak oranı yüzde 6,5'ti. Yıl sonunda bu oranda bir toparlanma oldu mu? Bu yıl biraz daha toparlanır mı?
-Sektör yılı yüzde 6,26 sorunlu alacak oranıyla kapattı. Aslında leasing şirketleri varlık satışı yapabiliyor ama bu kez de sektör firmaların orta ve uzun oranlı risklerini aldığı için ister istemez sorunlu alacak oranı yüksek seyrediyor. Yılardır bu oranlarda olduğu için bu rakamlar normal kabul ediliyor. Dünyada leasing sektöründe operasyonel leasingin payı yüksek olduğu için veriler örtüşmüyor. Bu yılın sonunda bu oran daha yukarı gelmez, aynı paralelde bitireceğini düşünüyorum.
-Sektörde kârlılıkla ilgili sorunda bu yıl bir toparlanma olabilir mi?
-2016 sonunda sektörün aktif kârlılığı yüzde 1,90. Özkaynak kârlılığı yüzde 12. Bu rakamlar 2015'e paralel. 2017'de ise kârlılıkta ufak bir artış olmasını bekliyorum.
-Türkiye'de sektörde operasyonel leasing-de ne zaman hareketlenme görebileceğiz?
-Bugün Türkiye'de isteyen leasing şirketi operasyonel leasing yapabilir. Hatta bir-iki şirket de başladı. Ancak burada kaynak maliyetindeki alternatiflerin artmasıyla operasyonel leasing tarafında ciddi ilerleme kaydedilebilir. Türkiye'de bugün yabancı fon ortaklığıyla özellikle otomobil kiralama işinde çalışan operasyonel leasing firmaları mevcut. Bunlar belli ölçeğe de gelmiş durumda. Rekabet etme noktasında zor. Dünyadaki yapıda sektörde operasyonel leasing ile leasing şirketleri birlikte kurgulanmış. Ama Türkiye'de operasyonel leasing yapan şirketler belli boyutlara geldiği ve iyi kaynaklar bulduklarından bu alan farklı bir kulvar gibi ilerliyor. O nedenle leasing firmalarını hakkı olsa da önemli bir hacim oluşturmuyor. Sağlık ya da iş makinelerinin operasyonel leasingi de yapılıyor ama henüz istediğimiz verimlilik noktasına gelmiş durumda değil. Ekonomi ve kaynak yapılarının artmasıyla bu alan hareketlenebilir.
"SÜRDÜRÜLEBİLİR VERİMLİLİĞİ YAKALADIK"
Son dönemde şirket nasıl bir büyüme performansına sahip?
Ziraat Leasing olarak 3 yılda sürdürülebilir bir verimlilik yakaladık. 2016 sonunu 30 milyon TL net kârla kapadık. Son 3 yılda kira alacağında yüzde 60 büyüme gerçekleştirdik, aktif büyüklükte ise büyümemiz yüzde 60 oldu. Özkaynakta ise yine son 3 yıllık dönemde yüzde 70 büyümemiz oldu. 2016 sonu itibariyle 2,4 milyar TL aktif büyüklüğümüz var. Sektöre 2,2 milyar TL kira olacağıyla destek veriyoruz. Bizim kira alacaklarımızın yüzde 1 TL tarım alanından geliyor. Bu alanda lideriz ve bu liderliği sürdürmeyi hedefliyoruz. 3 binin üzerinde çiftçiyi biçerdöver sahibi yaptık. Kira alacaklarımızda makine ve ekipman alanı yüzde 36 ve gayrimenkul yüzde 25 pay alıyor.
İLK 5 ŞİRKET ARASINDA OLMAK İSTİYORUZ"
TARIMDA DEVAM
2017'de net kira alacaklarımızı yüzde 25 artırmayı planlıyoruz. Büyüme stratejisi olarak tarımda etkinliğimizi sürdüreceğiz. İş ve inşaat tarafında önem arz eden büyük projelerde yer almak istiyoruz. Burada daha büyük paylar alacağımızı düşünüyoruz. Yenilebilir enerji alanında etkin olmak istiyoruz. KDV avantajı olan tüm ürünlerde büyümemizi sürdüreceğiz.
YÜZDE 10 HEDEFİ
Bugün için yüzde 5 pazar payına sahibiz ve sektörde 9'uncu sıradayız. Bu yıl sonunda pazar payımızı yüzde 6'da kapatmak istiyoruz. Üç yıl içinde pazardan yüzde 10 pay alma hedefimiz var. Böylece
sektörde ilk 5 şirket arasında olmak istiyoruz. Biz kârdan çok sürdürülebilir verimlilik esasına bakıyoruz. Üretim yapan, istihdam yaratan şirketlerin ve tarımda çiftçilerin yanında olmak önceliğimiz.
YÜKSEK TALEP
Şirket olarak 15Şubat'ta 175 milyon TL 2 yıl vadeli tahvil ihracı gerçekleştirdik. Oldukça iyi talep geldi. 100 milyon TL çıkarmayı planlıyorduk, yüksek talep gelince daha yüksek bir rakamla çıktık. Beklediğimizin üstünde ve daha uygun maliyetle kaynak bulabildik. Yılın ikinci yarısında da bir tahvil ihracı yaparız. Bu yıl toplamında 300 milyon TL ihraç yaparız diye düşünüyorum.
(Elçin Cirik/Capital Dergisi)