Yazdır
Yatırımcıların gözbebeği mevduat bugünlerde yine altın günlerini yaşıyor. Özellikle yılın ilk günlerinde kurlarda yaşanan yükselişe önlem için kısılan para muslukları Türk Lirası faiz oranlarını yukarı taşıdı. Çoğu banka bugünlerde bir ile üç ay vadeli mevduata uyguladığı faiz oranlarını ortalama yüzde 12'ler seviyesine çıkarttı. Hatta bazı bankaların faizi yüzde 13Tere ulaştı.
Parasına adres arayanlar için bir müjde de verelim... Bankacılara göre kısa vadede mevduat faizlerinde düşüş ihtimali oldukça zayıf. En iyi ihtimalle bugünkü mevcut seviyeler bir süre daha korunacak. Tabii bu da parasını mevduatta değerlendirmeyi tercih eden yatırımcılar için büyük fırsat yaratacak.
FAİZ NEDEN YÜKSELDİ?
Peki, Türk Lirası mevduat faiz oranlan neden yükseldi? Kısaca yanıtlamak gerekirse bu gelişmenin nedeni, Merkez Bankası'nın Türk Lirası musluklarını kısması...
Piyasaları yakından takip edenler çok net hatırlar. Ocak ayının başında döviz kurlarında sert bir tırmanış yaşandı. Hatta 11 Ocak tarihinde dolar/TL kuru 3.94, euro/TL kuru ise 4.12 TL seviyesine ulaştı. Bu aynı zamanda iki para biriminin de TL karşısında tarihinde gördüğü en yüksek seviye oldu.
TL'deki bu hızlı kan kaybı ise Merkez Bankası'nı harekete geçirdi. 24 Ocak tarihinde toplanan Para Politikası Kurulu "örtülü faiz artırımı" yaptı. Kurul politika faizini yüzde 8 seviyesinde tutmasına karşın gecelik faiz koridorunun üst bandını 0.75 puan artırarak yüzde 9.25'e çıkarttı. Yine bankaların borçlandığı geç likidite penceresindeki borç verme faiz oranını da yüzde 10'dan 1 Te yükseltti. Yine aynı gün swap ihalesi açmaya başlayan Merkez Bankası bu piyasadaki faizlerin de yine iki haneli rakamlara çıkmasına neden oldu.
Bu önlemler hemen etkisini gösterdi. Merkez Bankası'nın para musluklarım kısması ile birlikte kurlar inişe geçti. En son darbeyi ise geçen hafta alınan ve reeskont kredilerinin TL bazında ödenmesine imkan tanıyan karar vurdu. Son karar sayesinde artık firmalar Eximbank'tan kullandıkları reeskont kredisinin karşılığını döviz olarak ödeme yükümlülüğünden kurtuldu. Ancak ille de 'dövizle ödeyeceğim' diyen firma ise ödemesini nisan ayına kadar 3.53 TL'ye fikslenmiş olan dolar kuru üzerinden yapma imkanına kavuştu.
İşte bu karar döviz kurlarına son darbeyi vururken, TL faizleri üzerindeki baskıyı da önemli oranda artırdı. Çünkü bugüne kadar Eximbank ödemesini yapmak için döviz alan firmalar artık piyasadan TL çekerek ödemelerini yapmaya başlayacak. Döviz kurlarının hızla aşağı inmesine karşın özellikle son alman reeskont ödemelerinde TL'ye dönme kararının faizler üzerindeki baskının en azından bir süre daha devam etmesine neden olacağı görüşü hakim.
TANIŞMA FAİZİNE DEVAM!..
Durum böyle olunca da bankalar ağırlıklı olarak 90 güne kadar olan vadelerdeki Türk Lirası mevduat faizlerinde çıtayı yükseltti. Yılbaşına göre mevduat faizlerinde bir hatta iki puanlara varan yükselişler yaşandı. Özellikle bankaların ilk kez çalıştığı müşterilerine uyguladığı "hoş geldin faizi' veya diğer adıyla 'tanışma faizinde' faiz oranları yüzde 13'leri de aştı.
Banka şubelerinden aldığımız mevduat faiz oranları genelde yüzde 11-11.50 bandında yoğunlaşırken, hoş geldin faizlerinde oranlar yüzde 12.50Tere kadar yükseliyor. Birkaç örnek vermek gerekirse, yeni ve eski müşteri arasındaki makası en fazla açan bankalardan biri olan HSBC'de bugün 100 bin TL'si bulunan yeni müşteriler yüzde 12 faiz alırken, eski müşterilerin mevduatlarına uygulanan faiz oranı yüzde 10.50'ye kadar iniyor.
HANGİ BANKA NE FAİZ VERİYOR?
Diğer bankalarda da benzer durumlar yaşanıyor. Örneğin, 100 bin TL'si olan ve ING'de Turuncu Hesap'a parasını yatıran bir tasarruf sahibi iki ay için yüzde 12 faiz alırken, aynı parayı ikinci kez bağlandığında faiz oranı yüzde 10.50'ye geriliyor. Fibabanka ile ilk kez çalışan ve Kiraz Hesabı açtıran bir yatırımcı 60 güne kadar yüzde 12.25 faiz alırken, vade sonunda ikinci kez bağladığında faiz oranı yüzde 12'ye iniyor. Yapı Kredi'de ise 32-90 güne kadar yüzde 11.45 olan faiz oranı yüzde 11'e geriliyor. 182 güne kadar yüzde 12.25 faiz uygulayan Anadolubank ise para ikinci kez bağlandığında faizi yüzde 11.85-12 aralığına geri çekiyor.
Anadolubank 1 milyon TL üzerine ise yüzde 12.25'in de üzerinde bir faiz oranı uyguluyor. Türkiye Ekonomi Bankası ise yeni müşterileri için bir ile üç ay vadeli mevduata yüzde 11.50-11.75 faiz uygularken, eski müşterilerinin faiz oranını yüzde 11-11.25'e indiriyor. Şube ziyaretlerinden gördüğümüz kadarıyla neredeyse tüm bankalar tanışma faizi veya hoş geldin faizi adı altında yeni müşterilere yarım ile bir puan arasında yüksek faiz uygulamasını bugünde sürdürüyor.
"DAHA FAZLA YÜKSELME İHTİMALİ ZAYIF”
Akın Cihan Ateş/Anadolubank Hazine Bölüm Müdürü
Şu anda bankalar TL mevduata yüzde 12-12.50'ler seviyesinde faiz uyguluyor. Bankalar arası piyasada repo tarafındaki faizi oranları ise yüzde 11'ler düzeyinde. Faiz oranlarındaki bu yükselişte Merkez Bankası'nın uyguladığı politikalar sonucu piyasada yaşanan TL sıkışıklığının etkili olduğunu görüyoruz. Örneğin son dönemde Merkez Bankası'nın swap ihalesi açması burada faizlerin Merkez Bankası faizleri seviyesine yükselmesine neden oldu.
Ancak bu aşamadan sonra kurların geri çekilmesinin de etkisiyle Merkez Bankası'nın artık daha fazla sıkılaştırmaya gerek görmeyeceğini düşünüyorum. Çünkü piyasada TL açısından sıkılaştırma yaşadığında ve mevduat faizleri yükseldiğinde bu kredi tarafını da olumsuz etkiliyor. Dolayısıyla maliyet yükseldiği için kredi faizleri de yükseliyor. Bu da zayıf ekonomiyi zorluyor. Bu nedenle ben Merkez Bankası'nın bundan sonra daha fazla sıkılaştırma yapacağını düşünmüyorum. Buna karşın kısa vadede TL'nin rahatlamayacağı da belli. Örneğin reeskont kredilerindeki yeni uygulama da piyasaları biraz daha sıkılaştıracak gibi duruyor. Çünkü Eximbank daha önce TL cinsi kullandırdığı kredilerin geri ödemelerini döviz cinsinden alıyordu. Şimdi yeni düzenleme sonrası şirketler mayıs ayına kadar Eximbank'a olan borçlarını TL bazında ödeyebilme imkanına da kavuştu.
Bu da mayıs ayına kadar geçecek süreçte TL'deki sıkışıklığı artıracaktır diye düşünüyorum. Tüm bunları göz önüne aldığımızda mevduat faizlerinin bir süre daha bugünkü yüksek seviyelerini koruyacağını öngörüyorum. Daha fazla yükseliş ihtimali ise zayıf. (Esin Çetinel/Para Dergisi)
