Yazdır
Polis Akademisi Başkanlığı’nın Antalya’da düzenlediği ‘Uluslararası Kitlesel Göçler ve Türkiye’deki Suriyeliler’ sempozyumunun sonuç raporu, Türkiye’deki Suriyelilere yönelik ilginç tespitler içeriyor.
Milliyet'in haberine göre, iç savaşın ilk dönemlerinde Türkiye’nin göçe hazırlıksız yakalandığı tespitine yer verilen raporda, kontrolsüz girişler ve kimlik kayıt sistemi olmamasının birçok suça zemin hazırladığı belirtiliyor.
‘Günlük 1000 lira’
Sınırda kaçakçılık, mali suçlar, faili meçhul cinayetler ve fuhuşun arttığına dikkat çekilen raporda, yardım kuruluşlarının hangi yardımı yaptıklarının dahi bilinmediği vurgulanıyor. Rapordaki tespitler şöyle:
“2011-2012 yıllarında Suriye’den ülkemize gerçekleşen ilk göç dalgalarına Türkiye hazırlıksız yakalandı. 2013’te örneğin Reyhanlı’da yeni gelen göçmenlere dair hiçbir bilgi ya da kayıt söz konusu değildi. Reyhanlı’da göçmenlerin kayıt altına alınabilmesi için kapı kapı Suriyeliler tespit edilmeye çalışılmıştı. Sahte pasaportlar yaygındı. Bu dönem yaklaşık 15-16 bin civarı olan geçici kabul altındaki Suriyelilerin, 2014 Eylül ayında 35 bine ulaştıkları anlaşıldı. 2013 yıl sonu itibariyle ilçenin yerleşik nüfusu yaklaşık 62 bin idi.
Bu GKAB Suriyelilerin yoğun bir nüfusa sahip olduğunu açıkça göstermektedir. Böylece 2014’te nüfusu neredeyse 100 bine ulaşan ilçede her geçen gün Suriyelilerin sayısı artmaktaydı. En önemli sorun kontrolsüz girişlerdi. Kontrolsüz bir şekilde gelen insani yardım kuruluşları kayıt altına alınamamaktaydı. Hangi kurumun ne tür yardımlarda bulunduğu kayıtlara geçmiyordu. Sınırda kontroller sağlıklı bir şekilde gerçekleştirilemeyince petrol kaçakçılığı bile başladı.
Yine kaçakçılıktan gelir kolay elde edildiği için Reyhanlı öğrencileri arasında bile bu dönem eğitimi bırakıp kaçakçılığa başlayanlar oldu. 13-14 yaşında bir çocuk ilçede kaçakçılıktan günlük ortalama 1000 lira kazanabiliyordu.
Fuhuş sorunu
Bir diğer mağduriyet alanı da fuhuş suçu. Suriyeli kadınların fuhuşa karışması meselesi önemli bir sorundur. Aslında fuhuş yapan kadınlar aslında mağdur durumundadırlar. Bu yüzden uygulamada bu kadınların mağduriyetini arttıracak işlemler yapılmamalı. Suriyeliler arasında akrabalar arası 15 yaşından küçük kızların 18 yaşındaki erkeklerle evlendirilmesi çok yaygındır.
Bu biçimde evlendirilen bir çocuk gelin hamile kalarak sağlık hizmetinden yararlanmak istediğinde kanunlarla karşılaşmakta ve durum hukuki bir zemine taşınmaktadır. Kanuna göre böylece suç meydana gelmekte ve suçun faili çoğu zaman anne, baba ya da kocası olmaktadır.
Bu kişiler, 15 yıl ceza alabilmektedirler. Böylece Suriyeli sığınmacılar daha da mağdur hale gelmektedir. Bu gibi olaylar, farklı ülkelerde Türkiye aleyhine haberler ortaya çıkmasına sebep olmaktadır.”
Faili meçhul cinayetler
Raporda “Sığınmacıların karşı karşıya oldukları bir başka sorun alanı da faili meçhul cinayetler. Diğer devletlerin gerçekleştirdiği suikastlar ya da terör örgütlerinin bizzat bu mültecileri hedef alarak işledikleri cinayetler söz konusu. Bu tip cinayetler çoğu zaman profesyonel kişilerce işlendiği için takibi kolay olmamakta, bazen ortada ceset bile olmamaktadır. Suriye’nin kendi içindeki terör grupları sık sık Türkiye’ye gelen Suriyelilerin peşine düşmekte” ifadeleri yer aldı.
‘İzleri bile bulunamıyor’
Raporda göçmenlerin Türkiye’de gerçekleştirdiği ticari faaliyetlerin vergi kaçakçıları tarafından nasıl suiistimal edildiği de şu şekilde anlatılıyor: “Türkiye’de kayıtlı bir şirketin, Suriyeli bir şirketle ortaklık kurmasıyla başlayan bu mali kaçakçılık sürecinde mali sorumlu olarak Türkiye’de Suriyeli şirket gösterilince tam mükelleflik ortadan kalkmaktadır. Dahası, devlet bu durumu tespit edip de söz konusu mali sorumludan vergisini almaya çalıştığında muhatabını bulamamakta ve vergi alınamaz hale gelmektedir. Ya da ortak Suriyeli firmanın ikametgâhı Suriye olarak gösterildiğinde dar mükelleflik ortaya çıkmakta ve vergi almak imkânsız hale gelmektedir. Örneğin, Halep’te kayıtlı bir firmaya ulaşmak mümkün olamamaktadır.
Göçmenler bağlamında bu açıdan en önemli sorunlardan biri kayıtlı mali sorumlu kişilerdir. Türkiye bu süreci engelleyemezse kısa süre içinde tüm Suriyelilere karşı, kendileri de mağdur oldukları halde, toplumsal bir önyargı doğma tehlikesi söz konusudur. Bu durum, hukuki boşluklardan da kaynaklanmaktadır ve sonuç olarak devlet hazinesine zarar olarak geri dönüş yaratmaktadır. Esasında Türkiye’de bu kayıplar geçici kabul altındaki Suriyelilerden önce de söz konusuydu ancak şu anda bu kişilerin izleri bile bulunamamaktadır.”
‘Nefret suçları’ vurgusu
Raporda, “Nefret suçları devreye girdiğinde polisin ve yargının nefret suçuyla ilgili farkındalığının azlığı durumunda, nefret suçlarıyla mücadele kapasitesi oldukça azalmaktadır. Suriyeliler, toplum tarafından, toplumsal düzeni tehdit eden önemli bir tehdit unsuru olarak görülmektedir” denildi.