Yazdır
Akşam yazarı Deniz Gökçe'ye göre global ekonomilerdeki toplarlanma kuvvetlenerek devam ediyor ama bir yandan da doların kuvvetlenmesinin etkileri göz önüne alınmak zorunda. Doların negatif etkileri neler olacak? İşte Gökçe'nin o yazısı;
IMF ve Dünya Bankası geçtiğimiz günlerde ABD’nin büyümesi tahminlerini yukarı doğru revize ettiler. ABD’de vergi indirimi yapılacağı ve de altyapı yatırımının artacağı nedeni ile, tahminlerde 2017 büyümesini yüzde 2.3 ve de 2018 büyümesini de 2.5 düzeyine çıkartılar.
IMF ayni zamanda Meksika’nın büyümesini 0.6 puan düşürerek bu yıl 1.7 düzeyine indirdi. İhracatının yüzde 80 kadarı ABD’ye olan Meksika’da ABD Başkan adayı Trump’ın yaklaşımı nedeni ile ihracat durgunlaşırken, Meksika parası Peso’nun çok aşırı değer kaybı da, Meksika hisse senetlerinin ve bonolarının değerini de düşürdü, yabancılar da ellerindeki Peso cinsi her tür varlıkları satmaya başladılar.
Trump’ın ekonomi yaklaşımının global büyümeyi de azaltması bekleniyor. IMF baş iktisatçısı Maurice Obstfeld de ABD’de değişen dış ticaret yaklaşımı nedeniyle 'risklerin yaygın bir şekilde arttığını' gündeme getirdi.
IMF değiştirilen tahminlerinde Avrupa ve Japonya’nın büyümelerini hafifçe yukarı doğru revize ederken, gelişen ekonomilerin büyümesini de düşürdü. Ancak bu yılki global büyüme tahminini değiştirmedi. IMF sonbaharda yaptığı global büyüme tahminlerine sadık kaldı. 2016 global büyümesi yüzde 3.1 ve de 2017 global büyümesi tahmini yüzde 3.4 olarak tahmin edildi, değiştirilmedi.
İngiltere’nin büyümesi 2017 için yüzde 1 yerine yüzde 1.5 tahmini yapıldı. Rusya ve Brezilya ise uzun süren resesyondan sonra nihayet bu yıl yukarı doğru artan bir büyüme yakalayabilecekler deniyor. Ama örneğin Nijerya ve de Güney Afrika gibi gelişen ülkelerin bu yıl büyüme artışı görmesi de beklenmiyor.
Ancak bir yandan da doların kuvvetlenmesinin etkileri göz önüne alınmak zorunda. Doların kıymetlenmesi, 9 Kasım 2016'dan bu yana euronun dolara karşı değerini yüzde 2.7 azalttı. Bu da Avrupa’da tüketici fiyatlarını yükseltiyor. Doların diğer ülke paralarına karşı değerlenmesi diğer ülkelerde enflasyonu yukarı doğru iterken, fiyat artışı ithalatı azaltıp, ihracatı da artırmaya başlıyor. Doların Japon Yen’i karşısında yüzde 8 değer kazanmış olması Japon borsasında Kasım 2016'dan bu yana yüzde 18 satış getirdi. Japonya’nın ihracatı arttı. Bu da Japonya’nın 2017 büyüme tahminini yüzde 1.5 düzeyine yükseltti.
Rusya hisse senedi piyasası geçen yıl yüzde 52 değer artışı yaşarken, Brezilya borsası da yüzde 39 değerlendi. IMF Rusya’nın büyümesinin 2016'da yüzde 0.8 daralmadan sonra, bu yıl yüzde 1.5 büyümeye dönüşeceğini hesaplıyor.
Ancak doların değerlenmesinin negatif etkileri de olacak. Şimdiden gelişen ülkelerde tüketici fiyatlarının artması ve de ülke parasının değer kaybının gündemde olması ülkeden sermaye çıkışına neden olmakta.
Fakat bazı gelişen ülke merkez bankaları, ülke parasının kuvvetli olması yerine daha zayıf olmasını bazı şartlar nedeniyle, hele ihracat potansiyelleri varsa, tercih edebilirler. Ama ABD, doların değerlenmesini pek tercih etmeyecek durumda.