2017 yılında uygulanacak ceza tutarları konusunda özel bir düzenleme yapılmadı. Genel düzenlemeler kapsamında, ceza tutarları yeniden değerleme oranında arttı. Kanun gereği yeniden değerleme oranında artan tutarın yüzde 5’ini aşmayan kesirlerinin dikkate alınmaması ve 2016 yılı yeniden değerleme oranı yüzde %5’in altında olması nedeniyle, bazı ceza tutarları değişmedi. İşte 2017 yılında uygulanacak, özellikle şirketler için önemli görülen bazı ceza tutarları.
Fatura vermeme ve almamanın cezası
Fatura düzenlememenin cezası, faturada yazılması gereken tutarın yüzde 10’u kadardır. Fatura düzenlenir ancak tutar eksik yazılırsa kesilecek ceza, tutar farkı üzerinden hesaplanır. 2017 yılında düzenlenmesi gereken her bir fatura için kesilecek asgari ceza tutarı, fatura tutarına bakılmaksızın, 210 liradır. Bu tutar 2016 yılında da uygulanan tutardır. Fatura düzenlememe fiili için var olan alt sınır yanında, bir de üst sınır vardır. 2017 yılı için toplam ceza üst sınırı 110.000 liradır. Bu tutar da 2016 yılı tutarıdır. Vergi Usul Kanunu, fatura vermeyenler ile almak zorunda olmasına rağmen fatura almayanları aynı ölçüde cezalandırıyor. Yukarıdaki cezalar fatura almayanlar için de geçerlidir. Gerçek kişi tüketiciler, Vergi Usul Kanunu’nda fatura almak zorunda olanlar arasında sayılmış değildir. Buna rağmen, fatura almayanlara uygulanacak cezaların düzenlendiği maddede, fatura almayan tüketiciler için de özel usulsüzlük cezası öngörülmüştür. Bunlara kesilecek ceza, yukarıda fatura almak zorunda olanlar için ifade edilen cezanın beşte biri kadardır. Bu arada, fatura düzenleme sınırını da hatırlatmak gerekirse, 2017 yılında geçerli olan tutar 900 liradır.
Geç gelen faturalar nedeniyle doğacak riskler
Yüklenilen katma değer vergisinin indirim hakkı vergiyi doğuran olayın meydana geldiği takvim yılı aşılmamak şartıyla, ilgili belgelerin kanuni defterlere kaydedildiği vergilendirme döneminde kullanılabilmektedir. Bu düzenleme nedeniyle, vergiyi doğuran olayın 2016 yılında olduğu işlemler için düzenlenen ve geç gelmesi nedeniyle bu yılın defterlerine kaydedilemeyen veya 2017 yılı tarihini taşıyan faturalarda yer alan vergilerin indirimi mümkün olmamaktadır. Ceza niteliğinde olmamakla birlikte, cezadan daha ağır sonuçları olan bu duruma dikkat edilmesinde yarar var.
Levha bulundurma veya asma zorunluluğuna uyulmaması
Levha bulundurma veya asma zorunluluğuna uymayanlara 2017 yılında kesilecek ceza 210 liradır.
Muhasebe standartlarına uyulmaması
Muhasebe standartlarına, tek düzen hesap planına ve mali tablolara ilişkin usul ve esaslar ile muhasebeye yönelik bilgisayar programlarının üretilmesine ilişkin kural ve standartlara uymayanlara 2017 yılında kesilecek ceza tutarı 5.000 liradır.
Verginin zamanında tahakkuk ettirilmemesi veya ödenmemesi
Verginin zamanında tahakkuk ettirilmemesi veya eksik tahakkuk ettirilmesi ya da tahakkuk ettirilmesine rağmen zamanında ödenmemesi halinde uygulanacak gecikme faizi ve gecikme zammı oranı, 2017 yılı başı itibariyle aylık yüzde 1,40’tır.
Usulsüzlük cezaları
Beyannamelerin verilmemesi, defter tutulmaması, tutulan defterlerin noksan, usulsüz veya karışık olması, istenen kayıt nizamına uyulmaması, bildirimlerin zamanında yapılmaması, defterlerin zamanında tasdik ettirilmemesi veya hiç tasdik ettirilmemiş olması gibi suçlar için 2017 yılında kesilecek usulsüzlük cezaları aşağıdaki tabloda yer almaktadır:
Usulsüzlük fiili re’sen takdiri de gerektiriyorsa, tabloda gösterilen ceza tutarları 2 kat olarak uygulanır.
Tahsilat ve ödemelerini bankalar üzerinden yapmayanlara uygulanacak ceza
Tahsilât ve ödemelerini banka ve benzeri kuruluşlar aracılığıyla yapmayan mükellefl erden her birine, her bir işlem için yukarıda yer verilen tutarlardan az olmamak üzere, işleme konu tutarın %5’i oranında özel usulsüzlük cezası kesilir.
Bir yılda kesilecek ceza tutarı 1.100.000 lirayı geçemez.
Diğer bazı fiiller nedeniyle kesilecek cezalar
İstenen bilgileri vermeyenler, yetkililerce istenen defter, kayıt ve belgeleri ibraz etmeyenler ve elektronik ortamda beyanname vermeyenlere uygulanacak ceza tutarları aşağıdaki tabloda yer almaktadır:
Elektronik ortamda beyanname verilmesi mecburiyetine uyulmaması halinde kesilmesi gereken özel usulsüzlük cezası, beyannamenin kanuni süresinin sonundan başlayarak elektronik ortamda 30 gün içinde verilmesi halinde ondabir oranında, bu sürenin dolmasını takip eden 30 gün içinde verilmesi halinde ise beştebir oranında uygulanır.