Şirketlerde etik riskleri yöneten etik ve uyum yöneticilerinin şirket dışı faaliyetlerde de aktif rol alması gerektiğini belirten TEİD Genel Sekreteri Tayfun Zaman, bu kapsamda adil rekabet ortamının sağlanması ve itibar yönetimine yönelik kolektif eylemlerin büyük önem taşıdığını kaydetti. Sektör derneklerinin kolektif eylem konusunda yeterli deneyime sahip olmadığını ifade eden Zaman, ancak yerel yasal düzenlemenin yeterli olmadığı yerlerde sektör liderlerinin bir araya gelerek kolektif eylem oluşturmaları ve rekabet ortamını uyumlu hale getirmeleri gerektiğini belirtti.
Kolektif eylemin bağlayıcılığı olan bir dürüstlük sözleşmesi olduğunu söyleyen Zaman, bu sözleşmenin yasal ihale üzerinde güvenlik sahası oluşturduğunu kaydetti. Kolektif eylemin adil rekabet ortamı yaratmak için bir anlamda yasal boşluğu doldurduğunu ifade eden Zaman, bu girişimin yasa yapıcıyı da pozitif yönde etkilediğini belirtti. Zaman, dünyada bu alanda yaşanmış olumlu deneyimler olduğunu dile getirdi.
Yerel düzenleme yetersizse kolektif eylem gerekli
Kolektif eylemlerin proje odaklı ya da uzun vadeli girişimler olmak üzere oluşturulduğunu belirten Zaman, proje odaklı kolektif eylemlerin, belli bir ülkede spesifik bir projeyle ilgilenen tarafların ihale makamında riskler gördüğü takdirde inisiyatif alarak oluşturdukları eylem planı olduğunu söyledi.
Zaman, bu tarz bir kolektif eylemde girişimcilerin global ortağı da yanlarına alarak ihale makamı ile ilişkiyi adil rekabet çerçevesinde takip edebileceğini kaydetti. Global ortağın hakem olarak tayin edilebileceğini belirten Zaman, proje/ihale bazlı anlaşmalarda yerel kanunun üstündeki taahhütleri kontrol etme yetkisi ve ihale makamına bildirme sözü verilebileceğini ifade etti. Eğer yerel yasal düzenlemeler adil rekabet şartlarını sağlamıyorsa kolektif eylem gerektiğini dile getiren Zaman, dünyaya yeni açılan İran pazarını buna örnek olarak gösterdi. Zaman, bu pazarda ihalelere girmek isteyen Türk şirketlerinin kolektif eylem oluşturmalarının büyük önem taşıdığını vurguladı.
Kolektif eylem başlı başına bir meslek olacak
Uzun vadeli kolektif eylemlerin ise özellikle yolsuzlukla mücadeleye yönelik olarak sürdürülebilirli k temeli üzerinde inşa edildiğini belirten Zaman,TEİD’in gümrüklerde yolsuzluklara son vermek amacıyla Gümrük Müşavirleri Derneği ile oluşturduğu kolektif eylemi bu girişime örnek olarak gösterdi. Zaman, kolektif eylem sayesinde Gümrük Müşavirleri Meslek Etik Standartları’nı oluşturduklarını kaydetti.
Hayata geçirilen standartlar sayesinde global müşteri ile çalışırken gümrüklerde verimliliğin arttığını söyleyen Zaman, 150-200 bin dolar düzeyinde bir gider kaleminin ortadan kalktığını vurguladı. Yolsuzlukla en etkin mücadele yönteminin kolektif eylem olduğunun altını çizen Zaman, önümüzdeki dönemlerde kolektif eylemin başlı başına bir meslek alanı olacağını belirtti.
Günümüzün iş dünyasında etik ve uyum yöneticisinin rolünün giderek daha da fazla önem kazanacağını dile getiren Zaman, kolektif eylemin ise etik ve uyum yöneticisinin alet çantasındaki en değerli aparatlardan biri olduğunu ifade etti. Zaman, kolektif eylem sayesinde rakiplerin bir araya gelerek sektör ve kurumsal yarar için işbirliği yapmalarının yanı sıra adil rekabet için etik dışı davranışların önüne geçmek için en uygun platform olduğunu da sözlerine ekledi.